Bài báo quốc tế bị gỡ: NXB thông báo tác giả không phản hồi, nhà khoa học tâm tư

Ngày 22/10, bài báo "An adaptive traffic routing approach toward load balancing and congestion control in Cloud–MANET ad hoc networks" đăng trên Tạp chí Tạp chí Soft Computing thuộc nhà xuất bản Springer Nature đã bị rút (retracted).

Bài báo này của nhóm tác giả đến từ Ấn Độ, Việt Nam, Trung Quốc. Bài báo được xuất bản ngày 13/4/2022.

Nhà xuất bản gỡ bài báo khoa học thuộc một số đặc biệt

Trong thông báo rút bài đăng trên cổng thông tin tra cứu SpringerLink (thuộc nhà xuất bản Springer Nature), nhà xuất bản cho biết, bài báo này thuộc một số đặc biệt do biên tập viên khách mời phụ trách.

Bài báo "An adaptive traffic routing approach toward load balancing and congestion control in Cloud–MANET ad hoc networks" bị rút lại ngày 22/10/2024. Ảnh chụp màn hình.

Nhà xuất bản thông báo việc rút bài báo khoa học đã xuất bản do kết quả điều tra cho thấy bài báo này nằm trong một nhóm bài có nhiều vấn đề như quy trình biên tập và bình duyệt bị lũng đoạn, trích dẫn các tài liệu không phù hợp hoặc không liên quan, nội dung bài không thuộc phạm vi của tạp chí hay của số đặc biệt. Dựa trên các phát hiện của cuộc điều tra, nhà xuất bản không còn tin tưởng vào kết quả và kết luận của bài báo này nữa.

Theo thông tin đăng tải, một trong số tác giả của bài báo bị gỡ là Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường - Viện Nghiên cứu và Phát triển, Đại học Duy Tân. Theo thông báo gỡ bài, một số tác giả, bao gồm tác giả Lê Đắc Nhường chưa trả lời thư từ nhà xuất bản về việc rút bài này.

Sau khi thông tin bài báo quốc trên bị bị gỡ bỏ, một số ý kiến chia sẻ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường công tác tại Trường Đại học Hải Phòng (trong thông tin bài báo thầy Nhường điền tên đơn vị tại Đại học Duy Tân).

Theo tìm hiểu, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường hiện là Trưởng khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Hải Phòng. Năm 2005, thầy Nhường được cấp bằng cử nhân ngành Tin học, Trường Đại học Hải Phòng. Năm 2009, thầy nhận bằng thạc sĩ ngành Công nghệ thông tin, Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Năm 2015, thầy Nhường được cấp bằng tiến sĩ ngành Toán học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc Gia Hà Nội.

Sau khi hoàn thành tiến sĩ, thầy Nhường tiếp tục nghiên cứu một số chủ đề về tính toán tiến hóa cho các bài toán tối ưu đa mục tiêu.

Ngoài ra, một số ý kiến cũng bày tỏ sự lo ngại về vấn đề liêm chính học thuật khi thời gian qua có nhiều bài báo quốc tế của nhà khoa học Việt Nam bị gỡ bỏ trên các tạp chí quốc tế uy tín.

"Người trong cuộc" nói gì?

Trước một số ý kiến nêu trên để có thêm thông tin khách quan, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã liên hệ với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường. Trao đổi với phóng viên, thầy Nhường bày tỏ thái độ rất thiện chí, chia sẻ.

Về vấn đề để thông tin đơn vị tại Viện Nghiên cứu và Phát triển, Đại học Duy Tân, thầy Nhường giải thích, việc hợp tác này với tư cách cá nhân, thầy cũng đã có báo cáo sơ bộ đến lãnh đạo đơn vị hiện tại là Trường Đại học Hải Phòng.

Còn về việc bài báo khoa học bị rút, theo thông tin Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường cung cấp cho phóng viên, trước khi bài báo bị rút, ngày 18/9/2024 phía nhà xuất bản đã gửi email cho nhóm tác giả. Nhà xuất bản cho hay, sau khi bài báo được công bố đã xuất hiện những lo ngại về quy trình biên tập do biên tập viên khách mời phụ trách. Bên cạnh đó, quy trình bình duyệt có khả năng bị lũng đoạn, trích dẫn tài liệu không phù hợp hoặc không liên quan.

Nhà xuất bản cũng yêu cầu các tác giả phản hồi trước ngày 25/9/2024 kể cả đồng ý hay không đồng ý với quyết định rút bài báo. Nội dung này sẽ được công bố trong thông báo rút bài của nhà xuất bản. Tuy nhiên, theo thầy Nhường, trong thông báo của nhà xuất bản không đưa ra bất kỳ minh chứng cụ thể nào liên quan đến nội dung trong bài báo.

Ngày 22/10/2024, nhà xuất bản Springer đã ra thông báo gỡ bài báo "An adaptive traffic routing approach toward load balancing and congestion control in Cloud–MANET ad hoc networks". Thông báo nêu thông tin các tác giả, trong đó có tác giả Lê Đắc Nhường không phản hồi.

Về vấn đề này, thầy Nhường cho biết: "Sau khi nhận được thông báo từ nhà xuất bản, nhóm tác giả đã có cuộc trao đổi, bàn luận và Tiến sĩ Surjeet Dalal - Đại học Teerthanker Mahaveer, Ấn Độ, thay mặt cho các tác giả, đã phản hồi và trả lời đúng hạn vào ngày 25/9/2024. Trong đó, nhóm tác giả đã giải thích rõ ràng các nội dung do nhà xuất bản đưa ra kèm theo bằng chứng về quy trình gửi bài báo, phản hồi cho người đánh giá. Mặc dù vậy, trước khi đưa ra thông báo rút bài, nhóm tác giả không hề nhận được bất kỳ phản hồi nào liên quan đến các chi tiết cụ thể được nêu trong bài báo cũng như quy trình bình duyệt với các bằng chứng nhóm tác giả đã đính kèm từ nhà xuất bản".

Tiến sĩ Surjeet Dalal - Đại học Teerthanker Mahaveer, Ấn Độ, thay mặt cho các tác giả, đã phản hồi và trả lời email nhà xuất bản vào ngày 25/9/2024. Ảnh: Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường cung cấp.

Nhóm tác giả cũng bày tỏ mong muốn sẽ có một lời giải thích chi tiết đối với những thông tin nhà xuất bản đưa ra, thay vì những khái quát chung chung.

"Ngoài ra, chúng tôi không được trao bất kỳ cơ hội nào trước đó để giải quyết hoặc sửa chữa những thiếu sót bị cáo buộc này. Điều này cho thấy sự thiếu minh bạch và quy trình hợp lệ từ phía nhà xuất bản. Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ quan điểm cho rằng quy trình đánh giá ngang hàng đã bị lũng đoạn đối với bài viết của chúng tôi mà không có bằng chứng rõ ràng về các lỗi cụ thể liên quan đến việc gửi bài.

Chúng tôi tuân thủ các hướng dẫn gửi bài của tạp chí và trải qua những gì chúng tôi tin là quy trình đánh giá ngang hàng tiêu chuẩn. Nếu có lỗi trong quá trình đánh giá biên tập, thì đây không phải là trách nhiệm của chúng tôi mà là trách nhiệm của nhóm biên tập giám sát quy trình. Tại thời điểm này (ngày 25/9/2024 - PV), chúng tôi không đồng ý với việc rút lại bài viết của mình", email nhóm tác giả gửi nhà xuất bản nêu rõ.

Ngày 23/10/2024, khi biết thông tin về việc bài báo chính thức bị rút, thầy Nhường đã email phản hồi nhà xuất bản về việc không nhận được bất kỳ trả lời nào về ý kiến phản hồi của nhóm tác giả. Nhóm tác giả cũng mong muốn nhà xuất bản thực hiện các khâu với quy trình công bằng để họ phản hồi và bảo vệ công trình của mình.

Một phần nội dung email Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường chuyển đến nhà xuất bản. Ảnh: Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đắc Nhường cung cấp.

Từ câu chuyện trên, nhà khoa học trẻ cũng bày tỏ mong muốn có những giải pháp để bảo vệ các tác giả Việt Nam khi họ bị các nhà xuất bản đơn phương rút bài và đối xử thiếu công bằng, bên cạnh đó, một số tạp chí rút bài hàng loạt khi bị cảnh bảo về chất lượng.

Theo thầy Nhường, việc rút bài báo khoa học ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của chính nhà khoa học, tạo sự hoài nghi về sự đầu tư cho nghiên cứu khoa học cũng như công bố quốc tế. Đối với những người nghiên cứu học thuật, việc bị rút bài là điều không mong muốn, nhưng khi bài báo bị rút, nhà khoa học mong dư luận có cái nhìn công tâm và khách quan hơn vì chưa thể khẳng định ai đúng, ai sai khi chưa đủ bằng chứng.

Tài liệu tham khảo:

[1]: https://retractionwatch.com/2024/11/07/another-springer-nature-journal-has-retracted-over-300-papers-since-july/

Thi Thi