Bài cuối: Cần xử lý sai phạm của chủ đầu tư dự án
Trong bài trước, chúng tôi đã thông tin về sự cố sạt lở tại Km 1+800 thuộc Tỉnh lộ 152 tồn tại hơn 8 tháng vẫn nguyên trạng. Trên đường đi tìm nguyên nhân tác động, phóng viên đã phát hiện hàng loạt thông tin rất đáng chú ý về sai phạm tại Dự án đầu tư Khu du lịch sinh thái Cầu Mây - Sa Pa do Công ty cổ phần Trường Giang - Sa Pa làm chủ đầu tư (dự án nằm ngay phía trên điểm sạt lở).
Xung quanh sự cố sụt sạt trên Tỉnh lộ 152
>>> Bài 1: 8 tháng trôi qua vẫn… nguyên trạng
Ngay lối chính vào dự án cũng là đường giao thông nối Tỉnh lộ 152 lên các thôn Hang Đá, xã Hầu Thào và thôn Sâu Chua, xã Sa Pả - với Quốc lộ 4D, một số công trình của Dự án Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây - Sa Pa đã hoàn thành và đưa vào khai thác được xây dựng sát lòng đường. Các công trình này không chỉ ảnh hưởng mỹ quan, mà còn làm hạn chế tầm nhìn của người điều khiển phương tiện giao thông, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Tại điểm xây dựng khu biệt thự số 04 liên quan trực tiếp đến sụt, sạt khối lượng đất đá ra Tỉnh lộ 152 đã được UBND tỉnh yêu cầu tạm dừng thi công nhưng thực tế (khi phóng viên ghi hình) việc xây dựng vẫn diễn ra bình thường.
Theo đại diện Sở Giao thông vận tải - Xây dựng, một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới sự cố sụt lún ta-luy dương Tỉnh lộ 152 là có sự tác động từ trọng lực các công trình và quá trình xây dựng Dự án Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây - Sa Pa; so với đăng ký ban đầu, mật độ xây dựng của dự án đã được điều chỉnh tăng từ 9,6% lên 19,7%. Trong quá trình triển khai dự án, nhà đầu tư còn làm kiểu “tiền trảm, hậu tấu”, thi công xây dựng trước khi tiến hành khảo sát, thiết kế. Dự án được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch năm 2011 và chấp thuận đầu tư năm 2012, nhưng phải đến 8 năm sau, tháng 6/2020, đơn vị này mới hoàn thiện hồ sơ bản vẽ thi công của dự án được cơ quan chuyên môn thẩm định. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều hạng mục đã được xây dựng trước khi được phép làm.
Theo Kết luận thanh tra số 03 ngày 22/1/2020 của Thanh tra tỉnh, sai phạm của Công ty cổ phần Trường Giang - Sa Pa tại Dự án Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây - Sa Pa bao gồm: Chưa kê khai đầy đủ đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản tính theo quy định dẫn tới tiền thuế thu nhập doanh nghiệp với các doanh nghiệp vãng lai chưa được kê khai là hơn 533 triệu đồng. Doanh nghiệp thực hiện chưa tốt quy mô đầu tư dẫn đến phải điều chỉnh chấp thuận đầu tư, thay đổi mật độ xây dựng; doanh nghiệp xây dựng dự án trước khi có hồ sơ thiết kế cơ sở được duyệt (thi công từ năm 2015 nhưng năm 2019 hồ sơ thiết kế cơ sở mới được duyệt).
Sai phạm của Công ty Cổ phần Trường Giang - Sa Pa đã được cơ quan chức năng của tỉnh kiến nghị, đề xuất xử phạt hành chính và xử lý, yêu cầu khắc phục.
Giải thích cho những sai phạm này, Trưởng phòng Pháp lý Công ty Cổ phần Trường Giang - Sa Pa Lê Đình Chung cho biết: Năm 2015, hồ sơ này được chuyển đến cơ quan chức năng, đã qua thẩm định, nhưng do phải điều chỉnh pháp lý nên đến tháng 5/2019, dự án mới được duyệt thiết kế ban đầu. Sau đó, do bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên hồ sơ tiếp tục bị chậm lại.
Không có trong kết luận của cơ quan thanh tra nhưng điều đáng quan tâm khác là trong quá trình thi công Dự án Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây - Sa Pa đã ảnh hưởng đến đời sống một số hộ, không được giải quyết kịp thời khiến người dân bức xúc. Ngay sát ta-luy âm của dự án là một số nhà dân và họ vẫn đang sống trong lo sợ, bởi mỗi khi trời mưa, nước, bùn đất từ phía trên dội thẳng xuống.
Bà Nguyễn Thị Phường, tổ 1, phường Cầu Mây (chủ một căn nhà nằm ngay dưới chân dự án của Công ty Cổ phần Trường Giang - Sa Pa, cho biết: Chúng tôi sống yên ổn ở đây từ năm 1993, khi có Dự án Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây - Sa Pa thì mỗi khi trời mưa to, nước bùn, đất, đá chảy tràn xuống nhà. Tôi đã nhiều lần nêu ý kiến với phía doanh nghiệp và chính quyền địa phương nhưng không được giải quyết.
Ông Vũ Hoàng Long, Chi cục trưởng Chi cục Giám định xây dựng (Sở Giao thông vận tải - Xây dựng), Tổ phó Tổ điều tra sự cố của tỉnh khẳng định: Để xảy ra sự cố sụt sạt tại Km 1+800 đến Km1+950 thuộc Tỉnh lộ 152 ngoài nguyên nhân khách quan, có cả nguyên nhân chủ quan, trong đó Công ty Cổ phần Trường Giang - Sa Pa có một phần trách nhiệm. Cụ thể là đơn vị đã cho thi công các hạng mục của dự án trên diện tích rộng và địa chất phức tạp nhưng lại thiếu các biện pháp kỹ thuật cần thiết như cần phải xây kè, xử lý tốt phần địa chất…
Công ty Cổ phần Trường Giang - Sa Pa là doanh nghiệp tầm cỡ khi đăng ký đầu tư cho Dự án Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây - Sa Pa với số vốn lên tới hơn 2.000 tỷ đồng. Việc hình thành dự án giúp Sa Pa khai thác tốt tiềm năng, lợi thế về du lịch, dịch vụ, thêm nét chấm phá hiện đại, quy củ, khang trang cho thị xã du lịch. Tuy nhiên, những sai phạm của doanh nghiệp trong quá trình đầu tư dự án mà đặc biệt là tác động liên quan đến sự cố sạt sụt ta-luy Tỉnh lộ 152 và sự thiếu tích cực trong giải quyết các phát sinh đang làm ảnh hưởng đến chính uy tín của doanh nghiệp này.
Qua sự việc, điều mà dư luận quan tâm nhất hiện nay là việc xử lý sự cố này như thế nào và bao giờ mới xử lý xong? Bởi, chậm trễ xử lý kéo dài bao nhiêu thì người dân địa phương, du khách tiếp tục còn lo âu và hiểm nguy vẫn rình rập mỗi khi đi qua điểm sụt sạt này! Bên cạnh đó là trách nhiệm của ngành chức năng và của chính quyền địa phương khi để một dự án lớn xảy ra nhiều vi phạm khó chấp nhận.