Bài cuối: Xây dựng 'Bộ hỏi đáp' hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ cơ sở
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh nhấn mạnh, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, điều chỉnh địa giới hành chính, mở rộng không gian phát triển của từng địa phương đang đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác tư pháp ở cả cấp tỉnh và cấp xã. Trong mô hình này, quyền hạn, trách nhiệm của từng cấp được xác định lại theo hướng tinh gọn, gần dân và sát thực tiễn hơn.
Phân quyền, phân cấp lĩnh vực tư pháp

Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại Điểm phục vụ hành chính công phường Cầu Giấy. Ảnh: H.Hà
Mong tiếp tục nhận kiến nghị của các địa phương
Phát biểu tại Hội nghị tập huấn trực tuyến về công tác tư pháp khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp do Bộ Tư pháp vừa tổ chức, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh nhấn mạnh, qua thực tiễn, việc thay đổi này cũng phát sinh những vướng mắc trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ, trong đó có cấp cơ sở - nơi trực tiếp thực hiện phần lớn thủ tục hành chính liên quan đến người dân và DN.
Trên cơ sở kết luận chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh tại Hội nghị trực tuyến với Sở Tư pháp các tỉnh, TP về công tác tư pháp tại chính quyền địa phương 2 cấp (ngày 11/7) và kiến nghị của các địa phương, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ khẩn trương khảo sát, nắm bắt nhu cầu, nội dung, đối tượng tập huấn của các địa phương, xây dựng chương trình và triển khai tổ chức tập huấn những nội dung cần thiết cấp bách của công tác tư pháp địa phương.
Hội nghị tập huấn được thiết lập điểm cầu đến các Sở Tư pháp và đặc biệt là trực tiếp hơn 3.000 điểm cầu đến cấp xã, với mong muốn bước đầu hướng dẫn trực tiếp thực hiện một số nhiệm vụ cần thiết của công chức tư pháp địa phương tại thời điểm hiện nay, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết tốt hơn công việc của người dân tại cơ sở. Ngoài phần trình bày chuyên đề, các đơn vị và địa phương trao đổi, thảo luận những khó khăn, vướng mắc trong thực tế giúp cán bộ tư pháp địa phương hiểu sâu, làm đúng và xử lý công việc hiệu quả trong thực tiễn.
Hiện, Bộ Tư pháp đã tổng hợp các câu hỏi từ các nguồn kiến nghị, phản ánh khó khăn, vướng mắc từ các Sở Tư pháp địa phương. Nội dung hỏi đáp đã được các đơn vị chức năng của Bộ Tư pháp, rà soát, biên tập thành Bộ hỏi đáp theo hướng ngắn gọn, rõ ràng và chính xác đăng tải lên Cổng Pháp luật quốc gia tại chuyên mục Phân cấp, phân quyền để kịp thời hướng dẫn cho địa phương trong thực hiện nhiệm vụ.
Bộ Tư pháp mong muốn tiếp tục nhận được các kiến nghị của các địa phương để Bộ hỏi đáp sẽ tiếp tục được bổ sung, phát triển thành Cẩm nang điện tử về công tác tư pháp địa phương.
Kịp thời hướng dẫn công chức làm công tác tư pháp – hộ tịch
Sau hơn 1 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Sở Tư pháp TP Hà Nội đã tổ chức tập huấn nghiệp vụ công tác hộ tịch năm 2025 cho cán bộ tư pháp của 126 xã phường trên địa bàn Hà Nội với 2 nội dung: các kỹ năng sử dụng phần mền hộ tịch, giải đáp các khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực hiện thủ tục hành chính và nghiệp vụ về công tác hộ tịch.
Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thanh Cao cho biết, khi triển khai chính quyền hai cấp, cán bộ, công chức làm công tác tư pháp – hộ tịch đã có sự thay đổi. Toàn bộ nhiệm vụ về công tác tư pháp của cấp huyện chuyển giao về cấp xã và cán bộ công chức làm công tác tư pháp – hộ tịch phải thực hiện nhiều nhiệm vụ, trong khi việc giải quyết thủ tục hành chính vẫn phải đảm bảo thông suốt, không bị gián đoạn.
Có thể thấy, cán bộ, công chức làm công tác tư pháp đã nỗ lực cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, về cơ bản các thủ tục hành chính lĩnh vực hộ tịch đều được giải quyết kịp thời, đúng quy định pháp luật, việc thực hiện công tác hộ tịch, chứng thực, nuôi con nuôi dần đi vào nề nếp.
Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thanh Cao cho rằng, bên cạnh các kết quả đạt được việc triển khai công tác hộ tịch, chứng thực còn nhiều khó khăn, vướng mắc xuất phát từ nguyên nhân khách quan và chủ quan. Sở Tư pháp tổ chức tập huấn nghiệp vụ về công tác hộ tịch nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn cán bộ, công chức đang thực hiện.
Tại hội nghị, nhiều câu hỏi, những tình huống vướng mắc mà các công chức tư pháp – hộ tịch tại các xã phường đang gặp phải cũng như những tình huống công dân gửi hồ sơ trên dịch vụ công nhưng phải đi xác minh trong khi hạn trả kết quả lại rất gần. Phó Cục trưởng Cục Hành chính tư pháp, Bộ Tư pháp Nhâm Ngọc Hiển đã giải đáp các câu hỏi của đại biểu và đưa ra hướng xử lý với từng tình huống.
Về việc thực hiện công tác tư pháp ở cơ sở, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi khẳng định, trong bối cảnh tổ chức chính quyền 2 cấp mới chính thức vận hành sẽ xuất hiện những vướng mắc trong quá trình vận hành mô hình mới cũng như ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Để hoàn thành các nhiệm vụ ngành Tư pháp từ nay đến cuối năm, Thứ trưởng đề nghị Thủ trưởng đơn vị thuộc Bộ, lãnh đạo các Sở Tư pháp rà soát các chương trình, kế hoạch, tập trung nguồn lực hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm của Bộ, ngành Tư pháp.
Đối với các đơn vị thuộc Bộ, Thứ trưởng đề nghị phối hợp với các địa phương kịp thời nắm bắt tình hình, tiếp nhận các phản ánh để tháo gỡ, giải đáp, hướng dẫn các địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực tư pháp khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp. Đồng thời, phối hợp đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, tập trung vào các quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, quy trình, thủ tục hành chính cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân để hiểu rõ và thực hiện đúng, đủ, thuận lợi.
Tiếp tục tăng cường quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng các dịch vụ công; tăng cường công tác phối hợp trong thực hiện công tác kiểm tra đối với hoạt động tư pháp tại địa phương, nhất là lĩnh vực bổ trợ tư pháp.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi đề nghị các Sở Tư pháp tiếp tục tham mưu UBND cấp tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đảm bảo nguồn lực cho việc thực hiện công tác tư pháp. Đặc biệt, đề nghị UBND cấp tỉnh để quan tâm kiện toàn, bố trí cán bộ trực tiếp làm công tác tư pháp ở cấp tỉnh và cấp xã đủ về số lượng, có phẩm chất, năng lực để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ tư pháp trong giai đoạn mới với số lượng nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền rất nhiều và yêu cầu rất cao.