Bản án thích đáng cho kẻ vận chuyển gần 10 tấn động vật hoang dã

Quang cảnh phiên tòa xét xử Nguyễn Đức Tài. Ảnh: Trúc Hà

Ngày 21/2/2023, Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng mở phiên tòa xét xử đối tượng liên quan đến 2 vụ vận chuyển trái phép gần 10 tấn các loại sừng tê giác, ngà voi, vảy tê tê, xương sư tử từ châu Phi về Việt Nam được phát hiện tại cảng Tiên Sa. Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng, ngày 17/7/2021, Cục Hải quan thành phố Đà Nẵng phối hợp với BĐBP thành phố Đà Nẵng kiểm tra, phát hiện lô hàng từ Nam Phi về Việt Nam gồm 138kg sừng tê giác, 3,1 tấn xương sư tử. Tiếp đó, ngày 12/1/2022, Cục Hải quan thành phố Đà Nẵng phối hợp với BĐBP thành phố Đà Nẵng kiểm tra lô hàng vận chuyển từ Nigeria về Việt Nam, gồm 456,9kg ngà voi và 6,2 tấn vảy tê tê.

Cơ quan điều tra đã xác định, đối tượng Nguyễn Đức Tài (sinh năm 1989, quê quán phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng) là người đã thực hiện các thủ đoạn để nhập lậu hai lô hàng cấm nêu trên về Việt Nam. Ngày 16/6/2022, Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng đã phê duyệt lệnh bắt tạm giam Nguyễn Đức Tài. Ngày 22/6/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Đà Nẵng đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can Nguyễn Đức Tài về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” và tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Tại tòa, Nguyễn Đức Tài đã khai nhận có quen biết với người đàn ông có biệt danh tên July (hiện không rõ nhân thân, lai lịch). Qua nhiều lần nói chuyện, Tài đồng ý giúp July lập “công ty ma” để nhập ngà voi, sừng tê giác, vảy tê tê và xương sư tử từ các nước châu Phi về Việt Nam, với tiền công 20 triệu đồng cho mỗi chuyến trót lọt. Nguyễn Đức Tài đã sử dụng CMND của người đã chết, cấu kết với một số đối tượng khác thành lập công ty “ma” rồi làm thủ tục nhập khẩu các container hàng gỗ, nhưng kì thực cất giấu ngà voi, sừng tê giác, vảy tê tê qua cảng biển Tiên Sa (thành phố Đà Nẵng).

Sau khi cân nhắc các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, Hội đồng xét xử đã quyết định tuyên phạt Nguyễn Đức Tài 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại Điều 244 Bộ luật Hình sự và 3 năm tù về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” theo quy định tại Điều 341 Bộ luật Hình sự. Tổng hợp hình phạt, bị cáo Nguyễn Đức Tài nhận bản án 13 năm tù giam cho cả hai tội. Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Đức Tài cũng bị phạt bổ sung 50 triệu đồng.

Trong thời gian qua, nhiều đối tượng chuyên buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã xuyên quốc gia đã lựa chọn đường hàng hải để đưa ngà voi, sừng tê giác, vảy tê tê và các sản phẩm động vật hoang dã nguy cấp quý hiếm khác về Việt Nam. Theo ghi nhận của Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV), từ năm 2015 đến nay, chỉ tính riêng ngà voi, sừng tê giác và vảy tê tê, các cơ quan chức năng trên cả nước đã phát hiện hơn 30 vụ vi phạm, thu giữ gần 80 tấn tang vật tại các khu vực cảng biển ở Việt Nam, chủ yếu là ở cảng Tiên Sa (thành phố Đà Nẵng), cảng Cát Lái (thành phố Hồ Chí Minh) và cảng Hải Phòng.

Tuy nhiên, hầu hết các vụ vận chuyển động vật hoang dã tại các cảng biển, các cơ quan chức năng đều chưa thể phát hiện và xử lý được các đối tượng có liên quan. Đến nay, mới chỉ 4 vụ bắt giữ tại cảng Tiên Sa năm 2015 cùng liên quan đến một nhóm đối tượng đã được đưa ra xét xử vào năm 2018 và vụ án vừa xét xử liên quan đến đối tượng Nguyễn Đức Tài nói trên là vụ thứ 2. Việc chưa thể phát hiện và xử lý những kẻ thực sự đứng sau lô hàng gần chục tấn động vật hoang dã lần này là điều rất đáng tiếc, nhưng cũng thể hiện sự thành công bước đầu của các cơ quan tiến hành tố tụng thành phố Đà Nẵng trong việc đấu tranh. Và việc xử lý nghiêm minh đối tượng Nguyễn Đức Tài là rất đáng ghi nhận, xứng đáng là tấm gương cho các địa phương khác noi theo về tinh thần đấu tranh với tội phạm về động vật hoang dã.

“Việc phát hiện, thu giữ một khối lượng lớn động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm tại khu vực cảng biển là thành công bước đầu, góp phần làm đứt gãy chuỗi cung ứng và buôn bán động vật hoang dã, từ đó, giảm thiểu một phần lợi nhuận bất chính của các đối tượng. Tuy nhiên, nếu chỉ bắt giữ tang vật mà không phát hiện và xử lý được các đối tượng có liên quan, đặc biệt là đưa được các đối tượng cầm đầu ra ánh sáng, đồng nghĩa với việc chưa triệt phá được tận gốc các đường dây tội phạm và do đó, không thể chấm dứt triệt để tình trạng vận chuyển, buôn bán động vật hoang dã xuyên quốc gia phức tạp như hiện nay”.- bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV chia sẻ.

Trúc Hà