Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực - Đảm bảo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở địa bàn chiến lược trọng yếu
Giải thể Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) cấp huyện, tổ chức Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là bước đi chiến lược nhằm duy trì vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và phòng thủ khu vực; không làm gián đoạn công tác lãnh đạo, chỉ đạo về quân sự, quốc phòng địa phương; phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Đại tá Lê Anh Vương - Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh Lâm Đồng trao quyết định cho các đồng chí về nhận nhiệm vụ tại Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 1 và Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 3 trên địa bàn tỉnh
Khi không còn Ban CHQS cấp huyện; đồng thời, đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã sau sắp xếp, sáp nhập có diện tích và quy mô dân số tăng hơn trước nhiều, do đó, rất cần một cơ quan đầu mối để phối hợp, chỉ huy lực lượng vũ trang và tổ chức tác chiến phòng thủ khu vực; tránh bỏ trống địa bàn, không để lỗ hổng trong quản lý lực lượng vũ trang địa phương.
Đơn vị hành chính cấp huyện là tổ chức của chính quyền để quản lý hành chính, dân cư, kinh tế, xã hội... Nhưng tác chiến phòng thủ khu vực là nhiệm vụ quốc phòng an ninh chiến lược, không phụ thuộc hoàn toàn vào ranh giới hành chính. Do đó, dù có thay đổi địa giới hành chính thì địa bàn, con người, cơ sở hạ tầng, vị trí chiến lược vẫn tồn tại và phải được tổ chức lực lượng chặt chẽ để bảo vệ.
Khi không còn cấp huyện thì các lực lượng như: Dân quân tự vệ, dự bị động viên… và hệ thống cơ sở vật chất quân sự (kho, trạm, công trình quốc phòng) vẫn cần một cơ quan tổ chức chỉ huy, phối hợp và điều hành trong khu vực. Quá trình thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy chính quyền, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã nghiên cứu kỹ lưỡng việc giải thể Ban CHQS cấp huyện thì cần thiết phải tổ chức Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực.
Theo Thượng tướng, PGS, TS Trần Việt Khoa - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Quốc phòng: Phòng thủ khu vực là một nội dung trọng yếu trong chiến lược quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Phòng thủ khu vực đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ CHQS cấp tỉnh. Đây không phải là một cấp hành chính mới, mà là lực lượng chuyên trách - “cánh tay nối dài” của cấp tỉnh, giữ vai trò chỉ huy lực lượng vũ trang ở những địa bàn có dân số lớn, vị trí chiến lược trọng yếu.
Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực sẽ đảm nhiệm các chức năng quan trọng như: Tham mưu cho Bộ CHQS cấp tỉnh và cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác quân sự, quốc phòng; phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng trong phòng thủ khu vực (công an, quân sự, dân quân, biên phòng...); tổ chức luyện tập, huy động, sẵn sàng chiến đấu khi cần thiết.
Đại tướng Phan Văn Giang - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định: Khi không còn cấp huyện thì các nhiệm vụ của ban CHQS cấp huyện phải chia cho Ban CHQS cấp xã và Bộ CHQS cấp tỉnh. Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là một đơn vị trực thuộc Bộ CHQS cấp tỉnh, thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đặc biệt khi có tình huống xảy ra.
Bộ Quốc phòng dự kiến mỗi tỉnh, thành phố sau sáp nhập, tổ chức lại sẽ bố trí từ 3 đến 6 Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực phù hợp với vị trí, đặc điểm, tình hình mỗi địa bàn. Riêng tại tỉnh Lâm Đồng (mới) với diện tích lớn như hiện nay được thành lập 5 Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực. Trong đó, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện nay đặt 2 Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực tại huyện Đức Trọng và huyện Bảo Lâm.
Thượng tướng, PGS, TS Trần Việt Khoa - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Quốc phòng khẳng định: Việc thành lập các Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là phù hợp với chủ trương tinh gọn, nhưng vẫn bảo đảm yêu cầu sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ địa bàn, giữ được vai trò tham mưu, chỉ huy khi có tình huống quốc phòng, an ninh; bảo đảm kết nối giữa cấp tỉnh với cấp xã trong tổ chức lực lượng và thực hiện nhiệm vụ phòng thủ.
Ban Chỉ hủy Phòng thủ Khu vực không thay thế vai trò của Ban CHQS cấp xã, mà bảo đảm xã, phường, đặc khu được hướng dẫn, chi viện, chỉ huy hiệu quả, nhất là khi có tình huống phức tạp, khẩn cấp về quân sự, quốc phòng. Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là cấp chỉ huy trực tiếp và gần nhất với lực lượng quân sự cấp xã. Khi xã, phường, đặc khu có nhiệm vụ quan trọng về quân sự, quốc phòng như xây dựng hệ thống văn kiện, kế hoạch huấn luyện và tác chiến, phương án sẵn sàng chiến đấu, diễn tập, xử lý tình huống quốc phòng an ninh..., Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực sẽ trực tiếp chỉ huy hoặc cử cán bộ hỗ trợ chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ quân sự, đặc biệt là đối với cán bộ quân sự cấp xã chưa đủ kinh nghiệm.
Trong tình huống phức tạp, liên quan đến nhiều xã, phường, đặc khu trong khu vực, Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực sẽ trực tiếp điều động lực lượng theo phương án đã duyệt; chỉ huy ứng cứu, chiến đấu bảo vệ địa bàn; phối hợp với cơ quan cấp trên xử lý tình huống; làm đầu mối hiệp đồng toàn khu vực, bảo đảm đồng bộ, tránh chồng chéo. Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực có thể điều động lực lượng từ các xã, phường, đặc khu khác trong khu vực đến chi viện cho địa phương bị ảnh hưởng. Bảo đảm thế trận phòng thủ: “Liên hoàn - vững chắc - rộng khắp”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc ngày càng cao.
Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là mô hình mới, do đó, hiện nay việc xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể về tổ chức, cơ chế hoạt động, chức năng, nhiệm vụ, chế độ, chính sách; làm rõ trách nhiệm, phạm vi hoạt động, xác định rõ thẩm quyền chỉ huy và mối quan hệ công tác với Bộ CHQS cấp tỉnh, Ban CHQS cấp xã và cấp ủy, chính quyền địa phương... đang được Bộ Quốc phòng khẩn trương thực hiện nhằm bảo đảm sự chặt chẽ, thống nhất, đồng bộ; tránh sự chồng chéo, bị động, nhất là trong chỉ đạo tác chiến.
Để Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực đi vào hoạt động hiệu quả, việc lựa chọn, bố trí cán bộ, sĩ quan có đủ năng lực, trình độ, đặc biệt là cán bộ chủ trì, chủ chốt của Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là đặc biệt quan trọng. Theo Giám đốc Học viện Quốc phòng Trần Việt Khoa, nên ưu tiên sĩ quan đã qua cán bộ quân sự cấp huyện, bảo đảm “quân tinh, cán mạnh”.
Bộ CHQS tỉnh Lâm Đồng cũng đã hoàn thành việc điều động, bổ nhiệm cán bộ về Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 1 và Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 3 đặt trên địa bàn tỉnh. Theo đó, đã điều động 35 đồng chí về Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 1, 32 đồng chí về Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 3. Các đồng chí nhận quyết định điều động, bổ nhiệm đa phần đều là cán bộ thuộc Ban CHQS các huyện.
Đại tá Nguyễn Văn Sơn - Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh: Công tác cán bộ là một trong những nội dung then chốt, quyết định chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, nhất là trong thời điểm sáp nhập Bộ CHQS các tỉnh, giải thể Ban CHQS cấp huyện, thành lập các Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực.
Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực là mô hình tổ chức biên chế mới, Đại tá Nguyễn Văn Sơn yêu cầu các đồng chí nhận quyết định giữ các chức vụ chỉ huy, quản lý phải tiếp nhận bàn giao, rà soát, kiểm đếm, đăng ký cơ sở vật chất, vũ khí trang bị…, nhanh chóng ổn định đơn vị về mọi mặt, thường xuyên báo cáo tình hình, phối hợp giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong bước đầu thực hiện nhiệm vụ. Khẩn trương kiện toàn tổ chức đảng, xây dựng quy chế hoạt động trong Đảng ủy Ban Chỉ huy. Làm tốt công tác quản lý, duy trì đơn vị, nắm chắc tình hình tư tưởng, thường xuyên động viên đội ngũ cán bộ, đảng viên xác định tốt tư tưởng, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.
Các Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện đang khẩn trương hoàn tất các nhiệm vụ để đi vào hoạt động,. góp phần đảm bảo tốt nhất nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và cho việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng từ ngày 1/7.