Bản hòa âm từ các nhạc cụ bằng gốm

Từ cảm hứng với gốm - di sản vừa hữu hình, vừa khắc sâu trong ký ức dân tộc, dự án âm nhạc sáng tạo Gom show mở ra một hành trình độc đáo của thanh âm. Ở đó, bàn xoay gốm trở thành nhân vật dẫn chuyện thầm lặng, còn chum, vại, niêu, chiêng, chuông… - các sản phẩm từ đất nung đã hóa thành những nhạc cụ sống động, kể câu chuyện của đất, của người. Từ đất, nước và tre - những chất liệu nguyên thủy nuôi dưỡng văn hóa Việt, tất cả đã tạo nên sắc âm dung dị mà sâu thẳm, vừa dân gian vừa gần gũi như tiếng vọng từ ngàn đời.

Trống chum với âm siêu trầm như đàn bass, trống lãng trầm ấm tựa tiếng vọng lòng đất, gốm xoay ngân vang mềm mại, đàn niêu dịu dàng, chiêng và chuông sành mang sắc âm riêng. Bên cạnh đó còn có trống lăn, trống thanh, chiêng đó, sáo thiu và mới nhất là sáo nước… Đây đều là những nhạc cụ gốm độc đáo do nhóm Đàn Đó sáng tạo ra. Tất cả cùng hòa âm tạo nên một dàn nhạc gốm đầy bất ngờ và giàu cảm xúc.

Gom show mở ra tám chương: từ Quay về, Thời đó, Xuôi dòng, Tìm Hani đến Gốm… Mỗi chương là một mảnh vỡ ký ức, một âm sắc riêng vọng ra từ cộng đồng M’nông, Ê Đê, Tày, Lô Lô, Hà Nhì… như những tiếng gọi từ đất và người.

Chị Phạm Thu Hằng (phường Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội) chia sẻ: "Điều khiến mình ấn tượng nhất chính là sự kết hợp hài hòa giữa ánh sáng và âm nhạc, cùng với năng lượng mà các nghệ sĩ truyền tải... tất cả hòa quyện lại, tạo nên một trải nghiệm vô cùng tuyệt vời".

Ông Trần Nhất Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế - Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho hay: "Điểm đặc biệt của Gom Show là khuyến khích con người sống gần gũi, quay trở lại và hài hòa với thiên nhiên. Đó là những giá trị đẹp nhất và mình nghĩ trong thời điểm này, chúng ta thực sự cần những thông điệp ấy được lan tỏa qua âm nhạc đến với công chúng".

Không có lời dẫn, không có giọng kể, chỉ còn âm thanh và chuyển động của gốm ngân vang. Sau hơn 12 năm sáng tạo và trình diễn, nhóm Đàn Đó vẫn kiên định với triết lý: lấy văn hóa làm gốc rễ, lấy con người làm năng lượng, để từ chất liệu và tinh thần Việt, những tác phẩm vừa đậm hồn bản địa, vừa thấm hơi thở đương đại được cất lên.

Nghệ sĩ Đinh Anh Tuấn, thành viên nhóm Đàn Đó chia sẻ: "Mình đặt tên show là Gom. ‘Gom’ ở đây có nghĩa là gom lại tinh thần, con người và giá trị để truyền tải đến khán giả. Chất liệu âm thanh mình khai thác chính là từ gốm, nên chương trình mang tên Gom - sâu âm thanh từ gốm. Trong quá trình làm việc với gốm, mình mới nhận ra văn hóa gốm thực sự có chiều sâu và rất đáng để khám phá".

Lần đầu tiên tại Việt Nam, chum, vại, niêu đất… những vật dụng gắn bó với đời sống dân dã cất tiếng thành nhạc. Không chỉ để nghe, đó là thứ âm thanh chạm đến cảm xúc, đánh thức ký ức. Với Gom show, nhóm nghệ sĩ Đàn Đó đã thổi hồn vào gốm, biến sân khấu thành bàn xoay văn hóa, nơi mỗi nhịp diễn mở ra một cuộc đối thoại với tầng sâu bản sắc Việt.

Ngô Trang