'Bản hùng ca Điện Biên Phủ' của nghệ sĩ nhiếp ảnh Triệu Đại

Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, ngày 3/5, gia đình cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Triệu Đại phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức triển lãm ảnh “Nghệ sĩ nhiếp ảnh Triệu Đại - Bản anh hùng ca bằng ảnh về Điện Biên Phủ”. Trong đó, có 70 bức ảnh nằm trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, 15 bức ảnh của Chiến dịch Biên giới và Đông Khê. Triển lãm diễn ra đến hết ngày 12/5/2024.

Gia đình cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Triệu Đại tặng những bức ảnh quý cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Triệu Đại (1920 - 1992) từng là phóng viên Báo Quân đội nhân dân. Họ gọi ông là “Người chép sử bằng ảnh", bởi trong những dòng chảy lịch sử hào hùng của dân tộc, ông là một trong số nhiều nhiếp ảnh gia tiêu biểu đã ghi lại những khoảnh khắc đầy ý nghĩa trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm xưa.

Với vị thế và tầm vóc của một nhiếp ảnh gia lão thành, triển lãm lần này nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ các đơn vị tổ chức, từ việc cung cấp không gian triển lãm cho đến việc quảng bá sự kiện, tất cả đều được chuẩn bị chu toàn. Đây không chỉ là dịp để tri ân, mà còn là cơ hội để cả cộng đồng nhiếp ảnh Việt Nam cùng nhau tôn vinh và ghi nhận những đóng góp to lớn của ông đối với nghệ thuật và văn hóa đất nước.

Đông đảo người dân tới dự triển lãm.

Trong hàng nghìn bức ảnh chụp về chiến dịch Điện Biên Phủ, gia đình nghệ sĩ Triệu Đại đã chọn ra 70 bức ảnh tiêu biểu triển lãm dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Đây là những khoảnh khắc quý giá trong chiến dịch Điện Biên Phủ được phóng viên chiến trường Triệu Đại ghi lại.

Năm 1953, khi bước vào cuộc chiến lịch sử tại Điện Biên Phủ, nhiếp ảnh gia Triệu Đại không chùn bước trước bom đạn, sẵn sàng lăn lộn ghi lại những khoảnh khắc đầy ý nghĩa của cuộc đấu tranh. Khi đó, ông đang làm việc tại Ban Tuyên huấn của Tổng cục Chính trị, và khi mở chiến dịch, lãnh đạo Tổng cục đã giao nhiệm vụ cho ông ghi lại những hình ảnh của chiến dịch Điện Biên Phủ. Khi ấy, phóng viên chiến trường Triệu Đại đã tham gia từ đầu cho đến cuối cuộc chiến.

Phần lớn những bức ảnh về chiến dịch Điện Biên Phủ đều do nhiếp ảnh gia Triệu Đại chụp, ông trực tiếp nhận lệnh từ Đại tướng Võ Nguyên Giáp để ghi lại những khoảnh khắc chân thực nhất của cuộc chiến. Những bức ảnh ấy không chỉ đẹp, mà còn làm nổi bật lên những tấm gương về lòng quyết tâm, quả cảm, về sự hy sinh của những người lính, những người dân tham gia vào cuộc chiến.

Bức ảnh “Lá cờ quyết chiến, quyết thắng tại Chiến dịch Điện Biên Phủ” của cố nhiếp ảnh gia Triệu Đại.

Sau 70 năm, bức ảnh “Lá cờ quyết chiến, quyết thắng tại Chiến dịch Điện Biên Phủ” này vẫn là bức ảnh đặc biệt nhất, nó trở thành biểu tượng của Điện Biên Phủ huy hoàng. Báo chí trong nước và báo chí nước ngoài hễ nói tới Điện Biên Phủ thì không thể không nhắc tới bức ảnh này như một sự cảm phục nhân dân Việt Nam anh hùng, cảm phục quân đội Việt Nam thiện chiến, cảm phục tài chiến lược chỉ đạo cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tài thao lược ứng phó linh hoạt của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư, con trai thứ hai của nhiếp ảnh gia Triệu Đại - ông Triệu Minh Chính bày tỏ: “Tôi tự hào không chỉ vì là con của một người cha tài năng, mà còn vì được tiếp nối và phát triển tài năng nghệ thuật của gia đình, được gìn giữ những khoảnh khắc lịch sử của dân tộc mà cha tôi đã đối mặt với cái chết để ghi lại. Chính vì vậy, tôi vô cùng trân quý những bức ảnh mà cụ thân sinh để lại. Mỗi bức ảnh đều được tôi lưu giữ cẩn thận, mỗi khi có dịp lại được mở ra, cùng sống lại những thời khắc gian khó mà vô cùng hào hùng như vẫn hiển hiện trong những bức ảnh ấy”.

Ông Triệu Minh Chính, con trai thứ hai của nhiếp ảnh gia Triệu Đại.

Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, nghệ sĩ nhiếp ảnh Triệu Đại về công tác tại Báo Quân đội nhân dân. Ông vẫn là phóng viên ảnh xung kích, có mặt và chụp ảnh tại các chiến trường khốc liệt ở Quảng Bình, Quảng Trị… Với loạt ảnh quý giá về chiến thắng Điện Biên Phủ, nghệ sĩ Triệu Đại được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học, nghệ thuật đợt Một năm 2001.

Nguyễn Linh