Bản làng lên sóng livestream: Công nghệ giúp nông sản vùng cao 'chuyển mình'

Người dân “lên sóng” bán nông sản. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Hình ảnh về những triền ruộng bậc thang trải dài, những phiên chợ vùng cao rộn ràng sắc màu không còn là đặc trưng các tỉnh vùng cao Tây Bắc như Lai Châu. Hôm nay, giữa tiếng chim rừng và sương mù nơi núi rừng Tây Bắ, nhiều bà con nơi đây đang cầm smartphone, tự tin livestream giới thiệu sản phẩm đặc sản địa phương như khoai sâm đất, gạo Séng Cù, chè, mật ong,... tới người tiêu dùng mọi miền Tổ quốc.

Đây là thành quả từ dự án "Hành trình nông sản," một sáng kiến chuyển đổi số nông nghiệp được Viettel Post khởi xướng từ tháng 8/2025.

Mô hình này đã tạo ra "cú hích" mạnh mẽ đưa hàng trăm tấn nông sản địa phương tiến sâu vào thị trường số.

Khi thương mại điện tử 'chạm' đến vùng cao

Ông Tống Thanh Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu cho biết, tỉnh đã xác định chuyển đổi số trong nông nghiệp là hướng đi quan trọng và thương mại điện tử là xu thế tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay là công cụ để nâng cao thu nhập cho bà con dân tộc. Tỉnh đã phối hợp với Viettel Post và các nền tảng số khác để giúp nông sản, sản phẩm OCOP của bà con vùng cao tiếp cận trực tiếp với thị trường trong và ngoài nước.

Ông Tống Thanh Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu. (Ảnh: Viettel)

Từ đó từng lớp tập huấn được mở. Người dân được hướng dẫn cách chụp ảnh sản phẩm, viết mô tả hấp dẫn, tạo gian hàng trực tuyến, thậm chí tự tin livestream bán hàng. Các chuyên gia của Viettel Post còn trực tiếp hướng dẫn nông dân, hợp tác xã và làng nghề địa phương cách xây dựng nội dung trên TikTok, vận hành gian hàng thương mại điện tử và triển khai hình thức bán hàng qua livestream.

Doanh nghiệp này cũng đảm nhiệm toàn bộ khâu hậu cần, từ thu gom, đóng gói đến vận chuyển nông sản đến tay người tiêu dùng. Mô hình này giúp người dân tiếp cận công nghệ, rèn luyện kỹ năng thương mại hiện đại và từng bước tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số nông nghiệp.

Ban đầu, cụm từ "bán hàng online" còn xa lạ với bà con. Nhưng sau nhiều lớp tập huấn, người dân đã dần làm chủ công nghệ. Những phiên phát sóng đầu tiên có thể còn vụng về, ngôn ngữ chưa tròn trịa, nhưng tinh thần thì tràn đầy quyết tâm.

Chị Vũ Bích Hồng đã đồng hành cùng bà con trong tập huấn livestream bán hàng nông sản. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Sự thay đổi này cũng góp phần không nhỏ của những người như chị Vũ Bích Hồng (TikToker “Cô Ba Hồng”) - người đã chuyển tới Lai Châu sinh sống suốt gần hai năm để đồng hành cùng bà con.

"Lúc mới tới, nhiều bà con không tin, sợ bị lừa, nhất là đồng bào Mông, Tày, Thái ở bản xa. Tôi phải ăn ở cùng, ra nương, nhóm lửa, chia sẻ thật nhiều thì mới tạo được niềm tin," chị Hồng kể.

Một trường hợp điển hình cho sự 'đổi đời' giữa đại ngàn Tây Bắc là Vừ Thị Xia (sinh năm 2000) và Vừ Thị Chứ (sinh năm 1999) ở xã Bình Lư (Lai Châu). Hai chị em người Mông đã vượt qua mặc cảm, rào cản ngôn ngữ và công nghệ để "khởi nghiệp" thành công trên TikTok Shop.

Vừ Thị Xia và Vừ Thị Chứ, hai chị em người dân tộc H'mông đã "khởi nghiệp" thành công trên TikTok Shop. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Chứ tâm sự, tuy được truyền cảm hứng mạnh mẽ bởi câu chuyện thành công của những đồng bào dân tộc đi trước, bản thân hai chị em vẫn không khỏi choáng ngợp vì sợ... công nghệ. Nhưng khao khát được thoát nghèo, được cho con đi học đã giúp Chứ và Xia bắt đầu bằng cả sự tự ti, mặc cảm yếu kém, bởi họ hiểu nếu không làm sẽ bỏ lỡ cơ hội phát triển.

"Lúc bán được hàng, tôi không dám tin. Khi khách nhận được hàng, tiền về túi, tôi mới thực sự dám tin rằng mình có khả năng và trên sàn thương mại điện tử bán hàng có tiền thật," Vừ Thị Chứ bộc bạch.

Giờ đây, cuộc sống của họ đã hoàn toàn thay đổi. Sau chưa tới 1 năm, mỗi người đã có thể tạo ra từ 30-40 triệu đồng mỗi tháng từ việc bán sâm đất trên TikTok Shop, một con số mà trước kia họ chưa từng dám mơ tưởng tới.

Từ thành công cá nhân, hai chị em bắt đầu nghĩ đến những người khác. Họ dành thời gian dạy lại cho những phụ nữ trong bản cách quay video, tạo kênh bán hàng và trò chuyện với khách hàng qua điện thoại. Từ cái bỡ ngỡ của những người lần đầu chạm vào công nghệ, họ đang học cách "làm chủ" công nghệ để "đổi đời."

Đến nay, khoảng 20 phụ nữ đồng bào dân tộc tại Lai Châu đã có thể tự livestream, có thu nhập ổn định. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Đến nay, khoảng 20 phụ nữ dân tộc như Chứ và Xia đã có thể tự livestream. Có người đạt thu nhập hơn 10 triệu đồng mỗi tháng, hộ nổi bật còn tiêu thụ tới hàng trăm tấn khoai sâm chỉ trong 2 tháng.

Dấu ấn lớn nhất là phiên livestream vào ngày 4/11/2025, Viettel Post phối hợp cùng TikTok Shop và Sở Công Thương tỉnh Lai Châu tổ chức phiên livestream giới thiệu, tiêu thụ nông sản địa phương tại xã Bình Lư.

Phiên livestream kéo dài 4 tiếng đã “chốt đơn” thành công hơn 2.500 đơn hàng, với hơn 10 triệu lượt tiếp cận. Tổng cộng, 350 tấn nông sản đã được tiêu thụ thông qua các hoạt động số hóa.

Đến thời điểm hiện tại, hashtag #HanhTrinhNongSan đạt gần 30 triệu lượt xem trên TikTok - một con số không tưởng với nhiều người dân bản địa. Nó không chỉ là minh chứng cho hiệu quả truyền thông số, mà còn là chỉ dấu cho thấy sự chuyển mình toàn diện của nông nghiệp vùng cao.

Viettel Post phối hợp cùng TikTok Shop và Sở Công Thương tỉnh Lai Châu tổ chức phiên livestream giới thiệu, tiêu thụ nông sản địa phương tại xã Bình Lư. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Với thành công tại Lai Châu, Viettel Post hiện đã bắt đầu nhân rộng mô hình “Hành trình nông sản” ra 34 tỉnh thành khác, kiến tạo một mạng lưới kết nối số toàn quốc cho nông sản Việt.

Hạ tầng số - 'đường băng' cho giấc mơ chuyển đổi số nông nghiệp 'bay xa'

Đằng sau những phiên livestream sôi động ở những bản vùng xa ấy là câu chuyện bền bỉ về hạ tầng số hóa toàn diện. Ít ai biết rằng, phiên livestream vào ngày 4/11/2025 kéo dài 4 tiếng được triển khai hoàn toàn trên nền tảng mạng 5G, bảo đảm chất lượng hình ảnh và đường truyền ổn định tại khu vực miền núi.

Để đưa tín hiệu trực tiếp từ những bản làng xa xôi đến thành phố, điều kiện tiên quyết là mạng viễn thông ổn định. Nhận ra điều đó, từ nhiều năm qua, Viettel và chính quyền Lai Châu đã phối hợp chặt chẽ triển khai hạ tầng số, từ sóng di động, Internet băng thông rộng, đến các nền tảng quản trị dữ liệu.

Phiên livestream vào ngày 4/11/2025 kéo dài 4 tiếng được triển khai hoàn toàn trên nền tảng mạng 5G của Viettel. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

"Chúng tôi coi công nghệ là chìa khóa rút ngắn khoảng cách miền núi - miền xuôi. Đi tới đâu cũng thấy bà con khát khao học hỏi. Nếu có cơ hội, họ sẽ nắm bắt rất nhanh," đại diện Viettel Lai Châu chia sẻ.

Tới thời điểm này, 100% trung tâm xã và hơn 98% thôn bản của Lai Châu đã có sóng di động và Internet. Hàng trăm trạm phát sóng, hàng nghìn km cáp quang đã được kéo đến tận vùng sâu, vùng xa - nơi tưởng chừng không thể kết nối.

Đó là kết quả của sự phối hợp liên ngành: chính quyền hỗ trợ mặt bằng, đảm bảo an ninh; kỹ sư viễn thông "cắm bản" ngày đêm, vượt núi, băng suối mang cáp quang đến từng hộ dân. Những nỗ lực ấy không chỉ mang Internet đến gần hơn các bản làng mà còn mở lối cho tri thức, thương mại, dịch vụ và quản trị hiện đại.

Không chỉ người dân được hưởng lợi từ chuyển đổi số. Toàn bộ hệ thống điều hành, từ trung tâm điều hành thông minh (IOC) đến nền tảng số trong khối Đảng, chính quyền, y tế, giáo dục, du lịch…tại Lai Châu đều đang từng bước số hóa.

Thông tin được kết nối liền mạch giữa tỉnh - huyện - xã. Quản lý của chính quyền được minh bạch hơn, điều hành hiệu quả hơn. Sự thay đổi ấy đặt nền móng cho một xã hội số toàn diện, nơi người dân không còn bị bỏ lại phía sau.

"Nhờ nền tảng số, người dân Lai Châu không chỉ bán được nông sản mà còn xây dựng được thương hiệu riêng, thoát khỏi tư duy sản xuất nhỏ lẻ, từng bước trở thành công dân số," ông Tống Thanh Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu khẳng định.

Ông Tống Thanh Hải cũng cho biết: "Trong lĩnh vực chuyển đổi số, Lai Châu và Viettel đã ký biên bản ghi nhớ, phối hợp triển khai mạnh mẽ hạ tầng số. Việc đầu tư, nâng cấp hạ tầng 5G hiện đại, hạ tầng Internet tốc độ cao đến từng xã phường đã mang lại lợi ích thiết thực cho cả chính quyền và người dân."

(Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Câu chuyện ở Lai Châu là minh chứng cho mô hình hợp tác 3 bên: chính quyền - doanh nghiệp - người dân. Khi công nghệ về tận bản, hạ tầng được kết nối, người dân được tập huấn kỹ năng, thì nông sản vùng cao có thể vươn xa không giới hạn.

Chưa đầy ba tháng, 350 tấn nông sản được tiêu thụ, con số không chỉ phản ánh hiệu quả của dự án, mà còn là dấu hiệu cho thấy chuyển đổi số nông nghiệp không còn là khẩu hiệu. Đó là con đường hiện thực đầy triển vọng nếu có sự đồng hành đúng đắn.

Nhờ vào công nghệ, "không ai bị bỏ lại phía sau" trong kinh tế đã và đang được hiện thực hóa từng ngày. Người dân vùng cao sẽ có thu nhập ổn định, còn người tiêu dùng cả nước có thêm lựa chọn để tiếp cận với các sản phẩm Made in Viet Nam chất lượng cao./.

(Vietnam+)