Bản lĩnh Bộ đội Cụ Hồ trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình

Khẳng định uy tín, năng lực…

Trao đổi với phóng viên về công việc của một sĩ quan Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam làm việc tại trụ sở LHQ ở New York, Đại tá Trương Anh Tuấn, hiện công tác tại Phòng Đánh giá năng lực quân sự, Văn phòng Các vấn đề quân vụ, Cục Hoạt động hòa bình LHQ, khẳng định: Sự có mặt của sĩ quan QĐND và Công an nhân dân (CAND) Việt Nam tại đây góp phần thể hiện sự đóng góp hiệu quả, tham gia tích cực ngày càng sâu rộng của Việt Nam vào hoạt động GGHB LHQ.

Hiện nay, tại trụ sở LHQ, Tổ công tác của Bộ Quốc phòng gồm có 3 thành viên: Đại tá Trương Anh Tuấn, Tổ trưởng; Thượng tá Trần Đức Hưởng, Phòng Kế hoạch quân sự, Văn phòng Các vấn đề quân vụ và Trung tá Nguyễn Phúc Đông, Phòng Huấn luyện tích hợp, Cục Hoạt động hòa bình LHQ. Đồng chí Thượng tá Lương Trường Vinh, sĩ quan QĐND đầu tiên trúng tuyển vào làm việc tại trụ sở LHQ đã kết thúc nhiệm kỳ, về nước tháng 9-2024. Cùng với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an hiện có Thượng tá Nguyễn Ngọc Hải làm việc tại Phòng Cảnh sát LHQ.

Thượng tá Trần Đức Hưởng và Trung tá Nguyễn Phúc Đông là hai trường hợp đặc biệt được LHQ đề nghị gia hạn nhiệm kỳ 3 lần, là mức tối đa đối với sĩ quan phái cử diện chuyên viên. Trong bối cảnh LHQ tái cơ cấu và tinh gọn bộ máy, trường hợp được gia hạn làm việc đến năm thứ 5 là rất hãn hữu. Việc tất cả sĩ quan của Việt Nam đều vững vàng trên cương vị công tác, khẳng định năng lực tại trụ sở LHQ sẽ là bước khởi đầu quan trọng để Việt Nam ứng thi thành công vào các vị trí chỉ huy tại các phái bộ thực địa cũng như trụ sở LHQ.

Có thể nói, những đóng góp quan trọng, ý nghĩa của Bệnh viện dã chiến cấp 2 tại Nam Sudan và Đội Công binh tại Abyei, góp phần cùng phái bộ an ninh lâm thời của LHQ thực thi hiệu quả sứ mệnh GGHB để mang lại hòa bình bền vững cho người dân và quốc gia sở tại đã tiếp thêm động lực để các sĩ quan Việt Nam tự tin ứng thi thành công vào trụ sở LHQ.

Các thành viên Tổ công tác Bộ Quốc phòng đang công tác tại trụ sở Liên hợp quốc với Đại tá Nguyễn Đức Quân, Tùy viên Quân sự Việt Nam tại Liên hợp quốc nhân Ngày Quốc tế gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (29-5-2025). Ảnh tư liệu

Để đảm nhiệm tốt nhiệm vụ ở trụ sở LHQ-nơi các quyết sách có ảnh hưởng sâu rộng tới hoạt động GGHB toàn cầu, các sĩ quan Việt Nam phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực tham mưu, kinh nghiệm làm việc tại phái bộ thực địa, trình độ ngoại ngữ tốt và tư duy làm việc trong môi trường đa quốc gia, đa văn hóa. Họ phải vượt qua quy trình tuyển chọn khắt khe, cạnh tranh trực tiếp với hàng trăm ứng viên từ nhiều quốc gia thành viên, trong đó nhiều nước có bề dày truyền thống và kinh nghiệm tham gia hoạt động GGHB.

Ba sĩ quan QĐND Việt Nam được giao đảm nhiệm các vị trí quan trọng, như điều phối hoạt động chuyên môn của phòng, quyền chỉ huy phòng, đầu mối liên lạc với các cơ quan ngoài Văn phòng Các vấn đề quân vụ, Cục Hoạt động hòa bình LHQ, xây dựng kế hoạch, tham mưu, báo cáo, đánh giá năng lực đơn vị trước khi triển khai (PDV) và trước khi luân chuyển quân (PRV), theo dõi đánh giá năng lực sau khi triển khai tại các phái bộ, tổ chức huấn luyện, hỗ trợ năng lực GGHB các quốc gia cử quân, xây dựng văn bản chính sách, hướng dẫn, cẩm nang, tài liệu GGHB, đóng góp vào nâng cao hiệu quả hoạt động GGHB.

Đại tá Trương Anh Tuấn cho biết, đồng chí cùng các đồng nghiệp trong Phòng Đánh giá năng lực quân sự xây dựng hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá năng lực quân sự cho đơn vị và cá nhân tham gia GGHB, theo dõi hoạt động và kết quả đánh giá năng lực các đơn vị quân sự triển khai tại các phái bộ thực địa, sĩ quan cá nhân tại các phái bộ. Các bộ tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá năng lực thường xuyên được cập nhật, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn nhiệm vụ tại các phái bộ thực địa, đáp ứng yêu cầu của LHQ về tăng cường trách nhiệm của quốc gia cử quân và nâng cao năng lực tham gia GGHB.

Các đồng nghiệp trong Phòng Đánh giá năng lực quân sự nơi Đại tá Trương Anh Tuấn công tác đều được giao theo dõi, giám sát hoạt động đánh giá năng lực tại các phái bộ GGHB nhất định. Công việc đòi hỏi tính chuyên nghiệp, chính xác cao, hầu như không được phép sai sót vì có thể ảnh hưởng đáng kể tới việc đưa ra quyết định của LHQ như tiếp tục duy trì hay thay thế một đơn vị GGHB hoạt động kém hiệu quả tại địa bàn, từ đó tác động không nhỏ đến hình ảnh, uy tín của quốc gia cử quân.

Tham gia hiệu quả vào hoạt động chiến lược về gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Nếu như tại các phái bộ thực địa, các lực lượng GGHB đảm nhiệm những vị trí ở “tuyến đầu” hay “tiền tuyến” thì hoạt động tại trụ sở LHQ có nhiệm vụ lên ý tưởng, xây dựng “kế hoạch chiến lược”, xây dựng chính sách, hướng dẫn, quy trình hoạt động chuẩn giúp phái bộ thực địa triển khai hiệu quả nhiệm vụ. Ngược lại, kết quả, bài học kinh nghiệm từ thực tiễn giúp Sở chỉ huy ngày càng hoàn thiện kế hoạch chiến lược, giúp chính sách gắn với thực tiễn, giải quyết các vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Trên từng cương vị công tác và tính chất công việc tại các phòng chuyên môn, các sĩ quan Việt Nam đang tham gia có hiệu quả vào hoạt động chiến lược này của LHQ.

Đánh giá năng lực một đơn vị quân sự tham gia GGHB LHQ tại phái bộ thực địa luôn có tính nhạy cảm cao, vì kết quả của nó có thể ảnh hưởng tới hình ảnh, uy tín, năng lực của một quốc gia cử quân. Nếu đơn vị có vấn đề nghiêm trọng về năng lực, như chỉ huy điều hành kém, không tuân thủ các quy trình hoạt động chuẩn, mất an toàn, vi phạm kỷ luật nghiêm trọng..., LHQ phải vào cuộc để tìm giải pháp khắc phục, tổ chức đánh giá lại năng lực thê đội sắp sang thay thế. Trường hợp nếu không đáp ứng đủ điều kiện có thể đề nghị dừng triển khai hoặc thay thế bằng đơn vị của quốc gia khác.

Sĩ quan Việt Nam triển khai tại Phái bộ An ninh lâm thời Liên hợp quốc ở khu vực Abyei (UNISFA) vinh dự được trao Huy chương Vì sự nghiệp gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Theo Đại tá Trương Anh Tuấn, các đơn vị GGHB của QĐND Việt Nam có một quy trình chuẩn bị kỹ lưỡng, được huấn luyện chặt chẽ giai đoạn trước khi triển khai, đồng thời thể hiện tốt tại các kỳ đánh giá năng lực do phái bộ tiến hành. Bệnh viện dã chiến cấp 2 và Đội Công binh kể từ khi triển khai thê đội đầu tiên cho đến nay đều hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, được LHQ ghi nhận và đánh giá cao, nên việc triển khai các thê đội tiếp theo thay thế đều diễn ra thuận lợi mà không phải trải qua các hoạt động đánh giá, kiểm tra năng lực của LHQ trước khi triển khai luân phiên hằng năm.

Lực lượng GGHB của Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh Bộ đội Cụ Hồ trong thời đại mới, đáp ứng yêu cầu cao về chuyên môn, nghiệp vụ, để lại dấu ấn tốt đẹp trong mắt đồng nghiệp, bạn bè quốc tế cũng như nhân dân sở tại. Tại nhiều dịp tiếp xúc với các cơ quan chức năng sở tại, lãnh đạo chính quyền bang Unity (Nam Sudan) đã khẳng định: “Chúng tôi biết ơn các bác sĩ và chiến sĩ Việt Nam, họ đã mang đến cho chúng tôi không chỉ dịch vụ y tế, mà là niềm tin vào hòa bình và sự hồi sinh”. Thống đốc bang Unity đã nhiều lần bày tỏ cảm ơn đối với Bệnh viện dã chiến cấp 2 của Việt Nam đã giúp chăm sóc sức khỏe cho người dân, coi đây là “bệnh viện của hy vọng”.

Đội Công binh Việt Nam đã góp phần cùng Phái bộ An ninh lâm thời của LHQ ở khu vực Abyei (UNISFA) cải thiện cơ sở hạ tầng, các tuyến đường giao thông, hỗ trợ các đơn vị bạn hoạt động, hỗ trợ xây dựng trường học, giúp cải thiện chất lượng giáo viên, cùng nhiều hoạt động dân vận có ý nghĩa khác. Lãnh đạo Phái bộ đánh giá: “Đội Công binh Việt Nam đã góp phần làm thay đổi diện mạo Phái bộ”, còn người dân địa phương mong muốn Đội Công binh Việt Nam “triển khai thật nhiều thê đội nữa” để giúp họ cải thiện hạ tầng và tìm lại hòa bình đích thực.

Các thành viên Tổ công tác Bộ Quốc phòng đang công tác tại trụ sở Liên hợp quốc (tháng 9-2024).

Thành công bước đầu ấy là bệ phóng vững chắc để Việt Nam thúc đẩy mở rộng phạm vi tham gia hoạt động GGHB LHQ. Việc Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Tham gia lực lượng GGHB của LHQ vừa qua tạo một hành lang pháp lý đầy đủ, cơ sở vững chắc để tham gia sâu rộng vào hoạt động GGHB LHQ. Ngoài các đơn vị công binh, bệnh viện hiện nay, Việt Nam tích cực chuẩn bị và tìm kiếm cơ hội triển khai thêm các lực lượng khác như cảnh sát quân sự (quân cảnh), bảo vệ lực lượng, trực thăng vận tải, thông tin liên lạc... cũng như tiếp tục ứng thi vào các vị trí chỉ huy, lãnh đạo tại các phái bộ thực địa và chỉ huy tại trụ sở LHQ.

Việt Nam đang có một nền tảng vững chắc, từ pháp lý, năng lực, kinh nghiệm tích lũy tới sự ủng hộ của các đối tác quốc tế và niềm tin của LHQ để hiện thực hóa việc tham gia mạnh mẽ hơn nữa vào hoạt động GGHB LHQ, xây dựng lực lượng GGHB của QĐND Việt Nam trưởng thành hơn nữa, từng bước vững vàng tiến ra “biển lớn” của sứ mệnh GGHB LHQ. Những sĩ quan QĐND Việt Nam làm việc tại trụ sở LHQ không chỉ góp phần nâng cao vị thế của một quân đội chuyên nghiệp, bản lĩnh trong môi trường đa phương chiến lược mà còn lan tỏa thông điệp về vai trò, trách nhiệm thực chất của một quốc gia yêu chuộng hòa bình vào sứ mệnh của LHQ.

MAI NGUYÊN