Băng đạn mở rộng: Công cụ đáng sợ trong các vụ xả súng ở Mỹ
Các nhà lập pháp trên khắp nước Mỹ đang ra sức thúc đẩy một lệnh cấm các loại băng đạn mở rộng mà những kẻ xả súng thường sử dụng trong các cuộc thảm sát mới đây, cho phép chúng gây ra thương vong lớn với tốc độ kinh hoàng trước khi cảnh sát có thể can thiệp.
Hiện có 9 bang của nước Mỹ đã thông qua các bộ luật quy định băng đạn chỉ được chứa 10-15 viên, và Hạ viện mà đảng Dân chủ đang nắm quyền hiện có kế hoạch đưa một lệnh cấm tương tự lên cấp độ liên bang trong những tuần tới đây.
Tranh luận về lệnh cấm này, các chính trị gia, chuyên gia cùng các tổ chức ủng hộ kiểm soát súng đạn chỉ ra rằng: Với khoảng thời gian chỉ bằng một tài xế chờ đèn đỏ, một kẻ xả súng mang theo băng đạn 100 viên có thể giết hại và làm bị thương hàng chục người vô tội.
Tháng trước, kẻ xả súng ở Dayton, Ohio đã giết hại 9 người và làm bị thương 27 người khác chỉ trong vòng 30 giây, một phần là do hộp tiếp đạn 100 viên gắn với khẩu súng trường của gã. Chỉ mất 85 giây để một kẻ xả súng bắn hết một vài băng đạn 30 viên tại một sự kiện tổ chức tại thành phố Carson, bang Nevada, khiến 4 người chết và 14 người bị thương trong năm 2011.
Hiện chính quyền vẫn chưa công bố bất cứ thông tin gì liên quan tới các trang bị súng đạn mà kẻ xả súng ở Odessa, bang Texas sử dụng hồi cuối tuần trước khi nhả đạn nhằm vào lực lượng cảnh sát và người dân bằng khẩu súng lớp AR của hắn.
Bức ảnh được cảnh sát Las Vegas công bố năm 2017 cho thấy súng đạn nằm la liệt trong phòng khách sạn của kẻ xả súng Stephen Paddock (Ảnh: AP)
Một ví dụ điển hình có thể kể tới vụ việc xảy ra ở Las Vegas cách đây 2 năm, khi một nghi phạm sở hữu một băng đạn 100 viên đã bắn với tốc độ 10 viên mỗi giây nhằm vào đám đông những người tham dự lễ hội âm nhạc từ phòng khách sạn của hắn, hậu quả khiến 58 người thiệt mạng.
Kẻ xả súng ở Las Vegas, Stephen Paddock, lúc bấy giờ mang theo nhiều khẩu súng trường uy lực cùng các băng đạn mở rộng và bump stock - thiết bị chế súng để giúp tăng tốc độ nhả đạn, giờ đã bị cấm. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành lệnh cấm bump stock sau vụ thảm sát đó, nhưng các băng đạn mở rộng từng giúp những khẩu súng của Paddock nhả hàng trăm viên đạn vẫn được sử dụng một cách hợp pháp.
"Từ bằng chứng video, chúng ta biết được rằng hắn (Paddock) đã bắn với tốc độ 10 viên mỗi giây" - Louis Klarevas, Giáo sư thuộc ĐH Columbia, nói - "Lý do mà hắn có thể làm vậy là nhờ kết hợp các khẩu súng trường với thiết bị bump stock cùng các băng đạn mở rộng. Hãy thử nghĩ xem nếu hắn chỉ có các băng đạn 10 viên, hắn sẽ chỉ bắn được 10 viên trong một lần bắn".
Đạo luật Keep Americans Safe Act (Đảm bảo an toàn cho người Mỹ) sẽ sớm được đem ra tranh luận tại Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ. Đạo luật này nhằm cấm chuyển giao, nhập khẩu hoặc sở hữu các loại băng đạn có trên 10 viên đạn. Đạo luật này được đưa ra bởi 3 thành viên đảng Dân chủ tại Quốc hội vốn ở những bang đã hứng chịu các vụ thảm sát liên quan tới loại băng đạn mở rộng: Nghị sỹ Ted Deutch (Florida), Diana DeGette (Colorado) và Dina Titus (Nevada).
"Chỉ có một mục đích duy nhất đối với loại băng đạn mở rộng: Gây tổn thất sinh mạng tối đa và cho phép những kẻ xả súng bắn được nhiều đạn hơn mà không cần nạp đạn" - nghị sỹ Deutch nói trong một tuyên bố - "Những giây quý báu cần để lên đạn cũng có thể cứu được vô số mạng người".
Các loại băng đạn không bị kiểm soát trong luật liên bang, nhưng một số bang của nước Mỹ đã đặt ra giới hạn cho chúng. Các bang này bao gồm California, Colorado, Connecticut, Hawaii, Maryland, Massachusetts, New Jersey, New York, Vermont và Washington D.C.
Hiện nay ngày càng có thêm các đảng viên Cộng hòa chung ý tưởng về lệnh cấm băng đạn mở rộng. Nghị sỹ Mike Turner (bang Ohio) đã kêu gọi lệnh giới hạn băng đạn mở rộng sau vụ xả súng ở Dayton, cùng một lệnh cấm bán các loại vũ khí quân dụng.
Tuy nhiên, một dự luật liên bang dự kiến sẽ vấp phải phản ứng gay gắt từ Thượng viện mà đảng Cộng hòa đang kiểm soát và từ cả Hiệp hội Súng trường Mỹ. Nhóm này cho rằng hiện có hàng triệu loại băng đạn mở rộng đang lưu hành trên cả nước nên một lệnh cấm sẽ rất khó có hiệu quả.
Những băng đạn mở rộng kiểu này vẫn là thứ đồ hợp pháp ở Mỹ (Ảnh: AP)
Ông Alan Gottlieb, thuộc tổ chức Second Amendment Foundation, cho rằng các băng đạn mở rộng đóng vai trò quan trọng trong việc tự vệ, đặc biệt là khi phải đối mặt với nhiều kẻ tấn công cùng lúc. "Ngoài ra, chỉ mất một giây để thay băng đạn mới. Có rất nhiều đoạn video hướng dẫn cho thấy điều đó dễ dàng đến thế nào" - ông Gottlieb nhận định.
Một nghiên cứu mà tổ chức vận động Everytown For Gun Safety công bố về các vụ xả súng xảy ra trong khoảng 2009-2017 cho thấy, 58% các loại súng được những kẻ xả súng sử dụng đều có băng đạn mở rộng. Nghiên cứu này đặc biệt nhìn vào các vụ xả súng mà các nhà điều tra công bố thông số về băng đạn và có ít nhất 4 người thiệt mạng - không tính kẻ xả súng.
Các vụ việc trên bao gồm vụ xả súng ở Aurora (Colorado), trong đó kẻ xả súng đã sử dụng băng đạn 100 viên, sát hại 12 người và làm bị thương 70 người. Kẻ xả súng giết hại 77 người tại một trại thiếu niên ở Oslo, Na Uy năm 2011 cũng mua các băng đạn 30 viên từ Mỹ. Kẻ xả súng 19 tuổi đã sát hại 17 học sinh và nhân viên tại trường trung học Marjory Stoneman Douglas hồi năm ngoái cũng mang theo các băng đạn mở rộng.
Tổ chức vận động Sandy Hook Promise cũng đang thực hiện một chiến dịch trên mạng xã hội Twitter, yêu cầu người tham gia ký một thỉnh cầu thư để ủng hộ Đạo luật Keep Americans Safe. Tổ chức này nói rằng, nghi phạm đã sát hại hàng chục người tại trường tiểu học Sandy Hook trong năm 2012 đã sử dụng một băng đạn 30 viên, và 11 trẻ em đã chạy thoát thân trong lúc mà hắn tạm ngừng để nạp đạn.
Các loại vũ khí quân dụng, thường xuyên xuất hiện trong các vụ xả súng ở Mỹ, có tốc độ bắn cao "và thứ ngăn chặn duy nhất những tấn thảm kịch này chính là băng đạn hạn chế" - David Chipman, cựu đặc vụ thuộc Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ trực thuộc Bộ Tư pháp Mỹ, nhận định.
Nhưng nhiều người lại tranh luận rằng nếu kẻ xả súng sở hữu các băng đạn chứa ít đạn hơn, chúng sẽ mang theo nhiều súng và băng đạn hơn.
Tiến sỹ Michael Siegel - chuyên viên nghiên cứu tại ĐH Boston - đã thực hiện một bản nghiên cứu về các băng đạn mở rộng vào năm 2017, trong đó cho thấy các bang có luật hạn chế băng đạn mở rộng xảy ra ít vụ xả súng hơn.
"Thứ duy nhất giúp giảm thiểu con số thương vong chính là số đạn trong súng, bởi điều duy nhất khiến kẻ xả súng ngừng lại chính là nạp đạn" - ông Siegel nói - "Dù chỉ mất vài giâu là có thể nạp đạn, nhưng đó là khoảnh khắc quý giá để nhiều người thoát thân hoặc chờ sự can thiệp".