Bằng tất cả lòng biết ơn

Anh Ngô Sinh, quản trang Nghĩa trang Liệt sĩ TP. Huế thắp hương tại một phần mộ

Thầm lặng mà thiêng liêng

Gần 20 năm qua, ông Ngô Sinh, sinh năm 1968, vẫn lặng lẽ gắn bó với công việc quản trang tại Nghĩa trang Liệt sĩ TP. Huế. Nơi đây hiện có 2.063 phần mộ liệt sĩ, trong đó 295 ngôi mộ đã xác định được danh tính. Ông Sinh thuộc gần như toàn bộ vị trí từng phần mộ, nên mỗi khi có người gọi điện tìm mộ thân nhân, ông đều hướng dẫn tường tận.

Công việc của ông không chỉ là quản lý và bảo vệ nghĩa trang mà còn tiếp đón thân nhân liệt sĩ, chăm lo hương khói, thường xuyên tuần tra canh gác, giữ cho không gian nghĩa trang nơi đây luôn trang nghiêm, sạch đẹp.

Suốt gần hai thập kỷ, ông đã chứng kiến nhiều cuộc tìm mộ đầy xúc động. Nhớ nhất là năm 2012, khi gia đình một liệt sĩ quê Hải Phòng tìm đến. Người chiến sĩ này hy sinh tại Thành đồn Mang Cá và được gia đình tìm kiếm suốt nhiều năm. Sau khi được chỉ dẫn, họ liên hệ với ông Sinh để làm thủ tục, lấy mẫu giám định ADN. Gần 40 ngày sau, kết quả xác nhận đúng là người thân của họ. Ông không quên được giây phút người con liệt sĩ òa lên trong nước mắt: “Đúng 100% rồi, mừng quá chú ơi!” - tiếng reo vừa run rẩy vừa hạnh phúc ấy khiến ông nghẹn lại, không nói được lời nào.

Hiện, Nghĩa trang Liệt sĩ TP. Huế được Sở Nội vụ quản lý, phối hợp với Trung tâm Công viên cây xanh TP. Huế nhằm nâng cấp, chỉnh trang và duy trì cảnh quan. Những hàng cây thẳng tắp, bồn hoa được cắt tỉa gọn gàng, lối đi sạch sẽ… là kết quả của sự chung tay từ nhiều đơn vị, trong đó có sự bền bỉ và tận tâm của người quản trang.

"Công việc này có những lúc vất vả, nhất là đêm mưa gió vẫn phải đi tuần. Nhưng nghĩ đến các anh đã nằm lại để mình được sống trong hòa bình, mọi khó nhọc đều chẳng đáng kể. Chừng nào còn sức, tôi còn ở đây để lo cho các anh chu đáo nhất”, ông Sinh vừa nói vừa lặng lẽ đi dọc những hàng bia trắng, thắp nén hương lên những phần mộ thân quen.

Công nghệ gìn giữ ký ức

Hiện, toàn TP. Huế có 61 nghĩa trang liệt sĩ, trải đều khắp các phường, xã. Công tác quản lý được tổ chức theo phân cấp rõ ràng. UBND các xã, phường chịu trách nhiệm trực tiếp, dưới sự hướng dẫn chuyên môn từ Sở Nội vụ. Mỗi năm, thành phố đều lập kế hoạch tu bổ, nâng cấp nghĩa trang trên cơ sở đề xuất từ cơ sở, kiểm tra thực địa và tổng hợp trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Ông Lê Xuân Hải, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP. Huế cho biết, khó khăn lớn nhất hiện nay là kinh phí. Dù có sự hỗ trợ từ ngân sách Trung ương theo Pháp lệnh Ưu đãi người có công, ngân sách địa phương và các nguồn xã hội hóa, nhưng vẫn còn nhiều nghĩa trang đã xuống cấp, nằm ở khu vực đồi núi xa, việc tu bổ gặp nhiều trở ngại. "Chúng tôi đang tích cực vận động thêm nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân và huy động đoàn thể cùng tham gia. Việc duy trì và làm mới nghĩa trang không chỉ là làm đẹp không gian, mà còn là giữ gìn ký ức thiêng liêng của Tổ quốc”, ông Hải nhấn mạnh.

Năm 2024, TP. Huế tiên phong xây dựng phần mềm quản lý nghĩa trang tích hợp bản đồ số GIS, do Trung tâm Công nghệ thông tin thành phố (HueCIT) phát triển. Dự án đầu tiên được triển khai tại Nghĩa trang Liệt sĩ Hương Điền. Anh Nguyễn Phước Gia Huy, cán bộ phụ trách dự án cho biết: “Chúng tôi sử dụng bản đồ số để định vị chính xác từng phần mộ, mỗi mộ có mã định danh riêng kèm thông tin và hình ảnh. Nhờ vậy, chỉ cần vài thao tác trên điện thoại hoặc máy tính là có thể tìm ra vị trí mộ cần tìm”.

Anh Huy kể, đã nhiều lần hướng dẫn người dân sử dụng phần mềm ngay tại nghĩa trang. Thay vì phải dò từng hàng bia như trước, giờ đây chỉ cần nhập tên liệt sĩ, hệ thống sẽ hiển thị sơ đồ chỉ dẫn, giúp họ đến đúng vị trí trong ít phút. “Sau một năm triển khai, phần mềm không chỉ giúp thân nhân liệt sĩ thuận tiện hơn mà còn hỗ trợ cán bộ quản lý kiểm kê, cập nhật dữ liệu nhanh chóng, chính xác”, anh nói.

Giữa lòng Cố đô với những công trình cổ kính, các nghĩa trang liệt sĩ vẫn đứng đó như những nhân chứng của lịch sử. Mỗi phần mộ không chỉ là một con người đã khuất, mà còn là một phần hồn của Tổ quốc. Giữ gìn, chăm sóc và hiện đại hóa những không gian này là cách mà thành phố tri ân quá khứ, giáo dục thế hệ hôm nay và hướng đến tương lai.

“Giữ gìn ký ức là giữ gìn bản sắc dân tộc. Khi công nghệ giúp chúng ta làm điều đó hiệu quả hơn, chúng tôi xem đó là sứ mệnh chứ không chỉ là một dự án công nghệ”, anh Huy chia sẻ thêm.

Ngày Quốc khánh 2/9 đang đến. Khi khắp các nẻo đường rộn ràng cờ hoa, thì nơi nghĩa trang liệt sĩ, hàng nghìn nén hương và những ngọn nến cũng sẽ được thắp lên một cách trang trọng và đầy lòng biết ơn.

Bài, ảnh: Bạch Châu