Báo cáo Quốc hội ở kỳ họp gần nhất các phát sinh chưa dự liệu hết khi sắp xếp bộ máy
Các vấn đề phát sinh chưa được dự liệu hết tại nghị quyết quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, Quốc hội giao Chính phủ xem xét, giải quyết và báo cáo tại kỳ họp gần nhất.
Chính phủ vừa có tờ trình báo cáo về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.
Không để khoảng trống pháp lý khi sắp xếp bộ máy
Theo tờ trình, việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo quyết định của cấp có thẩm quyền có tác động trực tiếp, sâu rộng đến toàn bộ hệ thống văn bản pháp luật.
Cụ thể, ở cấp Trung ương là 5.026 văn bản, với số lượng lớn các văn bản quy phạm pháp luật cần xử lý ngay (bao gồm các luật, bộ luật, nghị quyết của Quốc hội), còn ở địa phương là 2.828 văn bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND cấp tỉnh, cấp huyện ban hành.
“Với số lượng rất lớn các văn bản cần xem xét, xử lý trong thời gian ngắn, cấp bách như hiện nay thì việc đặt ra yêu cầu sửa đổi từng văn bản trong hệ thống là nhiệm vụ "bất khả thi" và có nguy cơ dẫn đến khoảng trống pháp lý khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước”- tờ trình Chính phủ nêu.
Quang cảnh một phiên họp tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: PHẠM THẮNG
Do vậy, theo Chính phủ, việc ban hành Nghị quyết này là nhằm tạo cơ sở pháp lý thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan nhà nước ở Trung ương và địa phương theo tinh thần “vừa chạy, vừa xếp hàng". Qua đó, xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh, tránh khoảng trống pháp luật; bảo đảm hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của nhà nước và toàn xã hội; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.
Dự thảo Nghị quyết nêu rõ: Với các vấn đề phát sinh mà chưa được dự liệu hết tại Nghị quyết này, Quốc hội giao Chính phủ xem xét, giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trong phạm vi chức năng, quyền hạn của mình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng, Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Tổng Kiểm toán nhà nước, HĐND, UBND tỉnh, TP có trách nhiệm xử lý hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý các vấn đề phát sinh mà chưa dự liệu hết khi sắp xếp tổ chức bộ máy...
3 chính sách điều chỉnh
Nghị quyết được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn, quy định về việc xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước. Nghị quyết này cũng sẽ được áp dụng trong trường hợp chia, tách, sáp nhập, hợp nhất; điều chỉnh tên gọi; thay đổi mô hình, cơ cấu tổ chức; chuyển giao chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để thực hiện Nghị quyết 18.
Các đại biểu tham dự Kỳ họp 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: PHẠM THẮNG
Nghị quyết này gồm 16 điều, quy phạm hóa ba chính sách. Chính sách 1 là xử lý những vấn đề chung, có tính nguyên tắc nhằm bảo đảm hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.
Cụ thể là việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, chức năng của các cơ quan, đơn vị do tiếp nhận, chuyển giao hoặc sáp nhập; việc sử dụng tên gọi của các cơ quan, chức danh của các chủ thể có thẩm quyền; việc thực hiện thủ tục hành chính; xác định cơ quan thực hiện giám sát, kiểm sát, kiểm tra; thực hiện thủ tục tố tụng, thi hành án.
Ngoài ra còn có việc thực hiện chức năng thanh tra; thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính; việc thực hiện các điều ước quốc tế và thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam ký kết; giấy tờ, văn bản đã được cơ quan, người có thẩm quyền cấp, ban hành; việc sử dụng con dấu.
Chính sách 2 là xử lý các vấn đề liên quan đến thẩm quyền nội dung của một số chủ thể, tạo cơ sở pháp lý cho các chủ thể này được quyền quy định khác văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và trình tự, thủ tục giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan, đơn vị và thẩm quyền quy định các nội dung trên.
Chính sách 3 là xây dựng, đề xuất cụ thể quy định về thẩm quyền, trách nhiệm xử lý đối với các vấn đề khác phát sinh sau khi các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhưng chưa được quy định tại Nghị quyết nhằm không làm gián đoạn hoạt động bình thường của bộ máy nhà nước, người dân, doanh nghiệp và việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan sau khi sắp xếp, tổ chức bộ máy nhà nước.
Các nội dung quy định tại dự thảo Nghị quyết không làm phát sinh thủ tục hành chính, không dẫn đến nguy cơ bất bình đẳng giới sau khi được ban hành; cũng như không có quy định trái với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Thẩm quyền, chức năng của thanh tra chuyên ngành
Theo điều 7 dự thảo nghị quyết quy định về chức năng thanh tra chuyên ngành, cơ quan có cơ quan thanh tra trực thuộc và cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành có sự thay đổi về tên gọi hoặc cơ cấu lại tổ chức mà không thay đổi về chức năng, nhiệm vụ thì tiếp tục thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Tổng cục và tổ chức tương đương (gọi chung là tổng cục) tổ chức lại thành các cục và tổ chức tương đương (gọi chung là cục), vụ và tổ chức tương đương (gọi chung là vụ) thì các cục tổ chức lại từ tổng cục thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan ngang bộ tổ chức lại thành các vụ thì chức năng thanh tra chuyên ngành của tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan ngang bộ do Thanh tra Bộ thực hiện.
Tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan ngang bộ sáp nhập với các đơn vị khác để tổ chức thành cục mới thì cục mới tiếp tục thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đã được giao cho Tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan ngang bộ trước đây.
Các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành sau khi sắp xếp thành các cục, chi cục và tổ chức tương đương (gọi chung là chi cục) mới thì các cục, chi cục mới tiếp tục thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đã được giao cho các cục, chi cục trước đây…
