BÁO CÁO THẨM TRA SƠ BỘ DỰ ÁN LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Tán thành trình Quốc hội dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi)

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng nêu rõ, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy Hồ sơ dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) của Chính phủ trình Quốc hội đã được chuẩn bị công phu, đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9; đồng thời đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho trình Quốc hội dự án Luật là Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi).

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng trình bay báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng cho biết, việc sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2014 là cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất, hiệu quả, phù hợp hơn với thế và lực mới cao hơn nhiều của đất nước; nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng trong quản lý tài nguyên, BVMT và ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH).

Hồ sơ dự án Luật của Chính phủ đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh, sửa đổi toàn diện Luật BVMT từ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều sang Luật BVMT (sửa đổi). Theo đó, từ 07 nhóm chính sách ban đầu, Chính phủ bổ sung 06 nhóm chính sách mới, kèm theo Báo cáo đánh giá tác động của cả 13 nhóm chính sách. Với những đề xuất sửa đổi, bổ sung và phạm vi điều chỉnh như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ thì việc mở rộng thành dự án Luật BVMT (sửa đổi) là phù hợp.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng tán thành với nội dung, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật vì cơ bản đã cụ thể, phân định rõ ràng ranh giới với các luật khác.Với 6 nguyên tắc cơ bản được quy định trong dự thảo Luật, đã thể hiện tương đối đầy đủ quan điểm, chủ trương, định hướng về công tác BVMT phù hợp với xu thế phát triển hiện nay và được cụ thể hóa xuyên suốt trong toàn bộ dự thảo Luật. Tuy nhiên, cần ngắn gọn, xúc tích, giữ lại những nguyên tắc còn nguyên giá trị của Luật BVMT 2014; đồng thời cân nhắc điều chỉnh một số nguyên tắc vừa được bổ sung, như nguyên tắc “đối tượng được hưởng lợi từ môi trường có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho BVMT” cho phù hợp hơn.

Đề nghị đánh tác động lưỡng các chính sách mới

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành với quy định của dự thảo Luật quy định về cảnh quan thiên nhiên quan trọng, nội dung bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, đánh giá tác động đến cảnh quan thiên nhiên quan trọng, bồi hoàn đa dạng sinh học (ĐDSH) của cảnh quan thiên nhiên quan trọng; thống nhất quan điểm cần có sự phân vùng môi trường để làm căn cứ kiểm soát về mặt môi trường đối với các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội nhưng cũng cần làm rõ hơn cơ sở khoa học và thực tiễn của việc quy định phân vùng môi trường, hệ thống phân vùng môi trường, các giải pháp quản lý môi trường đối với từng vùng, tiểu vùng.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cơ bản tán thành với việc tiếp tục thực hiện nội dung đánh giá môi trường chiến lược, được kế thừa từ Luật BVMT năm 2014. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung quy định đối tượng phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược tại khoản 1 Điều 33 bao gồm cả các dự án luật, pháp lệnh sẽ làm phát sinh thủ tục và chi phí để thực hiện trong khi bản thân các đối tượng này không gây tác động xấu cho môi trường, mà chỉ có đối tượng thụ hưởng, thực thi các quy định, chính sách mới có khả năng gây ra tác động xấu đến môi trường, nhưng cũng đã có các công cụ để ngăn ngừa như ĐTM, giấy phép môi trường (GPMT)... Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá tác động kỹ hơn việc quy định thực hiện đánh giá môi trường chiến lược đối với các đối tượng này để điều chỉnh cho phù hợp.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đánh giá cao với nhiều đổi mới trong dự thảo Luật, trong đó có nội dung về cải cách thủ tục hành chính. Theo đó, dự thảo Luật căn cứ vào quy mô, tính chất và mức độ tác động đến môi trường để phân loại dự án đầu tư thực hiện thủ tục môi trường, thu hẹp đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM), bỏ quy định về phê duyệt báo cáo ĐTM và thay vào đó quy định việc phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo ĐTM để làm căn cứ cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế cơ sở, cấp giấy phép liên quan; bỏ thủ tục về xác nhận kế hoạch BVMT; tích hợp 6 loại giấy phép khác nhau theo quy định tại Luật BVMT hiện hành, Luật Tài nguyên nước và Luật Thủy lợi vào GPMT; phân cấp thẩm quyền cấp GPMT cho cấp huyện và tiếp nhận đăng ký môi trường cho cấp xã.

Tuy nhiên, việc dự thảo Luật quy định về ĐTM, GPMT trên cơ sở tích hợp các loại giấy phép/giấy xác nhận liên quan BVMT là nội dung mới được sửa đổi vẫn còn ý kiến khác nhau, cần được nghiên cứu thấu đáo hơn; rà soát, sửa đổi bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về thanh tra, đầu tư, xây dựng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy nhiều quy định được sửa đổi, bổ sung theo hướng tiến bộ, chặt chẽ hơn Luật BVMT năm 2014, như: Quy định về phân nhóm, phân định các loại chất thải; giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; thẩm định, đánh giá công nghệ xử lý chất thải; cơ chế quản lý chất thải rắn sinh hoạt theo từng khu vực phát sinh; hoàn thiện quy định về kiểm toán môi trường nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ, nâng cao hiệu quả quản lý chất thải, tăng cường áp dụng các công cụ kinh tế trên nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền” và phát triển các mô hình kinh tế tăng trưởng bền vững.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thống nhất cao cách tiếp cận về quản lý chất thải này trong dự thảo Luật, đặc biệt là các quy định nhằm thúc đẩy việc phân loại chất thải rắn tại nguồn để tăng cường giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng và thu gom, xử lý; cũng như việc sửa đổi, bổ sung quy định về quy chuẩn kỹ thuật môi trường theo hướng ngày càng nghiêm ngặt hơn để bảo vệ tốt hơn sức khỏe con người và đạt mục tiêu người dân Việt Nam được hưởng chất lượng môi trường ngang bằng với các nước tiên tiến trên thế giới.

Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát, cân nhắc các nội dung cụ thể về quản lý chất thải với quy định của một số Luật liên quan như Luật Giá, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Chính quyền địa phương để bảo đảm phù hợp; quy chuẩn kỹ thuật môi trường, tiêu chuẩn môi trường bảo đảm phù hợp với Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chuyển giao công nghệ; bảo đảm hài hòa mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, BVMT; nghiên cứu, rà soát, bổ sung các quy định về phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường và bồi thường thiệt hại về môi trường.

Sau khi nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến đối với dự án Luật này./.

Bảo Yến - Nghĩa Đức