Báo chí Cà Mau trong dòng chảy tư tưởng Hồ Chí Minh

Là tỉnh giàu truyền thống cách mạng, Cà Mau đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của báo chí cách mạng, với những cơ quan báo chí tiêu biểu như: Báo Cà Mau, Ðài Phát thanh - Truyền hình (PT-TH) Cà Mau và Báo ảnh Ðất Mũi trước đây. Những cơ quan này đã thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, thể hiện qua tính chiến đấu, tính Nhân dân, tính chân thật và tinh thần đoàn kết, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương.

Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập nền báo chí cách mạng Việt Nam, xem báo chí là công cụ sắc bén phục vụ sự nghiệp cách mạng và lợi ích của Nhân dân. Người nhấn mạnh: “Báo chí là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng” và nhà báo là “chiến sĩ cách mạng”. Báo chí cách mạng phải hướng đến Nhân dân, phản ánh chân thực cuộc sống, khơi dậy tinh thần yêu nước, đoàn kết và đấu tranh cho độc lập, tự do.

Hồ Chí Minh không chỉ là nhà lãnh đạo mà còn là nhà báo tài năng, với hơn 2.000 bài báo dưới nhiều bút danh, sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, giàu hình ảnh để truyền tải thông điệp cách mạng. Người nhấn mạnh tính chân thực, yêu cầu mỗi bài viết phải dựa trên sự thật, được kiểm chứng kỹ lưỡng để định hướng dư luận khách quan, hiệu quả. Những nguyên tắc này trở thành nền tảng cho báo chí cách mạng Việt Nam, bao gồm cả báo chí Cà Mau, trong thực hiện sứ mệnh tuyên truyền, giáo dục và phục vụ Nhân dân, cầu nối của ý Ðảng - lòng Dân.

Một trong những đơn vị thực thi tiên phong và trực tiếp cho sứ mệnh thiêng liêng này là Báo Cà Mau, cơ quan ngôn luận của Ðảng bộ tỉnh, đóng vai trò quan trọng truyền tải chủ trương, chính sách của Ðảng, Nhà nước đến Nhân dân. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Báo Cà Mau thực hiện tốt vai trò “viết cho ai”, tập trung phản ánh đời sống, tâm tư, nguyện vọng của người dân.

Theo tư tưởng của Người, báo chí phải trả lời bốn câu hỏi cốt lõi: viết cho ai, viết để làm gì, viết cái gì và viết như thế nào. Ảnh: PBT

Những năm sau giải phóng, Báo Cà Mau đăng tải nhiều bài viết về khó khăn trong sản xuất nông, ngư nghiệp. Những bài viết phản ánh thực tế và đề xuất giải pháp cải tạo đất, xây dựng đê biển, đúng với tinh thần “viết để làm gì” của Hồ Chí Minh. Chẳng hạn, trong thập niên 1980, Báo Cà Mau từng có loạt bài về đời sống ngư dân Ðất Mũi, kêu gọi sự hỗ trợ từ chính quyền để cải thiện điều kiện sống, từ đó góp phần nâng cao niềm tin của Nhân dân vào Ðảng.

Tính chiến đấu, đặc trưng trong tư tưởng Hồ Chí Minh, được Báo Cà Mau thể hiện qua các bài điều tra, phản ánh tiêu cực. Những năm 1990-2000, báo đăng nhiều bài viết về khai thác rừng ngập mặn trái phép, lạm dụng quyền lực ở địa phương.

Ngôn ngữ của Báo Cà Mau gần gũi, dễ hiểu về những nông dân vượt khó, ngư dân bám biển. Ðiều này phản ánh nguyên tắc “viết như thế nào” của Bác, giúp báo chí đi sâu vào lòng người, khơi dậy tinh thần đoàn kết và niềm tự hào dân tộc.

Một đơn vị tuyên truyền chủ lực không thể không nhắc đến đó là Ðài PT-TH Cà Mau, với bề dày lịch sử từ những ngày đầu giải phóng, là cầu nối đưa tiếng nói của Ðảng đến từng hộ gia đình. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Ðài phát huy vai trò tuyên truyền, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng và khơi dậy tinh thần yêu nước.

Từ năm 1970-1980, Ðài sản xuất nhiều chương trình phát thanh tái hiện lịch sử đấu tranh của Nhân dân Cà Mau, như cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai do Liệt sĩ Phan Ngọc Hiển lãnh đạo. Những chương trình này không chỉ khơi dậy lòng yêu nước mà còn giáo dục thế hệ trẻ truyền thống cách mạng, đúng với tinh thần báo chí cách mạng của Hồ Chí Minh. Chương trình “Hòn Khoai - Ngọn lửa bất diệt” được phát sóng nhiều lần, trở thành nguồn cảm hứng cho người dân Cà Mau.

Tính chân thực, nguyên tắc quan trọng của Hồ Chí Minh, được Ðài thể hiện qua các phóng sự điều tra và chương trình phản ánh thực tiễn. Trong thập niên 2000, Ðài thực hiện nhiều phóng sự về đời sống ngư dân vùng biển Tây, phản ánh khó khăn do sạt lở đất và đề xuất giải pháp xây dựng đê biển, chương trình khuyến nông, khuyến ngư... không chỉ cung cấp thông tin mà còn định hướng dư luận, góp phần vào sự phát triển của địa phương.

Ðài PT-TH Cà Mau cũng chú trọng sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh gần gũi, đậm chất Nam Bộ, như lồng ghép câu hò, điệu lý trong các chương trình phát thanh, giúp người dân dễ dàng tiếp cận, đúng với tinh thần “viết như thế nào” của Hồ Chí Minh, tạo sự đồng cảm và thu hút đông đảo công chúng.

Phóng viên tác nghiệp. Ảnh: Huỳnh Lâm

Ðơn vị thông tin đại chúng đặc sắc không phải địa phương nào cũng có là Báo ảnh Ðất Mũi, được xem là “biên niên sử bằng hình ảnh” của vùng đất mũi. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Báo ảnh Ðất Mũi sử dụng hình ảnh như công cụ tuyên truyền mạnh mẽ, phản ánh chân thực cuộc sống, văn hóa và khát vọng của người dân Cà Mau.

Từ năm 1980-1990, Báo ảnh Ðất Mũi ghi lại khoảnh khắc lịch sử, không chỉ có giá trị tư liệu mà còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc, đúng với tinh thần “phục vụ Nhân dân” của Bác. Tính nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh được Báo ảnh Ðất Mũi thể hiện qua những bức ảnh ghi lại tinh thần tương thân tương ái, chung tay xây dựng nhà tình nghĩa, hỗ trợ sau thiên tai. Khi cơn bão số 5 năm 1997 tàn phá Cà Mau, để lại tang tóc và đổ nát, phóng viên Báo ảnh Ðất Mũi đã không quản mưa gió, hiểm nguy, ghi lại hàng ngàn bức ảnh chân thực về thảm họa. Những hình ảnh ấy không chỉ là tư liệu báo chí, mà còn là tiếng nói đánh động lương tri, khơi dậy sự đoàn kết của cả nước. Nhờ số báo đặc biệt về cơn bão, Hội Việt kiều ở Mỹ quyên góp hàng tỷ đồng giúp đỡ người dân Cà Mau. Những bức ảnh trong những số báo không chỉ phản ánh thực tế mà còn lan tỏa tinh thần đoàn kết, nhân ái - giá trị cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh.

Ngày nay, trong thời đại công nghệ số, báo chí Cà Mau tiếp tục kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh, chuyển đổi mạnh mẽ sang các nền tảng số như website, mạng xã hội để đưa thông tin nhanh chóng, chính xác đến công chúng. Báo Cà Mau đã xây dựng các trang mạng xã hội, ứng dụng di động để tăng tương tác với độc giả. Tuy nhiên, thách thức đặt ra là làm thế nào để giữ vững tính chân thực và định hướng tích cực trong bối cảnh thông tin mạng xã hội dễ bị sai lệch. Các nhà báo Cà Mau luôn rèn luyện “bút sắc, lòng trong, tâm sáng”, tạo ra tác phẩm báo chí giá trị, góp phần xây dựng quê hương.

Tư tưởng Hồ Chí Minh thấm sâu vào dòng chảy báo chí cách mạng tại Cà Mau, thể hiện qua các giá trị cốt lõi như tính chiến đấu, tính Nhân dân, tính chân thật và tinh thần đoàn kết. Những cơ quan ngôn luận tại Cà Mau đã cụ thể hóa tư tưởng của Người qua những bài viết, chương trình và hình ảnh phản ánh chân thực cuộc sống, khơi dậy tinh thần yêu nước và đoàn kết. Trong bối cảnh mới, báo chí Cà Mau tiếp tục kế thừa và phát huy tư tưởng Hồ Chí Minh, giữ vững vai trò “vũ khí sắc bén” trên mặt trận tư tưởng, góp phần xây dựng Cà Mau phát triển bền vững, đúng với ước nguyện của Bác: “Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”./.

Ðào Minh Tuấn