Báo chí nước ngoài quan tâm đặc biệt đến vi phạm của Trung Quốc ở Biển Đông

Trong đó, báo chí nước ngoài (Reuters, South China Morning Post, VOA tiếng Trung, Channel NewsAsia, Euronews, The World News, GMA News ...) đồng loại đưa phát biểu của Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam về việc tàu khảo sát Trung Quốc Hải Dương 8 quay trở lại xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Tàu thuộc nhóm tàu Hải Dương 8 của Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam

Trang Geopoliticalmonitor.com đăng bài viết của Nhà báo độc lập James Borton với tiêu đề "Mỹ ngủ quên, Trung Quốc làm dậy sóng Biển Đông" nhận định Trung Quốc đang ngày càng lấn tới, vi phạm UNCLOS, làm ngơ trước phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực Hague, xây các đảo nhân tạo với "tốc độ điên cuồng", quân sự hóa quần đảo Trường Sa, "ngang nhiên" ban hành lệnh cấm đánh cá, liên tục hủy hoại sinh thái các rạn san hô; trong khi đó Nhà Trắng lại có quan điểm ôn hòa trước các hành động "quấy nhiễu" của Bắc Kinh; đồng thời lo ngại: hồi kết của trò chơi này là Bắc Kinh "hoàn toàn kiểm soát" Biển Đông. Tác giả James Borton kết luận, động thái khởi đầu tốt nhất là Quốc Hội Mỹ phê chuẩn UNCLOS, và thông qua dự luật trừng phạt về Biển Đông. Trang Asia Times ngày 19-8 có bài viết cho rằng Trung Quốc hiện nay đang là nước "bành trướng trên biển". Tờ National Interest, Foreign Policy lại cho rằng "các động thái quân sự hóa trên Biển Đông của Trung Quốc đã đạt đến đỉnh điểm".

Báo chí Ấn Độ (Times of India, The Print, The Tribune…) đồng loạt đưa tin Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và cử 2 tàu đến khu vực thăm dò khai thác dầu của Công ty Ấn Độ ONGC, và cho rằng hành động của Trung Quốc có thể tạo ra tình hình "nguy hiểm" ở khu vực. Deccan Herald có bài viết với tiêu đề "Silence won’t win friend" (Im lặng cũng không có thêm bạn) kêu gọi Ấn Độ lên tiếng về tình hình hiện nay ở Biển Đông, cho rằng nếu không lên tiếng, Trung Quốc có thể sẽ tiếp tục chiến thuật "lẽ phải thuộc về kẻ mạnh", và những tuyên bố về một Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do sẽ chỉ "đơn thuần là một tuyên bố".

Báo chí Ấn Độ tiếp tục có những bài viết bình luận về tình hình Biển Đông. Trang Economic Times có bài viết cho rằng việc Trung Quốc thăm dò dầu khí ở khu vực nằm trong đường 9 đoạn "huyền thoại" của mình nhằm tạo ra tranh chấp mới tại khu vực vốn không có tranh chấp; đồng thời đây là cái cớ để "hướng sự chú ý" của dư luận quốc tế ra khỏi sự giảm tốc về kinh tế sau cuộc chiến thương mại kéo dài với Mỹ, cũng như những căng thẳng trong vấn đề Hồng Công và Đài Loan. Trang Economic Times cũng cho rằng Việt Nam cần phải xử lý căng thẳng "một cách cẩn trọng", và chỉ ra một số hướng cho Việt Nam. Trang Time of India cho rằng Trung Quốc với "tư tưởng cường quốc" đang coi Biển Đông như một "cái ao" của mình. Bài báo cũng chỉ ra lợi ích của Ấn Độ cũng tồn tại trên khu vực Biển Đông khi "khoảng 55% thương mại của Ấn Độ đi qua Biển Đông".

Báo chí Úc và một số báo ở khu vực (News AU, The Australian, ABC, Australian Financial Review, Reuters, Strait Times, Courier Mail, South China Morning Post …) cũng bày tỏ quan tâm đặc biệt đến vấn đề Biển Đông đặc biệt trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Úc Scott Morrison, trong đó cho biết Việt Nam và Úc cùng bày tỏ quan ngại về căng thẳng trên Biển Đông. Một số báo chí Úc cho biết trong các tuyên bố liên quan đến Biển Đông, Thủ tướng Úc tuy "không nêu đích danh Trung Quốc" nhưng "ngầm chỉ trích" Trung Quốc với những hành động "cưỡng ép" hiện nay. ABC cho rằng Chính phủ Úc vẫn chưa lên án "rõ ràng" các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông nhưng ngôn ngữ của nó đang "dần được củng cố". The StraitTimes (Singapore) cho biết Thủ tướng Úc kêu gọi các quốc gia Châu Á cùng "đứng lên vì độc lập và chủ quyền" trong bối cảnh căng thẳng leo thang trên Biển Đông.

Trong các ngày 22, 23-8-2019, báo chí nước ngoài trong đó có nhiều hãng lớn, uy tín thế giới và khu vực (Financial Times, Channel NewsAsia, Washington Times, Bloomberg, Newsweek, Sputnik, Reuters, Timesnow, Bangkok Post, S&P Global, Jiji Press…) tiếp tục bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến tình hình Biển Đông, đồng loạt đưa tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó bày tỏ quan ngại sâu sắc về sự can thiệp của Trung Quốc đối với hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí của Việt Nam, sau khi nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc quay trở lại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Financial Times cho biết thêm Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo hành động "gây nghi ngờ lớn đối với cơ chế giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển của Trung Quốc". Bloomberg nhận định "Biển Đông tiếp tục là một nguồn căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ", ngay cả khi hai nước này đang trong một cuộc chiến thương mại "cay đắng".

Ngày 27-8, báo chí nước ngoài (The Diplomat, PhilStar, Reuters, Sputnik , RT, Maritime, Japan Times) tiếp tục đưa tuyên bố của Bộ Quốc phòng Mỹ bày tỏ quan ngại sâu sắc trước tình trạng Trung Quốc tái diễn các hành động vi phạm trật tự quốc tế dựa trên luật pháp ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; cho rằng các hành động "cưỡng chế" của Trung Quốc sẽ làm gia tăng "hoài nghi thật sự về uy tín của Trung Quốc".

Phóng viên