'Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân'

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cho ra mắt cuốn sách đặc biệt mang tên “Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất mà còn là một nhà báo cách mạng vĩ đại, người đặt nền móng cho sự ra đời của nền báo chí cách mạng Việt Nam với việc xuất bản tờ báo Thanh niên, cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ngày 21/6/1925 – mốc son khai mở nền báo chí cách mạng Việt Nam, làm nhiệm vụ tuyên truyền lý luận, chính trị, tư tưởng trong nhân dân, chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Cuốn sách không chỉ thể hiện những lời dạy, chỉ dẫn rất cụ thể, chi tiết đối với người làm báo, mà nhiều bài viết còn thể hiện tư tưởng sâu sắc và nghệ thuật làm báo của Bác. Tiêu biểu như bài Đường cách mệnh - Vì sao phải viết sách này thể hiện rõ vai trò chiến lược của báo chí trong sự nghiệp cách mạng và tại sao báo chí phải là tiếng nói của quần chúng. Bài Người tuyên truyền và cách tuyên truyền nêu bật nghệ thuật tiếp cận công chúng, tránh tuyên truyền sáo rỗng, mà phải nhấn mạnh sự chân thực và hiệu quả trong truyền tải thông điệp.

Hay như qua bài Mấy khuyết điểm của báo chí ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra những tồn tại, khiếm khuyết cần sửa chữa trong đội ngũ làm báo, từ đó giúp báo chí hoàn thiện hơn. Bài Có phê bình phải có tự phê bình thể hiện quan điểm cầu thị, xây dựng, khuyến khích người làm báo phải dám nhìn nhận sai sót của bản thân và của tập thể để tiến bộ. Bên cạnh đó, bài Nói chuyện với các nhà báo tại Mátxcơva còn mở rộng tầm nhìn báo chí Việt Nam, đề cao sự giao lưu học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Những bài viết như Báo chí bình dân và Báo Nhi đồng cũng nhấn mạnh vai trò phục vụ mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thanh niên, thiếu nhi, lực lượng tương lai của đất nước.

Cuốn sách là tập hợp những bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Không chỉ sáng lập, lãnh đạo nhiều tờ báo, Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh còn có “duyên nợ đặc biệt” với báo chí, Người trực tiếp viết nhiều bài báo có tính chiến đấu mạnh mẽ; đào tạo, chỉ dạy, hướng dẫn, định hướng cho các nhà báo và quan tâm tới sự phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam.

Dù ở bất kỳ vị trí nào, từ một nhà báo mới tập sự đến Chủ tịch nước - Hồ Chí Minh luôn khẳng định một cách rõ ràng và nhất quán quan điểm: Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Đây không chỉ là một quan điểm nghề nghiệp, mà là tư tưởng mang tính chỉ đạo đối với toàn bộ nền báo chí cách mạng Việt Nam. Đó là nền báo chí không xa rời thực tiễn, không trung lập, không đứng ngoài cuộc đấu tranh giai cấp và lý tưởng giải phóng dân tộc. Báo chí phải là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và của nhân dân lao động.

40 tác phẩm được tuyển chọn trong cuốn sách là những chỉ dẫn ngắn gọn mà sâu sắc, giản dị mà thấm đẫm tinh thần phụng sự, phong cách và nghệ thuật của người làm báo. Người yêu cầu người làm báo trước khi viết báo, phải trả lời được ba câu hỏi: Viết cho ai? Viết để làm gì? và Viết như thế nào cho dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm theo. Người phê phán cách làm báo chí hình thức, giáo điều, khuôn sáo, đồng thời yêu cầu nhà báo phải rèn luyện phong cách viết ngắn gọn, cụ thể, có trọng tâm, có chiều sâu, gắn với đời sống thực tế. Người đặc biệt coi trọng đạo đức người làm báo, yêu cầu họ phải có phẩm chất cách mạng, gần gũi quần chúng, sống trung thực, khiêm tốn và có trách nhiệm với từng câu chữ mình viết ra.

Cuốn sách không chỉ là một tài liệu nghiên cứu về tư tưởng, phong cách báo chí Hồ Chí Minh, mà còn là kim chỉ nam cho người làm báo trong giai đoạn hiện nay. Trong bối cảnh báo chí đối mặt với nhiều biến động và thách thức như mạng xã hội, tin giả, sự suy giảm niềm tin công chúng, áp lực thương mại hóa thông tin,… thì việc trở lại với tư tưởng, định hướng của Hồ Chí Minh về báo chí là rất cần thiết. Bởi dù báo chí có thay đổi hình thức, thể loại như thế nào, bằng phương tiện gì, thì giá trị cốt lõi của báo chí vẫn không thay đổi: Báo chí phục vụ Đảng, phục vụ nhân dân nhân dân, vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Đối với đội ngũ làm báo hôm nay, cuốn sách là một tài liệu cần đọc và phải đọc. Mỗi tác phẩm trong sách là một bài học về đạo đức nghề nghiệp, là lời nhắc nhở về tinh thần trách nhiệm, về vai trò tiên phong, về ý nghĩa của nghề báo và người làm báo. Đó cũng là nguồn cảm hứng, là động lực để báo chí Việt Nam tiếp tục đổi mới, phát triển trên cơ sở luôn kiên định mục tiêu phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Cuốn sách cũng là tài liệu tham khảo có giá trị đối với cán bộ, đảng viên, những người làm công tác lãnh đạo, quản lý báo chí và đông đảo bạn đọc quan tâm đến nền báo chí nước nhà.

Cuốn sách ra mắt Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

Cuốn sách “Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân” không chỉ là nhan đề một cuốn sách, mà còn là tuyên ngôn nghề nghiệp và tư tưởng xuyên suốt mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Với việc phát hành cuốn sách này, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã góp phần quan trọng trong việc tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong lĩnh vực báo chí, thiết thực hướng tới sự kiện trọng đại: 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Kỳ Anh