Bảo đảm nguồn cung, ổn định thị trường lúa gạo trong nước
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định sẽ bảo đảm nguồn cung và ổn định thị trường lúa gạo trong nước, giúp kiểm soát giá và đảm bảo lợi ích cho nông dân.
Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 1893/BCT-VP về việc Thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng về điều hành đảm bảo cân đối cung - cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước.
Theo đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu việc điều hành xuất khẩu gạo phải bảo đảm nguyên tắc kép: Vừa khai thác tối đa lợi thế thị trường, gia tăng giá trị xuất khẩu, vừa bảo đảm an ninh lương thực trong nước. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ, ngành liên quan, các địa phương để có chính sách điều hành linh hoạt, sát thực tế.
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định sẽ bảo đảm nguồn cung và ổn định thị trường lúa gạo trong nước, giúp kiểm soát giá và đảm bảo lợi ích cho nông dân.
Bên cạnh đó, Thông báo cũng đặc biệt lưu ý tình trạng đầu cơ, găm hàng nhằm đẩy giá lúa gạo lên cao, gây bất ổn thị trường; yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát hệ thống phân phối, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm, tránh tình trạng đẩy giá làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng trong nước.
Bộ Công Thương cũng chỉ đạo các thương nhân xuất khẩu gạo thực hiện nghiêm túc quy định về duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu, bảo đảm khi thị trường có biến động vẫn có đủ nguồn cung phục vụ tiêu dùng nội địa.
Bên cạnh mục tiêu xuất khẩu, lãnh đạo Bộ Công Thương khẳng định việc bảo vệ quyền lợi của người nông dân cần được đặt lên hàng đầu. Đồng thời, yêu cầu các địa phương và doanh nghiệp thu mua lúa gạo theo giá hợp lý, phản ánh đúng giá trị thực của sản phẩm, không để xảy ra tình trạng ép giá, ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân.
Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan để theo dõi sát sao diễn biến thị trường lúa gạo trong nước và thế giới, điều chỉnh chính sách kịp thời. Đặc biệt, chủ động làm việc với các đối tác thương mại lớn nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu, đảm bảo đầu ra bền vững cho sản phẩm gạo Việt Nam.
Trước đó, đưa ra góp ý về hướng giải quyết trước bối cảnh giá lúa gạo quay đầu giảm mạnh, ông Lê Thanh Tùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam cho rằng, trong lúc chưa triển khai đề án 1 triệu ha trên diện rộng, có thể thực hiện ngay chương trình canh tác giảm chi phí theo các tiêu chí của đề án ngay trong vụ Hè thu này.
“Chúng ta có thể nâng lên canh tác 1 triệu ha giảm chi phí trong vụ Hè thu này để ứng phó với giá lúa thấp. Đây không hoàn toàn đáp ứng các tiêu chí của đề án 1 triệu ha nhưng đây cũng là một phong trào, một khuyến cáo cho các cơ quan chuyên môn ở địa phương phấn đấu để giúp cho bà con nông dân cũng như là giúp cho thị trường lúa gạo” - ông Tùng nói.
Còn theo các chuyên gia, về lâu dài, Nhà nước cần tổ chức lại sản xuất, nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo bền vững; kết nối chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp, hợp tác xã; đầu tư hạ tầng kho bãi, logistics, giảm chi phí trung gian; hỗ trợ nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số trong nông nghiệp; Thiết lập quỹ bình ổn giá lúa phù hợp với cơ chế vận hành của thị trường, hướng dẫn doanh nghiệp kinh doanh có trách nhiệm.
Ngoài ra, ngân hàng cần đổi mới chính sách tín dụng, tăng hạn mức vay và lãi suất hấp dẫn trong những thời điểm cần thiết như hiện nay để nông dân, doanh nghiệp có đủ nguồn lực tài chính ổn định thu mua giữ lúa gạo lại trong kho khi thị trường chưa tốt. Giữ giá lúa ổn định không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà cần sự chung tay của doanh nghiệp và cả người nông dân. Chỉ khi có định hướng đúng và quyết tâm thực hiện, ngành lúa gạo Việt Nam mới phát triển bền vững.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, những tháng đầu năm 2025, thương mại lúa gạo toàn cầu diễn biến phức tạp, nguồn cung thế giới tăng cao, nhu cầu nhập khẩu thấp khi các thị trường lớn đang thận trọng trong dự trữ và thu mua gạo đã tác động mạnh đến hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam. Trong 2 tháng đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu trung bình ước đạt 553,6 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng giảm giá tiếp tục diễn ra ở những ngày đầu tháng 3.
