Bảo đảm quyền, trách nhiệm của các tổ chức tôn giáo trong sử dụng đất
Ngày 28/2, tại Hà Nội, Hội đồng tư vấn về Tôn giáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 và góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Phùng Khánh Tài chủ trì Hội nghị.
Thời gian qua, vai trò tham gia tư vấn giám sát, phản biện xã hội của Hội đồng tư vấn về Tôn giáo ngày càng được nâng cao. Hội đồng chủ động tham gia nội dung giám sát, phản biện xã hội liên quan đến đời sống tôn giáo, nhận được nhiều thiện cảm của nhiều giáo hội, các tổ chức tôn giáo. Các thành viên trong Hội đồng đều tâm huyết, có uy tín, năng lực, trình độ, tích cực đóng góp cho hoạt động của Hội đồng.
Tại Hội nghị, các thành viên Hội đồng tư vấn về Tôn giáo đã thảo luận, góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Liên quan đến nội dung giám sát, theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai tại Chương XV dự thảo Luật, ông Lê Bá Trình, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng, ở Điều 218, dự thảo chỉ nêu: “Giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp về việc quản lý và sử dụng đất đai” là chưa đủ.
Theo ông Lê Bá Trình, cần xem xét lại những quy định chung về vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận trong quản lý và sử dụng đất đai (Điều 20) để có một điều khoản cụ thể về công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, trong đó có thành viên là tổ chức tôn giáo các cấp về quản lý, sử dụng đất đai, nhằm bảo đảm quyền lợi, trách nhiệm của các tổ chức tôn giáo trong việc sử dụng và giám sát nhiệm vụ quản lý đất đai của chính quyền các cấp.
Theo ông Ngô Sách Thực, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, hiện nay, Điều 54 Luật Đất đai 2013 quy định cơ sở tôn giáo sử dụng đất phi nông nghiệp theo quy định tại khoản 1, Điều 159 Luật Đất đai 2013 thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất. Theo Nghị quyết 18-NQ/TW về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" thì trong tương lai, việc giao đất cho cơ sở tôn giáo phải được quy định theo hướng Nhà nước thực hiện giao đất có hạn mức không thu tiền sử dụng đất đối với đất sử dụng làm cơ sở thờ tự, trụ sở của các tổ chức tôn giáo.
Các tổ chức tôn giáo sử dụng đất vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định của pháp luật; quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, hạn mức sử dụng đối với các tổ chức tôn giáo phù hợp với quỹ đất hiện có của địa phương. Nghị quyết 18-NQ/TW cũng yêu cầu bổ sung các quy định về đất ở kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất nông nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất dự án du lịch có yếu tố tâm linh...
Do đó, ông Ngô Sách Thực cho rằng cần chỉ rõ các loại hình tôn giáo được thuê đất để phù hợp với chính sách: Tổ chức tôn giáo sử dụng đất vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định của pháp luật để tiết kiệm đất, sử dụng đất có hiệu quả. Tuy nhiên, mục đích hoạt động xã hội của các tôn giáo đều nhằm phục vụ các đối tượng yếu thế trong xã hội, không có mục đích kinh doanh, phi lợi nhuận nên phải có chế độ miễn, giảm tiền thuê đất.
Tiếp thu những ý kiến tâm huyết của đại biểu, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Phùng Khánh Tài khẳng định, các ý kiến phát biểu tại Hội nghị sẽ được tiếp thu đầy đủ và thể hiện trong báo cáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Báo cáo sẽ được Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam gửi đến Chính phủ và các cơ quan có liên quan nhằm hoàn thiện dự thảo Luật cho phù hợp.
Ghi nhận những kết quả Hội đồng tư vấn về Tôn giáo đã đạt được, ông Phùng Khánh Tài mong muốn, các thành viên Hội đồng tiếp tục phối hợp với Ban Tôn giáo tư vấn giúp Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thúc đẩy triển khai thực hiện Chương trình phối hợp phát huy vai trò các tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu năm 2020-2025; tham gia khảo sát, đánh giá việc thực hiện Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; thường xuyên tập hợp tâm tư, nguyện vọng, những nhu cầu, kiến nghị của đồng bào các tôn giáo...
Bên cạnh đó, Hội đồng tư vấn về Tôn giáo tiếp tục đề xuất các giải pháp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để phát huy vai trò của các tôn giáo và tham gia trực tiếp vào một số nội dung giám sát nổi bật liên quan đến lĩnh vực tôn giáo tại các địa phương.