Bảo đảm sự bền vững trong thu ngân sách nhà nước

Sản xuất tại Công ty TNHH may Thiên Sơn (Phù Cừ)

Năm 2024, HĐND tỉnh giao dự toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn tỉnh trên 32,8 nghìn tỷ đồng, trong đó, trên 29,1 nghìn tỷ đồng thu nội địa và 3,7 nghìn tỷ đồng thu từ hải quan. Căn cứ dự toán được giao, Cục Thuế tỉnh rà soát, đánh giá các khoản thu, sắc thuế để giao dự toán thu tới từng đơn vị trực thuộc. Các chi cục thuế khu vực, các phòng chức năng nuôi dưỡng và khai thác hiệu quả nguồn thu, chống thất thu, phấn đấu thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thuế, phí, lệ phí và thu khác vào NSNN.

Năm 2024, nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục được áp dụng trong đó có chính sách mới về giảm thuế giá trị gia tăng nhằm góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất, kinh doanh. Từ đó sẽ kích thích tiêu dùng, làm tăng doanh số bán ra. Tuy nhiên, chính sách này sẽ tác động đến thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn, đặc biệt là số thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, những căng thẳng, bất ổn địa chính trị ở một số nước trên thế giới khiến nhiều chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, có những doanh nghiệp chưa phục hồi hoàn toàn hoặc phát triển chưa bền vững, trong đó có không ít doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh. Những điều này tác động trực tiếp đến thu ngân sách của tỉnh.

Để hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2024, thời gian qua, Cục Thuế tỉnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa hệ thống phần mềm quản lý thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế kê khai, nộp thuế theo quy định. Ngoài ra, ngành Thuế tỉnh đẩy mạnh rà soát, cắt/giảm các thủ tục hành chính, nâng cấp ứng dụng hệ thống hóa đơn điện tử, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác quản lý thuế, quản lý hóa đơn, góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh các gian lận về hóa đơn và kê khai thuế...

Với vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng kỹ thuật được quan tâm đầu tư cùng nhiều cơ chế thu hút đầu tư linh hoạt, hiệu quả, những năm qua, tỉnh đã thu hút được nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vào đầu tư tại tỉnh. Số doanh nghiệp và số vốn đầu tư nước ngoài không ngừng tăng qua các năm. Cùng với đó là sự phát triển ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh, trong đó nhiều doanh nghiệp đã mở rộng quy mô đầu tư tại tỉnh. Nhờ vậy, nguồn thu vào NSNN từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã đóng góp quan trọng vào tổng thu NSNN của tỉnh. 8 tháng năm 2024, tổng thu NSNN từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt trên 2.301 tỷ đồng, tăng 21,6% so với cùng kỳ năm trước và đạt 92,1% dự toán năm.

Khu vực kinh tế ngoài quốc doanh với số doanh nghiệp, người nộp thuế lớn nhưng đây cũng là khu vực kinh tế dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động bất ổn trên thị trường vì các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, tiềm lực kinh tế không lớn. Tuy nhiên, với sự điều hành linh hoạt của chính quyền và ngành chức năng trong thực hiện các chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh nên hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đang dần phục hồi và phát triển. Theo số liệu tổng hợp từ Cục Thuế tỉnh, trong 3 năm gần đây, số thu NSNN từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh luôn đạt kết quả cao. Cụ thể, năm 2021 thu được 5.280 tỷ đồng, năm 2022 thu được 4.682 tỷ đồng, năm 2023 thu được 15.284 tỷ đồng và 8 tháng năm 2024, tổng thu NSNN từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt gần 10.823 tỷ đồng, đạt 179,8% dự toán năm, trong đó, thuế thu nhập doanh nghiệp, đạt 202,8%; thuế giá trị gia tăng đạt 175,1%...

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp, 8 tháng năm 2024, tổng thu NSNN của tỉnh đạt gần 28.833 tỷ đồng, tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước và đạt 87,8% dự toán cả năm, trong đó thu nội địa đạt gần 25.910 tỷ đồng. Nếu chỉ tính số thu nội địa đã trừ tiền sử dụng đất thì 8 tháng năm 2024 đạt trên 17.360 tỷ đồng.

Một số chỉ tiêu phản ánh sự phục hồi, phát triển của nền kinh tế duy trì tỉ trọng cao và có xu hướng tăng theo tỉ lệ tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, những năm gần đây trong tổng số thu ngân sách của tỉnh, số thu tiền sử dụng đất chiếm tỉ lệ khá. 8 tháng năm 2024, tổng thu tiền sử dụng đất của tỉnh đạt trên 8.549 tỷ đồng. Số thu này mới đạt 48,6% dự toán giao năm 2024 nhưng đã chiếm gần 33% số thu nội địa của tỉnh. Ngoài ra, hiện nay, ở tỉnh còn nhiều doanh nghiệp nợ thuế với số tiền hàng nghìn tỷ đồng.

Để hoàn thành dự toán thu NSNN năm 2024 và bảo đảm tính bền vững của thu ngân sách, ngành Thuế tỉnh tiếp tục cải cách hành chính thuế, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế; quyết liệt thực hiện các biện pháp quản lý thu nợ; theo dõi tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp để tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương các giải pháp chỉ đạo điều hành thu NSNN. Cục Thuế tỉnh chủ động rà soát những nguồn thu còn tiềm năng để dự báo nguồn thu sát với tình hình thực tế phát sinh; rà soát, nghiên cứu và có biện pháp quản lý thu thuế phù hợp đối với một số lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh dễ xảy ra thất thu thuế như: Hoạt động kinh doanh vận tải, xăng dầu, thương mại điện tử, dịch vụ nhà hàng...

Phương Minh