Báo động cho phim kinh dị Việt

Nếu trước đây, 100 tỷ đồng luôn là thành tích phòng vé đáng mơ ước với phim Việt, thì bước sang đầu năm 2025, con số này đã không còn là “hiện tượng”. Chỉ trong vòng hơn 1 tháng kể từ Tết Ất Tỵ, điện ảnh nội địa chứng kiến hàng loạt cái tên xô đổ cột mốc này. Bộ tứ báo thủ, Nụ hôn bạc tỷ, Đèn âm hồn cho đến Nhà gia tiên đều gây sốt, thắng lớn ngoài phòng vé. Trong đó, Bộ tứ báo thủ, Nụ hôn bạc tỷ cùng Nhà gia tiên còn nối gót gia nhập top 10 phim Việt ăn khách nhất.

Ở diễn biến khác, Quỷ nhập tràng mới gia nhập đường đua cũng tạo hiệu ứng mạnh mẽ tương tự. Tác phẩm lập kỷ lục là phim kinh dị nội địa có doanh thu mở màn cao nhất lịch sử, dắt túi hơn 90 tỷ đồng sau khoảng hơn 1 tuần. Với tốc độ kiếm tiền đáng kinh ngạc, khả năng bộ phim do Pom Nguyễn dẫn dắt chạm mốc doanh thu 100 tỷ đồng nắm chắc trong tay.

Doanh thu ngất ngưởng nhưng chất lượng làng nhàng

Trong dàn phim Việt đầu năm 2025, dễ thấy tâm linh, kinh dị là thể loại đang chiếm ưu thế về số lượng. Chỉ trong thời gian ngắn, từ Đèn âm hồn, Nhà gia tiên và mới đây nhất là Quỷ nhập tràng đều thu hút sự quan tâm, giữ sức nóng phòng vé sau mùa phim Tết cạnh tranh gay gắt.

Tận dụng lợi thế từ việc thể loại này đang được quan tâm sau năm 2024 bùng nổ, hàng loạt dự án liên tục trình làng. Các nhà làm phim cố gắng câu kéo sự chú ý khi đầu tư khai thác, phát triển những chất liệu văn hóa, dân gian - yếu tố được đông đảo khán giả ưa chuộng thời gian gần đây.

Tuy nhiên, thành tích phòng vé trên thực tế lại chưa tỷ lệ thuận với chất lượng tác phẩm. Cả ba bộ phim kể trên đều vướng tranh luận nội dung, với nhiều đánh giá trái chiều về kịch bản, ngôn ngữ kể chuyện cho đến diễn xuất.

Quỷ nhập tràng thu 90 tỷ đồng tính tới sáng 14/3.

Đèn âm hồn ra rạp từ 7/2. Đứa con tinh thần của Hoàng Nam tạo sức hút nhờ mang đến những hương vị mới, giúp “giải ngán” sau mùa Tết ngập tràn phim hài, tình cảm. Tác phẩm có một số chất liệu tiềm năng, đánh thức sự tò mò của người xem từ những phút giây ban đầu.

Nhưng đáng tiếc, thay vì đào sâu góc cạnh tâm linh, văn hóa bản địa, Đèn âm hồn lại ôm đồm nhiều tuyến truyện rối rắm cùng những mảng miếng hù dọa cũ kỹ. Dẫu vậy, sức hút từ cái tên Hoàng Nam và các chiêu bài truyền thông vẫn giúp phim có độ nhận diện, thảo luận cao. Tác phẩm vừa kết thúc hành trình phòng vé sáng 14/3, với doanh thu 106 tỷ đồng.

Sang đến Nhà gia tiên, Huỳnh Lập kể câu chuyện gia đình xoay quanh hành trình chữa lành của một nhà sáng tạo nội dung gen Z. Phim thành công thu hút khán giả nhờ câu chuyện gần gũi, lồng ghép nhiều nét văn hóa miền Tây...

Song, Nhà gia tiên lại gây chia rẽ khi nhiều ý kiến chỉ ra kịch bản đầy lỗ hổng, thông điệp có phần lệch lạc. Sự tham lam drama, đặc biệt ở hồi kết, khiến nhiều giá trị, thông điệp trong phim bị bóp méo. Bất chấp tranh cãi, dự án của Huỳnh Lập tới nay đã dắt túi 230 tỷ đồng, xếp thứ 7 trong danh sách phim Việt doanh thu cao nhất.

Khi sự hụt hẫng từ Đèn âm hồn và Nhà gia tiên qua đi chưa được bao lâu, sự xuất hiện của Quỷ nhập tràng tiếp tục vướng tranh luận. Chủ đề phim quen thuộc, xuất hiện trong nhiều tựa phim cùng thể loại cả trong và ngoài nước. Công bằng mà nói, Quỷ nhập tràng có sự đầu tư ở bối cảnh, hóa trang, nhưng kịch bản lộ nhiều sạn, lại mắc lỗi lạm dụng hù dọa khiến bầu không khí phim bị tạo dựng khiên cưỡng.

Tuy nhiên, nhờ việc khai thác giai thoại người chết sống dậy nổi tiếng trong dân gian, lại lấy cảm hứng từ chuyện có thật về người chồng ôm tượng thạch cao chứa xác vợ ngủ, tác phẩm vẫn thành công thu hút sự quan tâm. Bên cạnh phản hồi trái chiều về nội dung, những chi tiết tâm linh trong phim cũng kéo theo lượng thảo luận lớn.

Nhà gia tiên lọt top 7 phim Việt doanh thu cao nhất.

Công thức rập khuôn, thiếu chiều sâu

Quỷ nhập tràng là dự án thứ hai thuộc vũ trụ linh dị ngũ hành được Nhất Trung phát triển, đại diện nguyên tố Kim. Trước đó, Ma da ra mắt hồi tháng 8/2024 xoay quanh nguyên tố Thủy, cũng thu hút được nhiều sự chú ý và thu về 127 tỷ đồng.

Có cùng ê-kíp sản xuất, không khó nhận ra bộ đôi có nhiều điểm chung, từ chủ đề, cách sắp đặt tình huống, phong cách hù dọa, hóa trang và thậm chí là cái kết. Có vẻ như để thuận lợi qua vòng kiểm duyệt, cả hai đều có chung lời giải thích về ma quỷ: nằm mơ, do tưởng tượng của nhân vật. Nó dẫn đến hồi kết phim gây tranh cãi gay gắt. Có ý kiến còn cho rằng Quỷ nhập tràng là "phiên bản khác của Ma da, nhưng lắm cảnh hù dọa hơn".

Trước Nhất Trung, nhà sản xuất Võ Thanh Hòa cũng từng gây chú ý khi công bố vũ trụ phim linh dị dân gian Việt Nam. Sau thành công phòng vé của Linh miêu, anh bắt tay thực hiện chuỗi phim kinh dị lấy chủ đề truyền thuyết dân gian, với 14 phim tương ứng với các con vật khác nhau.

Việc nhiều nhà làm phim đổ xô thực hiện các dự án kinh dị, tâm linh khoảng thời gian gần đây khiến người yêu phim không khỏi bàn luận. Nhiều ý kiến chỉ ra đây là hướng đi tiềm năng, mở ra cánh cửa khám phá chất liệu tâm linh, huyền bí phong phú trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam. Xu hướng này cũng được nhiều quốc gia châu Á như Thái Lan, Nhật Bản hay Hàn Quốc chú trọng trong những năm đổ lại đây.

Song mặt khác, không ít đánh giá cho rằng phim kinh dị, tâm linh Việt chỉ đang “mượn” chất liệu dân gian một cách tạm bợ, chưa đào sâu khám phá để tạo ra những sản phẩm thật sự có chiều sâu. Ở khía cạnh nào đó, những dự án này tương tự fast food (đồ ăn nhanh): dễ tiêu thụ, nhưng lặp lại những công thức rập khuôn nên “ăn nhiều dễ ngán”.

Trao đổi với Tri Thức - Znews, đạo diễn, nhà sản xuất Trần Nhân Kiên cho rằng những bộ phim kinh dị, tâm linh của Việt Nam thời gian gần đây đều thắng đến thắng lớn, một phần do đánh đúng tâm lý khán giả. Tương tự fast food, chúng được tạo ra để đáp ứng nhu cầu của một bộ phận rất lớn khách hàng. Và vì vậy, nó không hoàn toàn xấu.

Phim kinh dị, tâm linh Việt "chiếm sóng" đầu năm 2025.

“Những người trẻ ưa thích khám phá thế giới huyền bí đang là tệp khán giả chính của các bộ phim này. Và việc tệp này đang ngày càng mở rộng là yếu tố dẫn đến thành công về doanh thu liên tiếp của các phim thuộc dòng kinh dị, tâm linh.

Không riêng Việt Nam mà trên thế giới, các yếu tố tâm linh, phép thuật hay sự kì bí luôn có sức hấp dẫn với công chúng. Điều này phát xuất từ tâm lý tò mò của con người. Việc đón nhận của khán giả đại chúng phản ánh các nhà làm phim đã khai thác đúng ‘mỏ vàng’ văn hóa dân gian, phần nào đáp ứng được nhu cầu của khán giả”, ông Kiên nhận định.

Trước việc phim kinh dị, tâm linh Việt doanh thu cao dù chất lượng gây tranh cãi, ông Kiên cho rằng một tác phẩm ra rạp chỉ có khoảng 3 tuần để kiếm tiền, nên các đạo diễn thường phải áp dụng các “công thức an toàn” với kịch bản, hay tạo ra kích thích nhất thời để thu hút người xem. Điều này nhằm tăng tính an toàn cho dự án, là điều mà bất kỳ nhà sản xuất nào cũng phải tính đến khi mang đứa con tinh thần của mình ra rạp.

Hoàng Nhi