Bạo lực học đường - nặng hậu quả, nhẹ giải pháp: Nỗi hoang mang của phụ huynh

Thầy cô và cha mẹ đồng hành cùng con để học sinh tới trường an toàn, nhiều niềm vui. Ảnh: Thanh Trần

Hoang mang, đau lòng

Năm 2022, hình ảnh nữ sinh lớp 6, Trường THCS Biên Giang, quận Hà Đông (Hà Nội) bị một nhóm học sinh đánh, đấm, đá tới tấp vào mặt và bắt quỳ trước sự chứng kiến của nhiều học sinh khác lan đi nhanh chóng trên mạng xã hội. Video sau đó được xác định, do một học sinh trong trường quay và tung lên mạng để câu like. Trong một video khác dài chỉ chừng 50 giây nhưng đã ghi lại cảnh 2 nữ sinh ở Phú Quốc (Kiên Giang) đánh nhau. Hai nữ sinh túm tóc, đấm đá vào đầu, mặt và một người bị ghì đầu xuống đất. Điều đáng nói, khi 2 em đánh nhau xung quanh có rất nhiều người lớn đứng xem, không ai can ngăn và thậm chí có người còn cổ vũ, quay video.

Ông Nguyễn Đức Thắng, Trưởng Ban đại diện cha mẹ học sinh Trường THPT Kim Liên (Hà Nội) cho biết, với tình hình bạo lực học đường (BLHĐ) xảy ra liên tiếp tại các địa phương như hiện nay khiến những người làm cha mẹ vô cùng lo lắng. “Ở nhà cha mẹ cố gắng lắng nghe, chia sẻ với con thay vì quát nạt tuy nhiên con bận rộn học hành, khoảng cách thế hệ nên cũng có nhiều khó khăn để có thể hiểu nhau”, ông Thắng nói.

Ông Thắng cũng trăn trở, chương trình giáo dục ngày nay đặt nặng điểm số, thành tích hơn là dạy đạo đức, lễ nghĩa. Qua theo dõi các vụ việc thấy hình ảnh học sinh, thậm chí người lớn đứng cổ vũ học sinh đánh nhau là xấu xí, vô cảm đến đau lòng. “Rất khó có thể cắt nghĩa được con người có thể vô cảm với nhau như vậy là do đâu; tuy nhiên tôi cho rằng, để đến như ngày hôm nay có phần không nhỏ của ngành giáo dục. Các nhà làm chính sách, quản lí giáo dục phải có chương trình, giải pháp và hành động quyết liệt trong giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh. Ngày xưa, cha ông ta ăn một bát canh cũng chia bớt cho hàng xóm, thấy người gặp nạn, yếu thế không thể không giúp đỡ”, ông nói.

Chị Đặng Thu Hương có con học lớp 6, một trường THCS ở Thanh Xuân (Hà Nội) chia sẻ, xem các video học sinh bị đánh hội đồng tàn nhẫn, bị lột đồ, ép quỳ trước cả đám đông vô cảm, chị cảm thấy hoang mang không biết nên dạy con thế nào cho đúng. “Mới đây, tôi nói với con, nếu bị bạn đánh trước, mẹ cho con đánh lại còn nếu bị đánh hội đồng, con có thể bằng mọi cách bảo vệ bản thân trước. Nói với con như vậy tôi cảm thấy đau xót, tại sao mình phải dạy con những điều không tử tế như thế. Trước đây mình dạy con biết nhường nhịn bạn bè nhưng nếu bị đánh như vậy mà nhường nhịn có khi hậu quả rất lớn”, chị H. nói.

Xem lại văn hóa ứng xử

Thạc sĩ Nguyễn Đình Sơn, Hội Tâm lí giáo dục Hà Nội chia sẻ, khi thấy học sinh đánh nhau người lớn phải đứng ra can thiệp. Tuy nhiên không ít người dừng lại xem, cổ vũ vì họ cho rằng, đó không phải là người thân, là con cháu mình. Thứ 2, họ sợ phiền lụy đến trách nhiệm về sau. Còn hành vi học sinh, người lớn đứng quay video để tung lên mạng xã hội câu view, câu like rất đáng phê phán, vượt qua cả sự vô cảm trở thành vấn đề thiếu đạo đức xã hội, tiếp tay cho hành động bạo lực.

TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD&ĐT) cho rằng, học sinh hay người lớn đứng xem đánh nhau, thậm chí cổ vũ coi như đó là chuyện bình thường hoặc như coi “chọi trâu, đá gà” phần nào cho thấy văn hóa ửng xử giữa con người với con người cần phải xem lại. Hơn lúc nào hết, trường học cần phải tăng cường giáo dục đạo đức, pháp luật cho học sinh để từ trong nhà trường, ra ngoài xã hội các em không vi phạm quy định pháp luật.

Ở góc độ học sinh, em Phan Trần Kim Anh, lớp 8A2, Trường THCS Ngô Sỹ Liên (Hà Nội) chia sẻ, các em ở tuổi dậy thì, chưa chín chắn, gắn kết lẫn nhau, cái tôi lớn nên khi có sự va đập, dễ bất đồng quan điểm. Em hiểu rằng, trong trường, lớp có những bạn không dám chia sẻ với bạn bè, thầy cô vì có thể đã bị nhóm “có thế lực” đe dọa hoặc bị tẩy chay. “Là cán bộ lớp em cũng từng có những bất đồng, mâu thuẫn với bạn do hiểu nhầm nhưng may mắn sau đó chúng em ngồi lại chia sẻ để tháo gỡ. BLHĐ là vấn đề thực sự nghiêm trọng và tất cả mọi người phải tham gia, có biện pháp nhắc nhở, giáo dục để học sinh ý thức được hậu quả, không đánh nhau và các em biết cách tự bảo vệ mình”, Kim Anh nói.

Hình ảnh học sinh đánh nhau gây bức xúc được tung lên mạng xã hội. Ảnh: Nguyễn Dũng

Anh Trần Trung Dũng, Giám đốc Phân Viện Khoa học an toàn Việt Nam tại Đà Nẵng cho hay, khi tiếp xúc với gia đình những em bị bạo hành, cha mẹ thường có nhiều lí do để biện minh cho sự thờ ơ, bỏ bê con cái của mình. Người nói lo kiếm tiền, người nói học trong môi trường an toàn không có gì đáng bận tâm, người bảo con không kể nên không thể biết… Anh Dũng chia sẻ trường hợp T.A. (học sinh cấp 2) được mẹ chuyển từ trường làng lên trường tư thục đắt đỏ ở trung tâm thành phố Đà Nẵng.

Mẹ T.A. đi làm xa để có tiền trang trải cho em. Vào trường mới đầy ngỡ ngàng, T.A. bị bàn bè kì thị, chơi xấu, cô lập. Đến lúc không chịu nổi em mới òa khóc hét lên với mẹ: “Con cần ở gần mẹ, con không cần học trường sang!”, rồi kể hết những áp lực mỗi ngày tới trường, bị bạn bè khủng bố tinh thần ra sao, khi ấy mẹ em mới vỡ ra. Mẹ T.A. thú thực có khi cả tuần hai mẹ con mới nói chuyện điện thoại, cứ nghĩ được học trường tư, hơn bạn bè ở quê là con hãnh diện lắm rồi. Chị cũng thừa nhận mình ích kỉ, cho con học trường sang là mong muốn của chị chứ không phải mong muốn của con, thành thử đã để con chịu áp lực mỗi ngày.

Theo anh Dũng, không ít gia đình trí thức, phụ huynh có địa vị xã hội nhưng lại không tương tác với con, dần dần mất sự kết nối, thấu hiểu và thường dùng tiền bạc để thay thế cho những điều đó. Có một bạn nam cấp 2 cũng là con của một gia đình có chức có quyền, nhưng bị bạn bè ức hiếp, bạo hành tinh thần. Em này không hề nói với gia đình vì biết cả nhà chắc chắn không dành thời gian lo cho chuyện của mình nên em tự xử lí. Từ chỗ là nạn nhân, em thành “thủ lĩnh” trong nhóm bạn chuyên đi khủng bố tinh thần người khác. Đó là kết cục rất xót xa.

Hà Linh - Thanh Trần