Bảo tồn, phát huy tiềm năng y học cổ truyền

Cùng với y học hiện đại, y học cổ truyền đóng vai trò then chốt trong chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhân dân ngay từ cơ sở. Theo TS Nguyễn Vinh Quốc - Viện Y học Cổ truyền Quân đội, dưới góc nhìn của y học cổ truyền, chỉ có một căn bệnh duy nhất đó là sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Với việc nắm bắt toàn diện và linh hoạt các biến đổi sinh lý cũng như bệnh lý của cơ thể, đánh giá tình trạng cân bằng âm dương, sự phối hợp hoạt động chức năng của tạng phủ, sự thống nhất giữa thể chất và tinh thần, mức độ thích ứng với tự nhiên, đặc biệt là đánh giá trạng thái hoạt động chung của cơ thể kết hợp hài hòa với các thay đổi của tự nhiên cũng như xã hội, y học cổ truyền đã xây dựng nên hệ thống hoàn chỉnh cả về lý luận cũng như thực tiễn trong phòng và điều trị bệnh tật.

Kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại trong điều trị bệnh cột sống cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Lạng Sơn. Ảnh: BVCC

“Y học cổ truyền đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, chế độ dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe thể chất. Thực tế cho thấy, bằng hệ thống lý luận đầy đủ và nhất quán, y học cổ truyền đã thể hiện được những ưu việt bằng cách cá thể hóa chẩn đoán và điều trị đối với từng trường hợp người bệnh, từ đó đạt được mục đích bảo vệ sức khỏe người bệnh trên cơ sở thiết lập lại trạng thái cân bằng âm dương, khôi phục sự phối hợp nhịp nhàng của các hoạt động chức năng các tạng phủ. Đây cũng chính là nét độc đáo của Biện chứng luận trị y học cổ truyền với phương châm “đối tượng của người thầy thuốc là người bệnh chứ không phải bệnh” – TS Nguyễn Vinh Quốc phân tích.

Hiện nay, cả nước có 67 bệnh viện y học cổ truyền, 98% tỉnh, thành phố đã có bệnh viện đa khoa y học cổ truyền hoặc khoa y học cổ truyền tại các bệnh viện tuyến tỉnh, huyện. Công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền trong thời gian qua cũng đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Các hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này cũng không ngừng được mở rộng, góp phần khẳng định vị thế và tiềm năng của y học cổ truyền Việt Nam.

Thuận lợi hơn khi nước ta có một nguồn tài nguyên và hệ động thực vật phong phú đa dạng trải dài khắp cả nước. Việt Nam là quốc gia giàu có về dược liệu của khu vực và thế giới khi sở hơn hơn 5.000 loài thực vật và nấm, 408 loài động vật và 75 loại khoáng vật có công dụng làm thuốc. Trong đó, có nhiều loài dược liệu quý hiếm đặc hữu như sâm Ngọc Linh, ba kích, lan thạch học, thông đỏ...

PGS.TS Phạm Lê Tuấn - Chủ tịch Hội Quân dân y Việt Nam cho biết, phát triển y học cổ truyền chính là góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Việc bảo tồn, phát huy các giá trị y học cổ truyền, ứng dụng các bài thuốc dân gian vào đời sống hiện đại là hết sức cần thiết.

Mặc dù vậy, PGS.TS Phạm Lê Tuấn cũng nhìn nhận, y học cổ truyền có tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác đúng mức, nhiều bài thuốc cổ phương chưa được nghiên cứu đầy đủ, quy trình sản xuất dược liệu còn hạn chế, chất lượng vị thuốc không đồng đều. Đồng thời, dù y học cổ truyền đóng vai trò quan trọng trong hệ thống y tế, nhưng việc thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ chuyên môn sâu đang là một thách thức lớn.

Theo PGS.TS Phạm Lê Tuấn, để y học cổ truyền tiếp tục phát triển sâu rộng và bền vững, cần hoàn thiện hệ thống tổ chức quản lý và mạng lưới khám, chữa bệnh y học cổ truyền; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đổi mới cơ chế, chính sách liên quan đến y dược cổ truyền; tăng cường vai trò của Hội Đông y trong công tác khám, chữa bệnh; phát triển dược liệu, thuốc cổ truyền và thuốc có nguồn gốc từ dược liệu theo đúng tiêu chuẩn. Bên cạnh đó, cần mở rộng hợp tác quốc tế ở cả cấp độ song phương và đa phương trong các lĩnh vực như khám chữa bệnh, nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực, quản lý và phát triển vùng trồng dược liệu, sản xuất thuốc y học cổ truyền theo hướng hiện đại hóa.

Đức Trân