Bảo tồn văn hóa dân tộc Hà Nhì

Bản thân là người Hà Nhì và có chút năng khiếu nên anh Phạ đam mê, tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ tại địa phương. Trước nguy cơ mai một văn hóa truyền thống khi ngày càng có nhiều luồng văn hóa xâm nhập vào đời sống xã hội, anh rất trăn trở.
Qua câu chuyện với chúng tôi, anh Phạ cho biết: Tôi sinh ra và lớn lên ở xã Ka Lăng. Đam mê các điệu múa, bài hát truyền thống của dân tộc nên ngay từ nhỏ, mỗi khi ở xã, bản có chương trình văn nghệ tôi thích lắm. Tôi thường rủ các bạn đến rất sớm, chọn ngồi hàng ghế đầu để nhìn rõ những động tác nhảy, múa của các đội văn nghệ rồi về học theo.
Cơ hội để thỏa mãn đam mê văn hóa văn nghệ của anh cũng đến. Năm 2007, anh Phạ vào công tác tại xã Ka Lăng với chức danh tư pháp-hộ tịch; 1 năm sau đó chuyển sang công chức văn hóa - xã hội xã. Hiện, anh đang là công chức văn phòng - thống kê xã.
Được biết, trong thời gian là công chức văn hóa - xã hội, anh Phạ dành nhiều thời gian, tâm huyết cho công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Bởi, trước đó, phong trào văn hóa văn nghệ ở xã vùng cao, biên giới Ka Lăng khá mờ nhạt, bài hát truyền thống ít, nhạc cụ dân tộc ngày càng ít người lưu giữ, chế tác, sử dụng. Nhận thấy điều đó, anh Phạ tuyên truyền, vận động người dân các bản thành lập đội văn nghệ; lưu truyền, giữ gìn, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Đặc biệt, thu hút các bạn trẻ có năng khiếu, yêu thích văn nghệ tham gia. Sưu tầm các loại nhạc cụ dân tộc, phục dựng bài hát truyền thống, điệu múa của người Hà Nhì.

Anh Mạ Lý Phạ (ở giữa) tham gia văn nghệ tại Ngày hội trình diễn cây nêu; giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc Việt Nam lần thứ II năm 2023.

Với sự tham mưu của anh Phạ, năm 2022, xã Ka Lăng thành lập Câu lạc bộ (CLB) dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì gồm 25 thành viên do anh làm chủ nhiệm. Tranh thủ thời gian rảnh rỗi, anh Phạ cùng các thành viên CLB thường xuyên tập luyện bài hát, bài múa, nhạc cụ dân tộc để biểu diễn vào các ngày lễ, tết. Đặc biệt, CLB còn được mời tham gia biểu diễn tại các sự kiện quan trọng của huyện, tỉnh và các địa phương khác. Các thành viên trong CLB cũng tích cực truyền dạy bài dân gian, điệu múa truyền thống mang tính giáo dục, ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương, đất nước, xóa bỏ hủ tục tới các thành viên trong gia đình, dân bản. Đồng thời, vận động gia đình duy trì nghi lễ, phong tục tập quán tốt đẹp trong đám cưới, ngày lễ, tết. Xã duy trì phối hợp với các bản tổ chức lễ hội, trò chơi dân gian. Nhờ nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội của địa phương.Hiện, đồng bào Hà Nhì ở xã Ka Lăng vẫn lưu giữ được nhiều bản sắc văn hóa truyền thống, từ trang phục dân tộc, tiếng nói, ẩm thực, lễ hội, trò chơi dân gian; các hoạt động văn hóa văn nghệ diễn ra sôi nổi; các loại nhạc cụ được đầu tư như: đàn, trống, chiêng. Ở các bản đều có đội văn nghệ quần chúng. Qua đó, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, năng động, sáng tạo cho người dân được tham gia các hoạt động, chương trình văn hóa văn nghệ. Đồng thời, quảng bá được hình ảnh, nét văn hóa truyền thống đa sắc màu của các dân tộc trên địa bàn huyện Mường Tè nói riêng và tỉnh Lai Châu nói chung. Đồng chí Khoàng Xì Chừ - Chủ tịch UBND xã Ka Lăng cho biết: “Anh Phạ rất trách nhiệm, nhiệt tình trong công việc, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trong đó, tích cực tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ của xã, bản. Những năm qua, anh có nhiều đóng góp trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Hà Nhì”.Bằng nỗ lực của mình, anh Phạ đã cùng các thành viên CLB dân ca, dân vũ xã Ka Lăng duy trì hoạt động hiệu quả với nhiều thành tích. Đó là, giải nhất toàn đoàn Hội thi Liên hoan văn nghệ quần chúng huyện Mường Tè năm 2023; Huy chương Bạc Hội diễn “Đàn, hát dân ca 3 miền” toàn quốc năm 2023; Huy chương Vàng tiết mục múa xòe Hội thi Diễn xướng dân gian các dân tộc toàn quốc năm 2024. Cá nhân anh Phạ 2 lần được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen vì có thành tích trong tổ chức thực hiện các hoạt động Tuần Văn hóa - Du lịch Lai Châu tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Gió Pư