'Bảo vật quốc gia' nặng 15kg của Hà Nội từng bị kẻ gian ghé thăm có gì đặc biệt?

Đình Nhật Tảo (phường Đông Ngạc, Bắc Từ Liêm, Hà Nội), hiện đang lưu giữ một chiếc chuông được công nhận là Bảo vật Quốc gia.

Được sự chỉ dẫn và giới thiệu của ông chủ từ và Trưởng ban Di tích đình Nhật Tảo và phải qua ông chủ từ và Trưởng ban Di tích đình Nhật Tảo mới tới nơi giấu chiếc chuông.

Theo ông Đặng Văn Đường, người trông giữ đình Nhật Tảo cho biết, quả chuông nặng 15kg nên có thể di chuyển rất dễ dàng. Chỉ có rất ít người được biết chỗ cất giấu vì kẻ gian đã vào đình nhiều lần hòng lấy trộm nhưng không thành.

Ông Nguyễn Lâm Thao, 84 tuổi, Trưởng ban Di tích đình Nhật Tảo cho biết: “So với những quả chuông quý khác, chuông Nhật Tảo bé hơn về kích thước nhưng giá trị thời gian rất lớn, quả chuông này được đúc vào năm 984 thời Ngô Quyền. Chuông được đúc theo lối thượng thu hạ thách - trên thon, dưới nở”.

"Quá trình lưu giữ, người dân không biết đây là báu vật, chỉ coi như những quả chuông đánh bình thường. Từ năm 1994 chúng tôi đề nghị công nhận đình là Di tích lịch sử, Bộ Văn hóa mới cử người về kiểm kê tất cả các vật trong đình để lập hồ sơ công nhận di tích. Trong quá trình kiểm kê đã phát hiện ra quả chuông này là quả chuông cổ. Từ đó chúng tôi cử người trông coi cẩn thận", Trưởng ban Di tích thông tin

Quai để treo là hình ảnh con rồng cuốn, riêng quả chuông này quai lại là hai con thú có sừng đấu vào nhau, tạo thành núm treo chuông.

Thú có đầu to, mắt lồi, hai sừng thẳng, bờm ôm sát đầu, thân có vảy, hai chân và miệng ngậm tỳ xuống đỉnh chuông, tạo thế vững chắc cho quai chuông. Chỏm quai tạo hình núm tròn dẹt nhô lên. Đỉnh chuông bằng, vai xuôi, thân hình trụ, miệng loe có gờ, thành chuông dày.

Thân chuông được phân cách bởi 5 đường đúc nổi ngang dọc, tạo thành 8 ô, phần trên là 4 ô hình thang đứng, phần dưới là 4 ô hình chữ nhật. Nằm giữa 5 đường đúc nổi nêu trên là 4 núm gõ (để đánh chuông), núm tròn tạo hình bông hoa nở, xung quanh có 12 cánh hoa.

Phần trên của mặt ngoài chuông khắc chìm chữ Hán theo lối chữ chân - khắc một bài minh gồm 211 chữ, còn khá rõ, phủ kín cả 4 ô hình thang và khoảng trống giữa những đường đúc dọc. Minh văn trên quả chuông còn cho chúng ta biết đến một tổ chức hành chính xã – thôn – huyện, xuất hiện ở nước ta khá sớm, cùng với đó là những chức danh, đạo giáo ở nước ta vào thế kỷ thứ X.

Theo Trưởng ban Di tích, hiện tại có một số nơi trưng bày chuông Nhật Tảo nhưng đó chỉ là phiên bản mô phỏng. Chuông chỉ được đem ra bày ở đình vào 2 dịp là hội làng (tháng Hai) và giỗ tổ đình (tháng Chín) vào những năm chẵn, năm trọng. Quá trình giữ gìn quả chuông là sự chung sức của cả dân làng Nhật Tảo. Cứ 3 tháng, chúng tôi lại kiểm tra và đem chuông ra ngoài lấy linh khí của trời đất.

Tố Quyên (bài, ảnh)