Bảo vệ bản quyền âm nhạc trực tuyến

Nan giải vi phạm bản quyền âm nhạc

Âm nhạc không chỉ là đứa con tinh thần, là chất xám của các nhạc sĩ, mà còn là mồ hôi, nước mắt, là sự làm việc quần quật suốt cả một cuộc đời để viết ra được một vài bài hát. Bài hát được vang lên ở nhiều nơi nhưng nhạc sĩ lại không được trả thù lao xứng đáng là điều trăn trở. Theo các nhạc sĩ, trước giờ, tác phẩm được ai hát, ai sử dụng bản thu âm để kinh doanh rồi lượt nghe, lượt tải bao nhiêu họ không kiểm soát được. Như vậy rất khó đòi tiền tác quyền, thậm chí, tiền công mà nhạc sĩ đi đòi còn nhiều hơn cả tiền tác quyền được nhận về. Khi những yếu tố khách quan như cổng thanh toán, hình thức thanh toán, thỏa thuận pháp lý, giám sát lượt nghe/tải... vẫn chưa minh bạch thì việc các nghệ sĩ quay lưng với hệ thống phát hành âm nhạc trực tuyến trong nước cũng là điều dễ hiểu.

Theo các chuyên gia, nếu không giải quyết tốt vấn đề vi phạm bản quyền sẽ tạo ra hệ lụy rất lớn thì các tác phẩm sáng tạo sẽ ngày càng ít đi vì các nhạc sĩ sẽ không còn cảm hứng để sáng tạo khi “đứa con” của họ bị sử dụng tùy tiện. Nếu các sản phẩm văn hóa nghệ thuật như âm nhạc, hay văn học không còn được sáng tạo nữa thì lúc đó tâm hồn con người sẽ trở nên khô cạn và văn hóa của quốc gia đó cũng bị bào mòn.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, trong lĩnh vực nội dung số nói chung và nhạc số nói riêng trên phạm vi toàn cầu, cũng như tại Việt Nam, vấn đề các tác giả không được trả tác quyền đã trở nên nhức nhối.

Ra mắt hệ sinh thái bảo vệ quyền âm nhạc trên internet. Ảnh tư liệu

Giải bài toán bản quyền bằng công nghệ

Để bảo vệ bản quyền âm nhạc trực tuyến, mới đây tại Hà Nội, Công ty Cổ phần bản quyền âm nhạc trực tuyến (MCM Online) đã chính thức ra mắt Hệ sinh thái bản quyền âm nhạc trực tuyến MCM (MCM) lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam.

MCM được xây dựng bằng hai công nghệ bảo vệ bản quyền Sigma DRM và đánh dấu bản quyền Sigma Watermarking. Trong đó, công nghệ Sigma DRM tiến hành mã hóa tất cả bản nhạc, cấp khóa giải mã mỗi khi sử dụng tác phẩm, và mỗi lần cấp khóa hệ thống sẽ đếm như một lần sử dụng tác phẩm. Việc cấp khóa cho mỗi lần sử dụng, có thể ví như một lần xin phép sử dụng tác phẩm và đó là nền tảng để minh bạch số lần sử dụng khi tác phẩm được phân phối trên môi trường internet. Trong khi đó, công nghệ Sigma Watermarking được dùng để đánh dấu (ký số) khi muốn phân phối một tác phẩm âm nhạc, từ đó giúp tác giả có thể truy vết để dễ dàng kiểm tra nguồn gốc, hoặc theo dõi việc phân phối, sử dụng tác phẩm.

Theo đại diện Công ty MCM Online, bằng việc áp dụng giải pháp truy vết và bảo vệ bản quyền, MCM hướng tới cung cấp 3 dịch vụ chính, đó là ủy quyền bảo vệ và phân phối giúp các nhạc sĩ, tổ chức sở hữu bản quyền có thể hợp tác, trở thành đối tác của MCM để ủy quyền bảo vệ, quản lý và minh bạch khai thác kinh doanh các bản nhạc trên internet. Tiếp đó, giải pháp giúp xây dựng kho nhạc được bảo vệ bản quyền cho các tổ chức và cá nhân, đồng thời giúp đánh dấu tác phẩm miễn phí; đánh dấu tất cả bản ghi, tác phẩm âm nhạc, sách nói, podcast nhằm định danh tác phẩm cho từng đơn vị phân phối nhạc.

Việc quản lý tốt được bản quyền sẽ dần hình thành nền văn hóa sử dụng âm nhạc có bản quyền, khi đó các tác giả sẽ nhận được sự tôn trọng, nâng niu, mang lại sự khích lệ tinh thần cho những người sáng tác âm nhạc. Bên cạnh đó, những người nhạc sĩ phải sống được bằng tác phẩm của mình, đơn vị sử dụng phải trả tiền tác quyền cho nhạc sĩ. Đó là điều tưởng như là hiển nhiên nhưng lại là điều mong ước từ rất lâu của nhiều nhạc sĩ.

Theo ông Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, sự ra đời của MCM vừa là cơ hội và cũng là thách thức trong quá trình bảo vệ tác phẩm âm nhạc trên internet, giải quyết vướng mắc về tác quyền trên môi trường số - nơi tài sản là hàng triệu bản nhạc hàng ngày không được bảo vệ và bị xâm phạm bản quyền vô tội vạ.

Thùy Trang

4,439