Bảo vệ môi trường để phát triển bền vững
Những năm qua, công tác bảo vệ môi trường (BVMT) luôn được các cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao. Nhờ đó, đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Trong giai đoạn mới, lãnh đạo tỉnh yêu cầu công tác BVMT cần tiếp tục được đánh giá đúng thực trạng để đầu tư hạ tầng, hướng tới mục tiêu xuyên suốt phát triển nhanh, sạch, bền vững.
Từng bước đầu tư đồng bộ
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT), hiện nay, tỉnh có 3 hệ thống thu gom, xử lý nước thải đô thị, gồm: Nhà máy Xử lý nước thải phía Nam Nha Trang với công suất 40.000m3/ngày đêm; Nhà máy Xử lý nước thải phía Bắc Nha Trang công suất 15.000m3/ngày đêm; Nhà máy Xử lý nước thải Phan Rang - Tháp Chàm công suất 7.500m3/ngày đêm. Toàn bộ nước thải sau xử lý của 3 nhà máy đều đạt quy chuẩn.
Nhà máy Xử lý nước thải phía Nam Nha Trang từ trên cao.
Trên địa bàn tỉnh có 12/14 khu, cụm công nghiệp đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; 2 cụm công nghiệp còn lại đang triển khai các thủ tục, xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, dự kiến hoàn thành và đưa vào hoạt động trước ngày 30-11-2025. Tổng khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn khoảng 1.615,38 tấn/ngày; tỷ lệ thu gom chất thải rắn đô thị giai đoạn 2020-2025 đạt từ 90 - 100%. Trên địa bàn tỉnh hiện có 3 làng nghề truyền thống gồm: Dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, dệt thổ cẩm Chung Mỹ, gốm Bàu Trúc. Nước thải của các làng nghề được thu gom, xử lý bằng các bể tự hoại truyền thống trước khi xả ra môi trường. Chất thải rắn sản xuất và sinh hoạt cũng được thu gom, xử lý. Ngoài ra, có 4 làng nghề không thuộc nhóm ngành nghề có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, có lượng phát sinh nước thải với số lượng ít, không đáng kể, không gây ô nhiễm... Chất lượng môi trường không khí, nước mặt, nước dưới đất, nước biển ven bờ đều ở mức tốt so với quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
Nước thải sau xử lý đạt chuẩn tại Nhà máy Xử lý nước thải phía Nam Nha Trang.
Ngoài ra, theo quy hoạch và phương án phát triển, trên địa bàn tỉnh còn có 2 khu triển khai dự án điện rác gồm: Nhà máy Xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại phường Bắc Nha Trang, Nhà máy Điện rác Khánh Hòa tại xã Suối Dầu. Cùng với đó, có 19 khu xử lý chất thải rắn. Trong đó, phía bắc tỉnh có 13 khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt, 3 khu xử lý chất thải rắn công nghiệp; phía nam tỉnh có 3 khu xử lý chất thải rắn.
Quản lý, bảo vệ môi trường phù hợp với định hướng phát triển của tỉnh
Bên cạnh những thuận lợi, hiện nay, công tác BVMT trên địa bàn tỉnh còn những khó khăn như: Người dân chưa quen, chưa ý thức phân loại chất thải rắn theo các nhóm (chất thải hữu cơ, chất thải tái chế và chất thải nguy hại); thiếu cơ sở hạ tầng phân loại, xử lý chất thải; việc đầu tư các công nghệ xử lý tiên tiến (đốt rác phát điện hay tái chế chất thải) gặp khó khăn do chi phí lớn... Toàn tỉnh đã có 6 khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt đảm bảo các yêu cầu về môi trường (phía nam tỉnh 1 khu xử lý, phía bắc 5 khu xử lý). Tuy nhiên, vẫn còn các bãi chôn lấp không hợp vệ sinh; một số bãi chôn lấp quá tải gây ô nhiễm môi trường (sẽ đóng cửa trong thời gian tới).
Bãi chôn lấp và Trạm xử lý nước rỉ rác Lương Hòa - nơi thu gom, xử lý rác thải cho toàn bộ khu vực Nha Trang.
Trong cuộc họp với lãnh đạo UBND tỉnh trong tháng 10 vừa qua, bà Nguyễn Thị Lan - Phó Giám đốc Sở NN-MT kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND cấp xã tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích phân loại chất thải tại nguồn. UBND cấp xã xây dựng các mô hình xã hội hóa công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải sinh hoạt nông thôn, thành lập các tổ chức hoạt động theo cơ chế tự chủ về tài chính, quản lý con người, tài sản...
Tại cuộc họp này, đồng chí Lê Huyền - Phó Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở NN-MT chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo về BVMT. Các nội dung chỉ đạo phải đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả; các chính sách về quản lý nhà nước vừa BVMT, vừa đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh. Đồng thời, xây dựng chiến lược, kế hoạch, chương trình về quản lý, BVMT phù hợp với định hướng quy hoạch, định hướng phát triển của tỉnh và chỉ tiêu được giao về môi trường mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đề ra. Đồng chí Lê Huyền yêu cầu Sở NN-MT rà soát lại nguồn nhân lực, cơ sở vật chất cho công tác BVMT; rà soát toàn bộ quá trình thu gom xử lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh, có bản đồ phân vùng địa bàn thu gom, xử lý chất thải; nghiên cứu, xây dựng quy chế tiếp cận, chia sẻ thông tin về môi trường giữa các sở, ban, ngành liên quan; quy trình phối hợp trong thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm về BVMT phù hợp với tình hình thực tế...
Hiện nay, tỉnh tập trung vào 4 trụ cột động lực tăng trưởng kinh tế gồm: Công nghiệp, năng lượng, du lịch - dịch vụ, đô thị - xây dựng. Đồng chí Lê Huyền yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương tập trung nhận diện, dự báo tác động môi trường trong từng lĩnh vực, để đáp ứng được BVMT, phát triển kinh tế bền vững.
Theo Kế hoạch số 2190, ngày 16-8-2025 của UBND tỉnh thực hiện Chỉ thị số 02, ngày 24-1-2025 của Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp cấp bách tăng cường công tác kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường nước một số lưu vực sông, UBND tỉnh đặt mục tiêu: Đến ngày 31-12-2025, 100% các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh có hạ tầng thu gom và xử lý nước thải tập trung vận hành đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; 100% các làng nghề có phát sinh nước thải sản xuất có phương án thu gom và xử lý nước thải tập trung, 50% nước thải từ các làng nghề được thu gom và xử lý; phấn đấu 40% nước thải đô thị được thu gom, xử lý và không thấp hơn 30%; 40% nước thải sinh hoạt nông thôn được xử lý tập trung hoặc phân tán.
