Bảo vệ người dùng camera an ninh bằng quy định pháp lý rõ ràng

Về vấn đề này, PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với TS Đoàn Văn Báu, chuyên gia tâm lý tội phạm.

PV: Vừa qua nhiều cá nhân, gia đình bị lộ lọt các thông tin, hình ảnh cá nhân từ camera an ninh trên mạng cũng như bị các kẻ xấu lợi dụng tống tiền. Vì sao tình trạng này vẫn diễn ra hết lần này đến lần khác?

TS Đoàn Văn Báu: Thứ nhất, hiện nay các đơn vị cung cấp camera an ninh thường đảm nhận luôn phần bảo hành, bảo trì và hướng dẫn kỹ thuật cho người mua. Nhiều công ty giao hẳn cho 1 nhân viên kỹ thuật kể cả khi người này nghỉ việc vẫn nắm giữ các thông tin của khách hàng như mã số pin, cách truy cập nên dễ dàng xem được camera của gia đình đó trong suốt quá trình sử dụng.

Bảo vệ người dùng camera an ninh bằng quy định pháp lý rõ ràng (Ảnh minh họa: Google Studio)

Nhiều gia đình khi tiếp nhận do không nắm vững kỹ thuật nên vẫn sử dụng mật khẩu hay cách truy cập cũ thì vô tình tạo ra kẽ hở, nhiều trường hợp các nhân viên kỹ thuật quản lý camera có vấn đề thì các thông tin, hình ảnh cá nhân sẽ bị lộ lọt. Do đó, nguyên nhân này có thể đến từ 2 phía, kể cả từ cơ quan quản lý.

Kinh doanh camera an ninh hiện nay không phải là ngành nghề có điều kiện mà chỉ là một loại hình dịch vụ, một cửa hàng hoàn toàn có thể bán camera và việc mua bán camera rất dễ dàng. Cách thức vận hành camera lại phụ thuộc rất nhiều vào nhân viên kỹ thuật, do đó nguyên nhân có thể là do người sử dụng thiếu kỹ năng.

Do vậy, khi gắn camera an ninh, người dùng phải đổi mật khẩu để những người của đơn vị cung cấp không truy cập vào được. Ngoài ra, hạn chế sử dụng camera không dây trong gia đình đặc biệt là tại các khu vực nhạy cảm. Khi bất kỳ gia đình nào bị lộ lọt thông tin hình ảnh lên mạng, phải báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý vụ việc cũng như cảnh báo các đối tượng trục lợi hay vì mục đích nào đó.

PV: Vậy theo ông, trách nhiệm của các đơn vị cung cấp thiết bị camera an ninh ra sao khi để xảy ra tình trạng lộ lọt thông tin của khách hàng?

TS Đoàn Văn Báu: Nói về trách nhiệm của các đơn vị cung cấp thiết bị camera thì rất khó để quy trách nhiệm cho họ. Vì họ dễ lấy lý do đã bàn giao nên không còn trách nhiệm, kể cả với các nhân viên hỗ trợ khách hàng nhiều khi không còn làm việc nữa nhưng vẫn có quyền truy cập thông tin của khách hàng.

Hiện nay, chưa có một quy định nào rõ ràng cho vấn đề này, cụ thể là khi mua một camera an ninh còn không có hợp đồng rõ ràng. Ở một số nước phát triển, những công ty cung ứng dịch vụ này phải có hợp đồng cam kết về việc bảo đảm các thông tin hình ảnh từ camera này không bị lộ lọt, nếu không đảm bảo an toàn mà không vì lỗi của người sử dụng thì đơn vị cung ứng dịch vụ phải chịu trách nhiệm.

Thế nhưng, tại nước ta, hầu như không có hợp đồng nào cả, thậm chí lắp cả hệ thống camera an ninh cho cả khách sạn, nơi lưu trú hay nhà ở riêng lẻ cũng chỉ đơn giản là báo giá và thanh toán, còn các điều khoản về bảo mật thông tin, không để lộ lọt thì gần như không ai làm. Đây là kẽ hở rất lớn cần phải thiết lập lại.

PV: Về lâu dài, việc pháp lý hóa một cách chặt chẽ hơn về việc bảo mật dữ liệu từ camera an ninh cần được quan tâm ra sao để quyền lợi của người dân không bị xâm phạm?

TS Đoàn Văn Báu: Hiện nay, chúng ta đang chuyển động theo hướng kinh doanh tất cả các mặt hàng, dịch vụ phải có hóa đơn chứng từ, không còn lỏng lẻo như trước, đây là điều rất tốt. Thời gian tới, đối với các lĩnh vực nhạy cảm như công nghệ số, tôi cho rằng cần đưa vào loại hình kinh doanh có điều kiện vì camera an ninh đang đóng vai trò rất quan trọng.

Không chỉ có camera phục vụ cho tư nhân, cá nhân mà cả các khu vực công cộng nên cần ràng buộc các đơn vị cung cấp phải có cam kết, thậm chí các nhân viên kỹ thuật cũng phải được đào tạo về đạo đức nghề nghiệp lẫn quy trình làm việc để đảm bảo an toàn cho khách hàng.

Ngoài ra, cũng cần tuyên truyền sâu rộng để người dân nhận thức rằng khi lắp một camera an ninh bỏ tiền ra rất dễ nhưng quản lý dữ liệu như thế nào cho an toàn mới là điều cần hướng tới.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Huy Hoàng/VOV Giao thông