Trung Quốc: Ngành Công nghiệp văn hóa thu gần 1.000 tỉ USD trong 6 tháng

Show diễn tái hiện lại những câu chuyện lịch sử và văn hóa của Trung Quốc thời nhà Tống, với các màn trình diễn nghệ thuật đặc sắc như: Múa, võ thuật, âm nhạc và hiệu ứng ánh sáng hiện đại

Từ phòng game, rạp chiếu phim, truyền hình thực tế đến sàn catwalk ảo, công nghiệp văn hóa Trung Quốc đang khẳng định vị thế trên toàn cầu bằng tốc độ, dữ liệu và bản sắc.

Mỗi giây trôi qua, người Trung Quốc chi gần 400 triệu đồng cho các sản phẩm văn hóa, từ việc mua vé xem phim, tải app đọc truyện tranh trực tuyến, chơi game thực tế ảo, đến tham quan bảo tàng ứng dụng công nghệ AI.

Những lựa chọn tưởng chừng cá nhân này đang cộng hưởng thành một lực đẩy kinh tế khổng lồ, giúp ngành Công nghiệp văn hóa nước này thu về hơn 7.100 tỉ nhân dân tệ chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025.

Ngành công nghiệp “không khói” bùng nổ, Trung Quốc đang dần định hình vai trò là “người kể chuyện có ảnh hưởng nhất thế giới”.

Trên bản đồ toàn cầu về Công nghiệp văn hóa, Trung Quốc đang dần định hình vị thế của một “siêu cường văn hóa mới”, không phải chỉ là công xưởng sản xuất vật chất mà còn là trung tâm sáng tạo nội dung, lan tỏa ảnh hưởng văn hóa mềm.

Những con số mới nhất công bố ngày 30.7.2025 bởi Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) một lần nữa khẳng định điều đó: tổng doanh thu hoạt động của các công ty văn hóa lớn trong nửa đầu năm 2026 đạt hơn 7.100 tỉ nhân dân tệ (tương đương khoảng 996,9 tỉ USD), tăng 7,4% so với cùng kỳ năm trước.

Từ dịch vụ văn hóa đến kinh tế số

Điểm nổi bật trong bức tranh tăng trưởng này là sự bứt phá ngoạn mục của ngành dịch vụ văn hóa, với mức tăng trưởng 10,7%, chiếm tới 55% tổng doanh thu toàn ngành, tăng 1,6 điểm phần trăm so với năm 2024.

Theo chuyên gia thống kê Pan Xuhua của NBS, các công ty dịch vụ văn hóa đóng góp tới 77% vào tổng mức tăng trưởng doanh thu, minh chứng cho vai trò dẫn dắt của phân khúc này trong cấu trúc công nghiệp văn hóa hiện đại.

Đặc biệt, các mô hình kinh doanh mới như: Xuất bản kỹ thuật số, phát hành nội dung trực tuyến, game và quảng cáo kỹ thuật số tiếp tục tạo ra cú hích lớn.

Doanh thu từ các lĩnh vực này đạt gần 3.200 tỉ nhân dân tệ, tăng 13,6%, vượt xa tốc độ tăng trưởng chung của toàn ngành.

Ngoài là “sân chơi” của các tập đoàn công nghệ lớn như: Tencent, Bilibili hay ByteDance, Trung Quốc còn chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong chuỗi sản xuất nội dung văn hóa.

Trong đó có sản xuất phim truyền hình, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dịch vụ bản địa hóa nội dung.

Công nghiệp văn hóa Trung Quốc định hình thẩm mỹ và xu hướng tiêu dùng văn hóa trên phạm vi toàn cầu

Từ chiến lược quốc gia đến sức bật địa phương

Thành công của Trung Quốc đương nhiên không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên, mà là kết quả của một tầm nhìn dài hạn và chiến lược tổng thể.

Từ năm 2014, khi công nghiệp văn hóa được xác định là “ngành trụ cột chiến lược” trong kế hoạch cải cách kinh tế, Trung Quốc đã từng bước đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng, hoàn thiện hệ sinh thái sáng tạo và đưa ra các chính sách hỗ trợ thuế, tín dụng cho các doanh nghiệp văn hóa.

Đáng chú ý, các địa phương như: Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu hay Thành Đô đang xây dựng các cụm công nghiệp văn hóa chuyên biệt, tích hợp giữa công nghệ số, giải trí, thiết kế và sáng tạo nội dung.

Theo số liệu của Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc, đến cuối năm 2024, hơn 300 công viên sáng tạo văn hóa cấp tỉnh và quốc gia đã đi vào hoạt động, tạo việc làm cho hàng chục triệu lao động chất lượng cao.

Văn hóa mềm: “lực hấp dẫn chiến lược” trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu

Sự tăng tốc của công nghiệp văn hóa Trung Quốc nằm ở chỉ số tăng trưởng và quan trọng hơn là ở khả năng định hình thẩm mỹ và xu hướng tiêu dùng văn hóa trên phạm vi toàn cầu.

Có thể kể đến làn sóng phim truyền hình cổ trang như: Trường Tương Tư, Sơn Hà Lệnh, hay các chương trình truyền hình thực tế, sản phẩm hoạt hình, game online…, tất cả đều đang dần định hình một “mã văn hóa Trung Hoa” có khả năng lan tỏa và đồng cảm với giới trẻ toàn cầu.

Chính phủ Trung Quốc cũng đã phát động chiến lược “Truyền thông ra thế giới”, khuyến khích các doanh nghiệp văn hóa mở rộng thị trường quốc tế.

Nhiều nền tảng phát trực tuyến của Trung Quốc đã đạt được các thỏa thuận phân phối toàn cầu, có mặt tại hơn 150 quốc gia. Năm 2024, doanh thu từ hoạt động xuất khẩu sản phẩm văn hóa Trung Quốc đạt hơn 120 tỉ USD, một cột mốc chưa từng có trong lịch sử.

Những thách thức phía trước

Tuy nhiên, phía sau ánh hào quang là những thách thức không nhỏ. Trung Quốc đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành Công nghiệp sáng tạo toàn cầu, cũng như các rào cản văn hóa và chính trị trong việc tiếp cận một số thị trường phương Tây.

Việc cân bằng giữa bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng toàn cầu của thế hệ trẻ cũng là bài toán không dễ giải.

Ngoài ra, sự kiểm soát chặt chẽ về nội dung cũng khiến nhiều nhà sáng tạo cảm thấy bị giới hạn trong khả năng thể hiện, điều này có thể ảnh hưởng đến sức sống và sự đa dạng của hệ sinh thái văn hóa trong dài hạn.

Nhìn từ Trung Quốc, có thể thấy, muốn công nghiệp văn hóa phát triển mạnh, cần có chiến lược quốc gia bài bản, đầu tư dài hạn vào hạ tầng sáng tạo và quan trọng nhất là tạo ra một môi trường khuyến khích tự do sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật.

Việc phát triển Công nghiệp văn hóa vì thế không còn là chuyện của riêng ngành Văn hóa mà là một chiến lược tổng thể về phát triển quốc gia.

CẨM TÚ; ảnh: ĐẠI VIỆT