Bảo vệ nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng trước âm mưu chống phá

Nguyên tắc tập trung dân chủ không chỉ tạo cho Đảng kỷ luật thống nhất, nghiêm minh, mà còn tạo cơ chế hữu hiệu nhất để phát huy dân chủ trong Đảng

Cố tình không hiểu và bịa đặt

Thực tiễn cho thấy để thực hiện mục tiêu xây dựng Đảng thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, nhất thiết phải giữ vững và tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc tập trung dân chủ. Thời gian qua, thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá Đảng, trong đó trước hết nhằm vào nguyên tắc tập trung dân chủ. Chính vì thế, bảo vệ nguyên tắc tổ chức cơ bản này của Đảng vừa là yêu cầu cấp bách, vừa là vấn đề cơ bản lâu dài trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Trước hết, các thế lực thù địch và cơ hội chính trị rêu rao rằng nguyên tắc tập trung dân chủ đã “lỗi thời”. Chúng cho rằng nguyên tắc này chỉ phù hợp với hoạt động của Đảng khi chưa giành được chính quyền, trong hoạt động bí mật, hoặc khi lãnh đạo chiến tranh cần có kỷ luật chặt chẽ, tập trung, thống nhất cao độ. Còn trong điều kiện hòa bình, Đảng cầm quyền, lãnh đạo xây dựng, đòi hỏi phải mở rộng dân chủ, phát huy tối đa sáng tạo cá nhân, nguyên tắc tập trung dân chủ đã lỗi thời, không còn phù hợp nữa.

Một số đối tượng thì lập luận rằng trong cụm từ “tập trung dân chủ” thì “tập trung” là danh từ, còn “dân chủ” chỉ là tính từ, dân chủ chỉ là cái bổ nghĩa cho tập trung, làm rõ thuộc tính tập trung. Vì vậy, tập trung là mục đích, dân chủ chỉ là phương tiện. Nhưng do có rất nhiều phương tiện để đạt được mục đích, thành ra dân chủ chỉ là một loại phương tiện mà thôi.

Từ những luận điểm sai lầm này, các thế lực thù địch và cơ hội chính trị khẳng định tập trung dân chủ chỉ là “một thứ chế độ tập quyền, độc đoán bảo thủ, kìm hãm tư duy sáng tạo”. Dẫn ra vài ví dụ về sai lầm, quan liêu độc đoán, mất dân chủ của một số người trong bộ máy của Đảng, chúng cho rằng càng thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ thì hiện tượng chuyên quyền độc đoán trong bộ máy lãnh đạo càng nhiều. Từ chỗ lẫn lộn bản chất của nguyên tắc với những hiện tượng vi phạm nguyên tắc, chúng kết luận cần phải thay nguyên tắc tập trung dân chủ, rằng “tập trung” và “dân chủ” là hai mặt đối lập, luôn có xu hướng phủ định, triệt tiêu nhau; nếu thực hiện tập trung sẽ tất yếu dẫn đến thu hẹp dân chủ, triệt tiêu dân chủ; ngược lại, nếu muốn thực hiện dân chủ thì phải từ bỏ tập trung.

Đặc biệt, trước thềm Đại hội XIII của Đảng, các thế lực này cho rằng Đảng đã ra sức bênh vực nguyên tắc tập trung dân chủ để bảo vệ công tác quy hoạch cán bộ cấp chiến lược và chủ chốt vào Ban Chấp hành Trung ương XIII mà dân không hề được hỏi ý kiến. Chúng lập luận rằng nguyên tắc tập trung dân chủ được thống nhất trong 3 văn kiện quan trọng nhất gồm Cương lĩnh, Điều lệ đảng và Hiến pháp cho thấy nó có mục đích chung là bảo vệ quyền cai trị tự phong cho mình của Đảng và phủ nhận quyền tự quyết chính trị của dân. Chúng ra sức tán dương thực hiện dân chủ tự do, dân chủ vô hạn độ; ủng hộ nhiều phe nhóm đối lập để đấu tranh, bàn cãi; sử dụng chiêu bài “dân chủ”, “đa nguyên” cổ vũ cho những bất đồng ý kiến trong Đảng để chia rẽ nội bộ Đảng.

Có thể thấy việc chia cắt nguyên tắc vốn thống nhất, hoặc đem “dân chủ” đối lập với “tập trung” là không hiểu đúng nguyên tắc tập trung dân chủ. Thực chất, các thế lực thù địch và cơ hội chính trị cố tình không hiểu, cố tình bịa đặt nhằm phá bỏ nguyên tắc tập trung dân chủ.

Nhiệm vụ sống còn, không thể coi nhẹ

Tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ là vấn đề thuộc về bản chất của Đảng Cộng sản. Ai cũng biết nguyên tắc là những điều cơ bản, nền tảng, được tổ chức đặt ra đòi hỏi cá nhân phải tuân theo khi tham gia vào một tổ chức để tồn tại, phát triển và thực hiện mục tiêu của tổ chức. Nguyên tắc do chính những thành viên của tổ chức đặt ra, trên cơ sở nhận thức quy luật khách quan để thống nhất thực hiện trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của tổ chức.

Là đội tiền phong chiến đấu của giai cấp công nhân, Đảng Cộng sản phải có tổ chức chặt chẽ, tập trung, thống nhất, chứ không thể là một tổ chức lỏng lẻo, vô Chính phủ. Là liên minh tự nguyện của những người cùng chung chí hướng cộng sản, đấu tranh để xây dựng chủ nghĩa xã hội - một xã hội giương cao ngọn cờ tự do, dân chủ, công bằng và bảo vệ phẩm giá con người, Đảng Cộng sản lại phải có tổ chức dân chủ mới phù hợp với bản chất và mục đích ấy. Tập trung và dân chủ ở đây có mối liên hệ chặt chẽ, không thể tách rời.

Với Đảng Cộng sản Việt Nam, nhiệm vụ, sứ mệnh lịch sử của Đảng là lãnh đạo cuộc đấu tranh xóa bỏ áp bức, bất công, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa và tiến tới chủ nghĩa cộng sản. Lãnh đạo một sự nghiệp mới mẻ, vĩ đại, phức tạp, khó khăn chưa từng có. Một mặt, Đảng phải tổ chức, hoạt động một cách dân chủ để phát huy mọi tiềm năng, lực lượng của đảng viên, tổ chức đảng mới mong thành công. Mặt khác, cuộc đấu tranh xây dựng xã hội mới thực chất là cuộc đấu tranh quyết liệt đòi hỏi Đảng phải có tổ chức cao mới có sức mạnh bảo đảm cho thắng lợi. Muốn vậy, Đảng phải tổ chức tập trung, thống nhất, kỷ luật nghiêm minh.

Thử hỏi, nếu cho phép đảng viên trong Đảng không phải chấp hành nghị quyết của Đảng, đảng viên được tự do truyền bá ý kiến cá nhân trái với quan điểm của Đảng thì tình hình sẽ ra sao? Chắc chắn sẽ là rối loạn và sụp đổ. Nguyên tắc tập trung dân chủ không chỉ tạo cho Đảng kỷ luật thống nhất, nghiêm minh, mà còn tạo cơ chế hữu hiệu nhất để phát huy mọi sáng kiến, sáng tạo, khai thác mọi trí tuệ của đảng viên, của cơ sở. Do vậy, trong điều kiện nào cũng phải phát huy cao độ dân chủ và đồng thời, phải có sự tập trung thống nhất. Không thể có việc Đảng chỉ cần tổ chức chặt chẽ, lãnh đạo thống nhất trong thời kỳ đấu tranh giành chính quyền, còn trong thời kỳ lãnh đạo xây dựng chủ nghĩa xã hội thì tổ chức, hoạt động lại lỏng lẻo.

Tất nhiên, trong thực tế, việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ không phải nơi nào, lúc nào cũng được thực hiện một cách nghiêm túc. Thậm chí có nơi nguyên tắc này còn bị bóp méo, vô hiệu hóa, bị lạm dụng thông qua việc lấy ý kiến đa số, quyết định của tập thể cấp ủy để thực thi ý chí của thiểu số, do lợi ích nhóm chi phối. Ở những nơi đó, cán bộ lãnh đạo gia trưởng, độc đoán, chuyên quyền, không những chưa phát huy quyền của đảng viên mà còn thiếu tôn trọng và ít lắng nghe ý kiến cấp dưới. Thậm chí, đã có không ít trường hợp người đứng đầu tổ chức đảng lợi dụng, lạm dụng và thâu tóm quyền lực phục vụ cho lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, tư duy nhiệm kỳ trong công tác cán bộ bằng nhiều thủ đoạn.

Nhưng đó chỉ là hiện tượng đơn lẻ và Đảng luôn kiên quyết xử lý nghiêm túc. Điển hình trong thời gian gần đây, một số cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ chủ trì bị xử lý kỷ luật, trong đó nguyên nhân chủ yếu là vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ. Có thể kể ra ở đây một số vụ như: Trung ương đã kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc nhiệm kỳ 2010-2015; Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng nhiệm kỳ 2015-2020; Ban Cán sự đảng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016; Ban Cán sự đảng Bộ Thông tin và Truyền thông nhiệm kỳ 2011-2016… vì các tổ chức đảng này đã có biểu hiện vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, vi phạm quy chế làm việc của cấp ủy.

Trong bất cứ hoàn cảnh nào, bảo vệ và kiên trì nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng luôn là nhiệm vụ sống còn của Đảng, là trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên của Đảng, không thể coi nhẹ.