BÁO XUÂN 2025: Hát khúc thiền ca

Các thành viên của nhóm Thiền ca Đà Lạt trong những lần gặp mặt và biểu diễn

Ngôi nhà này là của cố nhạc sỹ Nguyễn Đức Vinh, một giáo viên dạy nhạc của Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm - Đà Lạt. Theo bà Phan Thị Sen, vợ của cố nhạc sỹ Nguyễn Đức Vinh (1954 - 2024) trước đây ông là thầy giáo dạy tiếng Anh cho học sinh Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm. Nhưng vốn là người yêu nhạc và có khiếu sáng tác nhạc nên theo yêu cầu của trường, thầy giáo Vinh được cử đi học một khóa học về nhạc sau đó về phụ trách việc dạy nhạc cho học sinh trong trường cho đến ngày về hưu.

Là một người đa tài, thầy giáo Nguyễn Đức Vinh sáng tác rất nhiều bài hát trong suốt những năm tháng dạy học, có bài ông viết nhạc và phần lời, có bài ông sử dụng thơ của một số nhà thơ trong nước, nhất là những người Đà Lạt làm thơ. Ông có rất nhiều các ca khúc rất dễ thương viết về nghề đi dạy như bài “Viên phấn của đời mình” (thơ Đoàn Vị Thượng) sáng tác năm 1992; hay như bài hát về thành phố nơi mình sống “Đà Lạt hoa vàng” (thơ Cao Quảng Văn) sáng tác năm 1998. Cả hai ca khúc này từng được các thầy cô giáo Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm biểu diễn và được đánh giá rất cao, giành giải thưởng trong các kỳ hội diễn của ngành Giáo dục Đà Lạt.

Nhưng khi lớn tuổi, nhạc sỹ Nguyễn Đức Vinh kết nối với nhóm Thiền ca Hoa Sen tại Đà Lạt, ông thường tập trung sáng tác nhiều các ca khúc về Thiền. Với tên Thuần Nhiên trong sáng tác, ông đã cho ra đời một tập Thiền ca “Thắp sáng tâm mình” với 42 ca khúc, tập bài hát này được Nhà xuất bản Âm nhạc - Hà Nội ấn loát trong năm 2014. Như ông viết trong lời phi lộ khi xuất bản: “Tất cả chúng đều đậm chất Thiền ca, giai điệu nhẹ nhàng, thanh thoát, đơn giản, dễ hát”.

Các thành viên của nhóm Thiền ca Đà Lạt trong những lần gặp mặt và biểu diễn

Bà Nguyễn Ngọc Trinh, 59 tuổi, người Phường 6, Đà Lạt - chủ của một quán trà đạo và là thành viên của nhóm Thiền ca, cho biết bà tham gia nhóm từ những năm 1980 khi còn trẻ. Nhóm Thiền ca này bắt nguồn từ nhóm Hoa Sen với chừng 20 thành viên đều là người Đà Lạt cùng tham gia sinh hoạt gia đình Phật tử, có tập hát các ca khúc về Phật giáo. Khi nhạc sỹ Nguyễn Đức Vinh tham gia nhóm và sau đó bắt đầu sáng tác các ca khúc Thiền, nhóm đã chọn các ca khúc này để hát từ đó cho đến nay.

“Đa số các thành viên khi sinh hoạt nhóm đều còn rất trẻ, từ thời học sinh, cũng có người sau này bận rộn công việc, gia đình nên ít đi sinh hoạt, nhưng phần lớn đều còn liên lạc với nhau, để thăm hỏi, chia sẻ nhau, lúc nào thuận tiện thì gặp nhau cùng tập hát với nhau. Sau này nhóm có thêm các thành viên mới, hằng tháng chúng tôi gặp nhau tại nhà nhạc sỹ Vinh, để tập hát và cùng nhau đi trình diễn khi được mời” - bà Trinh cho biết.

Như bà Trinh nhận xét, những ca khúc của nhạc sỹ Vinh có ca từ rất nhẹ nhàng, dễ hát, dễ thuộc, chứa đựng những điều an lành. “Những bài hát với ca từ trong sáng giúp ta vui sống, an nhiên, tĩnh tại, cảm được những điều lắng đọng sâu thẳm trong tâm hồn, cảm nhận được niềm vui của cuộc sống thường nhật, biết yêu cuộc sống từ những khoảnh khắc nhỏ, cảm nhận được tình cảm thương yêu bên cha mẹ, người thân, biết quý trọng bạn bè. Nhóm chúng tôi duy trì trong suốt bao nhiêu năm, cùng hát với nhau như là niềm vui, coi đây là mạch sống cho mình” - bà Trinh chia sẻ.

Một trong những giọng hát lĩnh xướng của nhóm, ông Nguyễn Tuấn Trình cho biết, ông bắt đầu tham gia nhóm từ năm 2014. Ông Trình người TP Hồ Chí Minh, sinh năm 1949, cả đời vợ chồng ông làm việc công sở, khi về hưu, con cái an ổn và vì ông Trình thích Đà Lạt nên ông cùng vợ chuyển lên thành phố này sinh sống.

Tại Đà Lạt, ông Trình có một người bạn trong nhóm Thiền ca, tình cờ một dịp ông được nghe nhóm Thiền ca hát ca từ theo ông rất hay và ý nghĩa, thế là ông xin gia nhập nhóm và cùng hát với mọi người. Ông bảo ngày trước, khi học đại học ông có tham gia văn nghệ trong trường nên biết nhạc ít nhiều, khi tham gia nhóm, dù lớn tuổi nhưng giọng hát vẫn ngọt ngào và ông dần trở thành giọng ca chính của nhóm trong gần chục năm nay.

“Những bài Thiền ca của nhạc sỹ Vinh có ca từ dễ thương, giai điệu êm dịu, bài hát cũng dễ tập, dễ thuộc. Khi tập hát, nhạc sỹ Vinh có phân bè, soạn luôn các phần hợp âm cho người chơi đàn, các thành viên trong nhóm mỗi người quen hát cùng nhau nên tập nhanh và khi biểu diễn rất ăn ý” - ông Trình cho biết.

“Phần lớn các ca khúc của nhạc sỹ Vinh viết theo tinh thần thấm đẫm triết lý Phật giáo, từ bi, hiền hòa, nên những ca từ này khi mình hát lên hay nghe hát cũng đều thấm dần vào người, giúp tâm hồn bình an, vui sống từng ngày, biết quý trọng cuộc sống, yêu thiên nhiên, yêu cuộc đời, phù hợp với con người Đà Lạt thanh lịch, hiền hòa, mến khách. Chính điều này nên tôi rất thích” - ông Trình vui vẻ.

Đặc biệt trong nhóm, cùng với ca đoàn còn có các thành viên đệm đàn. Ngày trước, nhạc sỹ Nguyễn Đức Vinh thường đệm Guitare cho nhóm. Nay trong nhóm có các tay đàn như ông Hồ Lợi, ông Lê Văn Trinh cùng chơi Guitare và ông Phạm Gia Cẩn chơi Mandolin.

Ông Cẩn sinh 1961, người Phường 5, Đà Lạt, từng công tác ở Sở Nông nghiệp Phát triển nông thôn Lâm Đồng nay đã về hưu. Ông tham gia nhóm Thiền ca từ năm 2018, chuyên đệm đàn cho nhóm. “Nhà tôi ngày trước có cả Guitare và Mandolin, tôi chơi được cả 2 nhạc cụ, nhưng các anh ruột tôi chọn Guitare nên tôi chơi Mandolin. Nhạc cụ này ngày nay ít chơi vì dáng vẻ đơn sơ, nhỏ nhắn của nó, nhưng thực ra mỗi nhạc cụ đều có nét hay riêng, Mandolin rất dễ chơi, tiếng đàn vui, rất ăn ý với Guitare tạo nên chuỗi âm thanh vui tươi nhưng cũng không kém phần sâu lắng, rất hợp cho những bản Thiền ca” - ông Trình cho biết.

Cho đến nay, nhóm Thiền ca tại Đà Lạt theo bà Nguyễn Ngọc Trinh, đã có thêm những thành viên mới trong nhóm trong đó có những người chỉ chừng 30 tuổi với chất giọng rất hay. Nhóm vẫn thường đi trình diễn khi được mời hay những dịp lễ Vu lan, ngày Phật đản, trong các dịp những nơi tổ chức Thiền trà, dịp hát mừng xuân mới, tất cả đều là hát phục vụ. Chúng tôi đã có dịp nghe nhóm hát trong một sự kiện Thiền trà tại Trung tâm Yoga Sivanada tại Đà Lạt khi mà mọi người trong khán phòng cùng đồng thanh hát theo.

“Em đi trong sương mai lụa đào còn thấp thoáng. Em về với tươi xanh nụ hồng tràn nắng ấm, nhẹ nhàng trong xuân mơ” - lời bài hát Tình Xuân, thơ Tâm Diệu, nhạc Thuần Nhiên.

GIA KHÁNH