Bảo Yên: Hồ thủy lợi cạn khô, hơn 50 ha lúa nguy cơ mất mùa

Mới vào đầu mùa nắng nóng nhưng nước trên hồ Khuổi Lếch đã bị rút cạn.

Vừa ra đồng kiểm tra 4 sào lúa của gia đình, bà Hoàng Thị Sị, bản Nà Pồng không khỏi lo lắng khi lúa đang vào giai đoạn trổ bông, làm đòng nhưng lại thiếu nước, cây lúa không thể phát triển được. Bà Sị cho biết, năm nào cũng xảy ra tình trạng thiếu nước, gia đình phải tự mua dây dẫn nước từ khe suối về cứu lúa.

Mức nước đo được hiện chỉ còn 30 - 40 cm.

Thân đập bằng đất đã xuống cấp nên khả năng giữ nước kém.

Hồ thủy lợi Khuổi Lếch cung cấp nước cho cánh đồng lớn nhất xã Vĩnh Yên.

Ruộng ở cuối nguồn nước mương không thể vươn tới nên gần 4 sào lúa của gia đình ông Hoàng Văn Giáo, bản Nà Pồng cũng đang khô nứt nẻ. Ông Giáo bảo, giờ này thì đi cả giày dép vào giữa đám ruộng cũng chẳng lấm bùn, nếu nắng cứ kéo dài mấy hôm nữa thì cả đám ruộng coi như mất trắng.

Cán bộ khuyến nông xã Vĩnh Yên cho biết, một số hộ có ruộng ở các vị trí xa nguồn nước, sau nhiều năm mất mùa lúa đã chuyển đổi sang trồng ngô, sắn.

Nhiều đoạn mương đã cạn khô.

Hồ thủy lợi Khuổi Lếch được xây dựng cách đây hơn 60 năm, dung tích chứa 680.000 m3 nước, điều tiết đảm bảo tưới cho hơn 50 ha lúa, nuôi thủy sản của 3 bản Nà Pồng, Tặng Què, Khuổi Phường, chiếm 1/4 diện tích lúa của xã Vĩnh Yên.

Ruộng lúa xuất hiện nhiều vết nứt.

Do biến đổi khí hậu cùng với việc diện tích rừng khu vực xung quanh hồ đã chuyển đổi sang trồng quế nên các mạch nước ngầm đổ về hồ không còn dồi dào như trước. Ngoài ra, do bờ đập đắp bằng đất nên khả năng giữ nước kém, nước chỉ đến ngang thân đập là bị thẩm thấu một lượng lớn, cống lấy nước rò rỉ không có van điều tiết, tràn đất cũng xói lở, không có đường tràn đảm bảo thoát lũ. Vị trí sâu nhất của hồ khi đầy nước là 7 m nhưng hiện chỉ còn 30 - 40 cm.

Ông Hoàng Kim Tân, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Yên cho biết: Hồ thủy lợi Khuổi Lếch qua nhiều năm sử dụng hiện đã xuống cấp, nhiều hạng mục hỏng nặng, mất an toàn vào mùa mưa lũ, khả năng tích nước vào mùa khô cũng rất hạn chế, mỗi năm xã chỉ có một khoản kinh phí nhất định để sửa chữa nhỏ nên không khắc phục được dứt điểm tình trạng này. UBND xã đã kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền xin bố trí kinh phí sửa chữa lớn và tìm kiếm nguồn nước khác về bổ sung cho hồ nhưng chưa được thực hiện.

Người dân lo lắng nếu không được cung cấp nước kịp thời thì vụ lúa này cầm chắc mất mùa.

Một số hộ thiếu nước từ đầu vụ đã chuyển đổi sang cây trồng khác.

Theo Quyết định 2513/SNN-CCTL ngày 2/11/2021 của Sở Nông nghiệp và PTNT về việc đề nghị hỗ trợ kinh phí sửa chữa cấp bách đập, hồ chứa thủy lợi trên địa bàn tỉnh Lào Cai, hồ Khuổi Lếch đã được đưa vào danh mục hồ chứa đề nghị sửa chữa cấp bách năm 2021, thời gian sửa chữa trong năm 2021 và 2022 với các nội dung sửa chữa gồm: Nâng cấp đập, gia cố mái, làm lại cống lấy nước, tràn xả lũ, lắp đặt các thiết bị quan trắc mực nước, quan trắc đập. Tuy nhiên đến nay, công tác sửa chữa vẫn chưa được triển khai.