Bất cập trong quản lý đối tượng tâm thần, rối nhiễu tâm trí ở Hà Tĩnh

Cơ sở vật chất thực hiện nhiệm vụ điều trị, nuôi dưỡng các đối tượng tâm thần, rối nhiễu tâm trí vừa ở Hà Tĩnh vừa thiếu vừa xuống cấp.

Tuy vậy, sau khi bàn giao toàn bộ cơ sở vật chất, hạ tầng, thiết bị đã được giao cho đơn vị khác để tiếp nhận và quản lý, nhiệm vụ nuôi dưỡng và quản lý các đối tượng bị tâm thần gặp nhiều khó khăn do phải đi "ở nhờ" ngay trên chính "nhà cũ" của mình. Do đó, việc xây dựng phương án, bố trí địa điểm để Bệnh viện Sức khỏe Tâm thần Hà Tĩnh thực hiện chức trách đặc thù của mình là vấn đề bức thiết cần được tỉnh Hà Tĩnh quan tâm và rốt ráo xử lý.

Qua tìm hiểu của phóng viên Báo Nhân Dân được biết, trước đây Trung tâm Chữa bệnh-Giáo dục-Lao động xã hội (trực thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội) thực hiện 2 chức năng, nhiệm vụ chính gồm: tổ chức cai nghiện ma túy bắt buộc, tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện, tổ chức tiếp nhận người sử dụng, người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định, tổ chức điều trị thay thế; tổ chức thực hiện điều trị, nuôi dưỡng chăm sóc, khám chữa bệnh, giáo dục phục hồi chức năng đối tượng bị tâm thần, rối nhiễu tâm trí.

Thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả, từ đầu tháng 3/2025 nhiệm vụ tổ chức cai nghiện ma túy bắt buộc, tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện, tổ chức tiếp nhận người sử dụng, người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định, tổ chức điều trị thay thế được chuyển giao về cho ngành Công an quản lý.

Riêng nhiệm vụ tổ chức thực hiện điều trị, nuôi dưỡng chăm sóc, khám chữa bệnh, giáo dục phục hồi chức năng đối tượng bị tâm thần, rối nhiễu tâm trí được chuyển giao về cho ngành y tế mà trực tiếp là Bệnh viện Sức khỏe Tâm thần Hà Tĩnh quản lý.

Việc chuyển giao, thực hiện mô hình quản lý mới nhận được sự đồng tình cao trong toàn xã hội và các đơn vị liên quan bởi nhiệm vụ đưa công tác cai nghiện ma túy ngày càng nề nếp, an toàn, chặt chẽ và hiệu quả hơn là mục đích cao cả mà xã hội đang hướng đến.

Tuy vậy, do quá trình chuyển giao mô hình quản lý chưa được thực hiện một cách chặt chẽ, cho nên các đơn vị liên quan chưa xây dựng được phương án và bố trí cơ sở vật chất để thực hiện nhiệm vụ điều trị, nuôi dưỡng 106 đối tượng tâm thần tại đây.

Bếp ăn phục vụ cho hơn 150 người (bao gồm cán bộ quản lý, điều trị và các đối tượng tâm thần) đang được bố trí sơ sài, tạm bợ.

Theo thông tin từ ông Hoàng Đức Thi, nguyên là Phó Giám đốc Trung tâm Chữa bệnh-Giáo dục-Lao động xã hội (cũ) và đang được giao phụ trách nhiệm vụ quản lý, chữa bệnh, nuôi dưỡng 106 đối tượng tâm thần tại xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên. Thực hiện chủ trương tinh gọn, sáp nhập tổ chức, bộ máy, toàn bộ cơ sở vật chất, hạ tầng của Trung tâm Chữa bệnh-Giáo dục-Lao động xã hội (cũ) với diện tích 27ha đã được chuyển giao về cho ngành Công an để thực hiện nhiệm vụ cai nghiện. Tuy nhiên, nhiệm vụ quản lý, chăm sóc, điều trị cho 106 đối tượng tâm thần ở đây đang gặp nhiều khó khăn. "Ngoài việc thiếu thốn cơ sở vật chất, chế độ phụ cấp đối với cán bộ, người lao động cũng như nguồn kinh phí hỗ trợ các đối tượng bị tâm thần đến nay vẫn chưa được bố trí", ông Thi cho biết thêm.

Theo chia sẻ của lãnh đạo Bệnh viện Sức khỏe Tâm thần Hà Tĩnh, sau khi tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ từ Trung tâm Chữa bệnh-Giáo dục-Lao động xã hội, đơn vị đã ổn định bộ máy, nỗ lực chăm sóc, điều trị cho các đối tượng tại đây. Tuy vậy, cái khó nằm ở chỗ, bệnh viện không thể đưa các đối tượng đang ở Cẩm Quan về cơ sở chính điều trị bởi khuôn viên hiện nay quá chật hẹp, bệnh viện luôn trong tình trạng quá tải giường bệnh. "Cực chẳng đã", bệnh viện đang phải mượn tạm 3 khu nhà ở của Cơ sở cai nghiện ma túy của Công an tỉnh Hà Tĩnh để làm nơi quản lý, nuôi dưỡng 106 đối tượng bị tâm thần, rối nhiễu tâm trí.

Theo chia sẻ của ông Hoàng Duy Hoài, cán bộ quản lý, điều trị các đối tượng tâm thần tại Cơ sở cai nghiện ma túy, do đang phải mượn tạm nên chúng tôi vẫn chưa có nhà làm việc, nhà chế biến thức ăn, xưởng thực hành, nhà trực bảo vệ..., điều kiện làm việc tại đây đang tạm bợ, thiếu thốn. "Đối tượng được nuôi dưỡng tại đây hầu hết đều mất năng lực hành vi trước pháp luật, thường xuyên kích động, gây nguy hiểm cho gia đình, cộng đồng và xã hội, vì thế không thể ở chung với các bệnh nhân đang điều trị ở bệnh viện. Chính vì vậy, các đối tượng này cần được nuôi dưỡng tập trung ở khu xa dân cư, đô thị và có khuôn viên rộng, không gian thoáng, đủ điều kiện để chăm sóc, nuôi dưỡng, lao động trị liệu, phục hồi chức năng cho đối tượng theo quy định", ông Hoàng Duy Hoài cho hay.

Cũng theo chia sẻ của lãnh đạo Cơ sở cai nghiện ma túy Hà Tĩnh, mặc dù đơn vị đã tạo điều kiện, phối hợp chặt chẽ với bộ phận điều trị, nuôi dưỡng các đối tượng tâm thần, tuy nhiên do hai đơn vị không có hàng rào và lối đi riêng nên việc quản lý người ra vào gặp không ít khó khăn, vì vậy các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, xây dựng phương án xử lý thấu đáo, kịp thời.

Trước những bất cập này, Sở Y tế Hà Tĩnh đã đưa ra phương án, đề xuất tỉnh Hà Tĩnh bố trí khu đất từ 5-7ha trên tổng số diện tích 27ha ở phía Tây Nam của Cơ sở cai nghiện ma túy và 3 khu nhà (quản lý, chăm sóc đối tượng nam và quản lý, chăm sóc đối tượng nữ) tại thôn Thiện Nộ, xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên làm cơ sở để thực hiện nhiệm vụ quản lý, chăm sóc, điều trị cho các đối tượng tâm thần, rối nhiễu tâm trí. Đồng thời, bố trí kinh phí sửa chữa, nâng cấp cơ sở hạ tầng, làm hàng rào và cổng ra vào để bảo đảm an ninh và điều kiện quản lý, nuôi dưỡng các đối tượng bị tâm thần, rối nhiễu tâm trí kịp thời liên tục không bị gián đoạn, bảo đảm tính nhân văn, hiệu quả tại môi trường lao động, giáo dưỡng hết sức đặc thù này.

NGÔ TUẤN