Bắt đầu điều tra thì công khai, làm oan lại đóng dấu mật

Tại phiên họp UB Thường vụ QH cho ý kiến về các báo cáo tư pháp và báo cáo về phòng, chống tham nhũng hôm nay, Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga phàn nàn về tình trạng nhiều nội dung trong các báo cáo bị đóng dấu mật gây khó khăn cho quá trình thẩm tra.

“Trong cuộc họp hôm nay có 7 đồng chí là thành viên Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng trung ương, các đồng chí cũng biết các phiên họp của Ban chỉ đạo rất nhiều số liệu công khai”, bà Nga so sánh.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga

Theo Chủ nhiệm UB Tư pháp, trừ Chánh án TAND tối cao rất minh bạch các số liệu gửi, còn lại Bộ Công an, VKSND Tối cao và báo cáo thi hành án hình sự đều đóng dấu “mật” và “tối mật” vào những số liệu mà theo bà không thể coi là mật.

Bà cho rằng, điều này gây khó khăn cho công tác thẩm tra, khó khăn cho tiếp cận của ĐBQH và của cử tri thông qua báo chí.

Chủ nhiệm UB Tư pháp nêu dẫn chứng cụ thể như những vi phạm trong hoạt động tư pháp: “Tại sao VKS lại cho rằng tất cả những vi phạm trong hoạt động tư pháp lại đưa vào danh mục đóng dấu mật? Tại sao khi bắt đầu điều tra, truy tố, xét xử, tác động đến quyền con người, quyền công dân rất lớn thì chúng ta công khai, nhưng sau khi làm oan người ta lại nói các số liệu về oan, vi phạm trong hoạt động tư pháp chúng ta lại bảo là mật?", Chủ nhiệm UB Tư pháp băn khoăn.

Theo bà, như vậy không hợp lý bởi khi đã đưa người ta ra điều tra, truy tố, xét xử công khai, làm tan nát cuộc đời của cả một con người, một DN có thể phá sản nhưng khi các cán bộ làm oan thì bao nhiêu trường hợp bị oan và ai làm oan thì lại là mật.

Về số liệu người bị kết án tử hình, bà Nga thắc mắc: “Các vụ án tử hình cơ bản là xét xử công khai, vậy tại sao tổng số công khai lại là số mật, không những thế còn là “tối mật”?

Nói về việc tổng số phạm nhân trốn trại, tự sát, chết trong trại cũng bị đóng dấu mật, Chủ nhiệm UB Tư pháp đặt câu hỏi, con số này thể hiện sai phạm của cơ quan quản lý giam giữ, tại sao lại đóng dấu mật?

"Vậy thi hành án vi phạm có tối mật, các cơ quan khác vi phạm có tối mật không? Điều này có đúng?", bà Nga nhấn mạnh.

Ngoài ra, Chủ nhiệm UB Tư pháp cũng lưu ý số liệu cán bộ trại giam bị xử lý kỷ luật cũng đóng dấu “tối mật”.

“Hiện danh mục tài liệu mật và tối mật của các cơ quan tư pháp, có một số ban hành từ năm 2004. Năm ngoái chúng tôi đã kiến nghị nhưng năm nay vẫn vậy. Hiện có luật Bảo vệ bí mật nhà nước, đề nghị phải sửa lại danh mục và xem xét lại cho đến khai mạc kỳ họp QH, nếu không sẽ không bảo đảm tính công minh trong hoạt động tư pháp”, bà Nga nói.

Đây là đồng chí, đồng đội của mình

Giải trình sau đó, Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí cho biết, ông đã có văn bản báo cáo UB Tư pháp về việc đóng dấu mật.

Ông cho hay, theo luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018, VKSND tối cao đã dự thảo danh mục bí mật nhà nước độ mật, tuyệt mật, tối mật của ngành kiểm sát và đang xin ý kiến các cơ quan, đơn vị chức năng, sau đó sẽ đề nghị Bộ Công an thẩm định và trình Thủ tướng ký quyết định ban hành.

Vì vậy đến thời điểm này, VKS vẫn phải theo danh mục mật hiện đang có hiệu lực thi hành vì danh mục mới chưa duyệt.

Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí

"Tôi cũng nói thật, chuẩn mật cũng đang là thách thức. Bình thường việc đó xảy ra nhưng khi hệ thống tổng hợp được thì người ta giật mình. Án điều tra xâm phạm hoạt động tư pháp và tham nhũng trong hoạt động tư pháp khi đang điều tra là bí mật công tác.

Chưa xét xử thì vẫn là mật, còn mật mức độ nào thì tùy trường hợp. Chưa đưa ra xét xử thì họ chưa có tội, mà đây cũng là đồng chí, đồng đội của mình. Tất nhiên, cũng có cái phải đưa, cái này thực sự khó phân định chứ không phải dễ", ông Trí giải thích.

Thu Hằng