Bật mí trạm vũ trụ dưới mặt đất của Trung Quốc

Môi trường mô phỏng đầu tiên cho nghiên cứu không gian

Được phát triển bởi Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân và Tập đoàn Khoa học & Công nghệ hàng không vũ trụ Trung Quốc, SESRI là cơ sở khoa học quy mô lớn đầu tiên của Trung Quốc trong lĩnh vực hàng không vũ trụ. Theo Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc, SESRI sẽ tập trung giải quyết các vấn đề khoa học và công nghệ cơ bản trong một cơ sở nghiên cứu lớn về môi trường không gian, tàu vũ trụ, dạng sống và tương tác plasma toàn diện. Môi trường mô phỏng này lần đầu tiên được phê duyệt vào năm 2015 và nằm trong Công viên Đổi mới khoa học và công nghệ Cáp Nhĩ Tân. Tổng diện tích được bao phủ bởi cơ sở hạ tầng tương đương với 50 sân bóng đá.

SESRI có thể mô phỏng một loạt các điều kiện khắc nghiệt và phức tạp. Ảnh: Tân Hoa Xã.

Cơ sở này bao gồm 4 phòng thí nghiệm lớn: một phòng thí nghiệm môi trường không gian toàn diện, một phòng dành cho khoa học plasma không gian, một phòng thí nghiệm khác nghiên cứu môi trường từ trường và một phòng nhân giống động vật. Các phòng thí nghiệm có các thiết bị mô phỏng tái tạo các điều kiện không gian khác nhau như vi trọng lực, nhiệt độ cực thấp, bụi không gian và bức xạ mặt trời. Ví dụ, buồng mô phỏng bụi mặt trăng có kích thước 2 mét khối và có thể được sử dụng để nghiên cứu tác động của bụi lên tàu vũ trụ, phi hành gia và bộ đồ vũ trụ của họ. Phòng thí nghiệm môi trường từ trường có thể tạo ra từ trường gần bằng 0 để thử nghiệm thiết bị trước khi phóng...

Ngoài ra, SESRI còn có khả năng mô phỏng 9 yếu tố môi trường không gian chính - chân không, nhiệt độ cao và thấp, hạt tích điện, bức xạ điện từ, bụi không gian, plasma, từ trường yếu, khí trung tính và vi trọng lực. Đáng chú ý là SESRI có thể được điều chỉnh theo các yếu tố môi trường cụ thể dựa trên nhu cầu khoa học và kỹ thuật, cho phép lặp lại nhiều lần mà không bị hạn chế bởi thời gian và không gian, cho phép tạo ra các điều kiện thí nghiệm an toàn và thuận tiện hơn cùng các phương pháp nghiên cứu khác nhau.

Li Liyi, Phó chỉ huy trưởng dự án và là người đứng đầu Viện Khoa học vật liệu và môi trường không gian tại Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân nói: “Điều đó có nghĩa là, nhiều thí nghiệm trước đây yêu cầu phải du hành vũ trụ thì giờ đây có thể được tiến hành trên mặt đất. Xây dựng một nền tảng nghiên cứu khoa học cơ bản giống với môi trường không gian vũ trụ thực sự cũng giống như việc đưa một trạm vũ trụ đến Trái đất.

Cơ sở này nhằm đảm bảo hoạt động an toàn cho tàu vũ trụ của chúng ta trên quỹ đạo, hỗ trợ nơi ở lâu dài của con người và nâng cao năng lực của con người trong việc xử lý các môi trường không gian đặc biệt và khắc nghiệt. Hiện tại nó có thể hoạt động ổn định. Dựa trên nền tảng nghiên cứu này, chúng tôi có thể thực hiện nhiều công việc hơn trong các lĩnh vực nghiên cứu liên quan cũng như cung cấp môi trường và điều kiện nghiên cứu cho các nhà khoa học trên toàn quốc và trên toàn thế giới trong tương lai".

Một ngày sưu tập mẫu trên bề mặt Mặt Trăng của phi hành gia Charles M. Duke Jr. trên tàu Apollo 16. Ảnh: NASA.

Tầm nhìn cho tương lai

Tân Hoa Xã thông tin, SESRI bắt đầu hoạt động thử nghiệm vào tháng 5/2023 và kết thúc bằng đợt đánh giá nghiệm thu cấp quốc gia cuối tháng 2/2024. Trước đó, Trung Quốc phải mất 18 năm để hoàn thành quá trình phát triển dự án từ những cuộc thảo luận ban đầu đến khi chính thức mở cửa.

Theo báo cáo mà Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc có được, tất cả các thành phần của hệ thống đã hoạt động ổn định. Giờ đây, cơ sở này đủ khả năng cho phép các nhà nghiên cứu thiết lập các thông số của riêng họ và tiến hành các thí nghiệm phù hợp với nhu cầu khoa học và kỹ thuật. Từ tháng 3/2024, các đối tác của SESRI cũng bắt đầu hoạt động tại cơ sở này, nghiên cứu các công nghệ và cải tiến quan trọng. Tổng cộng, có tới 110 trường đại học và học viện từ hơn 30 quốc gia đã ký thỏa thuận sử dụng SESRI. Điều này có thể sẽ thu hút nhân tài toàn cầu từ khắp nơi trên thế giới đến Trung Quốc.

Ngoài việc hỗ trợ du hành vũ trụ, cơ sở này sẽ cho phép thực hiện các thí nghiệm nhân giống nông nghiệp và khoa học đời sống, mở đường cho một tương lai nơi loài người đã chinh phục du hành vũ trụ và đang thiết lập các thuộc địa trên các hành tinh khác. Và SESRI còn hỗ trợ phát triển các thiết bị điện tử cho các ứng dụng hàng không vũ trụ để giúp hiểu rõ các hiện tượng như sóng hấp dẫn.

SESRI được hoàn thành xây dựng vào tháng 4/2023 và chính thức thử nghiệm từ 1/5/2023. Ảnh: China News Service/Sun Hanlun.

Jin Chenggang, nhà vật lý tại Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân bày tỏ kỳ vọng rằng SESRI sẽ thu hút “tài năng khoa học cấp cao từ khắp nơi trên thế giới”.

“Từ sự phát triển của các thiết bị điện tử hàng không vũ trụ đến việc phát hiện sóng hấp dẫn, từ chăn nuôi nông nghiệp đến thí nghiệm khoa học đời sống, nhiều nghiên cứu sẽ được thực hiện ở đây”, ông Jin Chenggang nói.

Trong khi đó, Han Jiecai, Chủ tịch Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân và là học giả của Học viện Trung Quốc cho biết: “Nền tảng này có tầm quan trọng rất lớn đối với Trung Quốc trong việc tạo điều kiện cho những đột phá lớn trong đổi mới khoa học và công nghệ, chuyển đổi và nâng cấp công nghiệp cũng như đào tạo nhân tài có tay nghề cao. Chúng tôi sẽ liên tục tối ưu hóa các chỉ số kỹ thuật của cơ sở, nâng cao trình độ khoa học và thúc đẩy nghiên cứu và khám phá khoa học dựa trên cơ sở này. Chúng tôi cũng sẽ cố gắng tiết lộ những quy luật khoa học sâu sắc hơn, đẩy nhanh việc hình thành các quyền sở hữu trí tuệ độc lập hơn và trau dồi thêm nhiều tài năng khoa học và công nghệ đẳng cấp thế giới, tạo ra những đóng góp mới và lớn hơn cho bước nhảy vọt đáng kể của Trung Quốc từ một cường quốc không gian lớn thành một cường quốc vũ trụ".

Trên thực tế, mục tiêu của Trung Quốc là trở thành một trong những cường quốc hàng không vũ trụ chính của thế giới vào năm 2030 và cường quốc vũ trụ toàn diện vào năm 2045. Vì vậy, trong 2 thập kỷ qua, nước này đã nỗ lực mở rộng nhanh chóng các hoạt động nghiên cứu trong không gian vũ trụ. Và SESRI không chỉ đơn thuần là một dự án cơ sở hạ tầng; nó là ngọn hải đăng của sự đổi mới, được thiết kế để giải quyết các vấn đề khoa học cơ bản về vật liệu không gian, thiết bị và vật lý từ quyển. Khi SESRI bắt đầu hoạt động, cơ sở này không chỉ nhấn mạnh sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc trong lĩnh vực vũ trụ mà còn nêu bật mô hình đang thay đổi trong nghiên cứu và thăm dò không gian toàn cầu.

Với SESRI, Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân và Tập đoàn Khoa học và Công nghệ hàng không vũ trụ Trung Quốc đã đặt nền móng cho một tương lai nơi những bí ẩn về không gian có thể được làm sáng tỏ không phải bằng cách vươn tới các vì sao mà bằng cách đưa các ngôi sao đến trong tầm tay của con người.

Sông Thương