Bất ngờ với lý do hệ thống SAMP/T của Pháp có hiệu quả vượt hệ thống Patriot của Mỹ

Các báo cáo cho thấy tên lửa Iskander của Nga được cập nhật cấu hình bay và cơ động giai đoạn cuối, khai thác “góc chết” của radar Patriot, buộc Mỹ và Ukraine phải gấp rút điều chỉnh phần mềm phòng thủ. Ảnh: TASS

Theo trang tin quốc phòng Defense Express (Ukraine) ngày 8/11, các báo cáo gần đây cho thấy hệ thống phòng không SAMP/T do Pháp phát triển đã thể hiện hiệu suất tốt hơn hệ thống Patriot của Mỹ trong việc đánh chặn tên lửa đạn đạo Iskander của Nga. Phát hiện này không chỉ làm rõ nguyên nhân Nga tăng cường khả năng xuyên thủng phòng thủ của Iskander mà còn cho thấy các biện pháp đối phó của phương Tây có thể được triển khai nhanh chóng.

Patriot bị khai thác lỗ hổng

Kể từ mùa Xuân, các chuyên gia và nhà phân tích đã nhận thấy tên lửa Iskander của Nga cho thấy khả năng xuyên thủng lớp phòng thủ của Patriot cao hơn. Theo đánh giá công khai của Pháp, vấn đề nằm ở hệ thống Patriot khi Nga đã thay đổi cấu hình bay của Iskander.

Tham mưu trưởng Lục quân Pháp Fabien Mandon phát biểu tại phiên điều trần của Quốc hội nước này rằng sự khác biệt này rất quan trọng. Các sĩ quan không quân Ukraine từ lâu đã báo cáo rằng Iskander có khả năng cơ động linh hoạt ở giai đoạn cuối, nhưng điều dường như đã thay đổi gần đây là các thông số cấu hình bay và phóng. Điều này chỉ yêu cầu điều chỉnh chiến thuật hoặc cập nhật phần mềm dẫn đường và thời gian, không cần thiết kế lại phần cứng lớn.

Các kỹ sư Nga dường như đã mô hình hóa trường radar và động học tên lửa của hệ thống Patriot PAC-3 (MSE), sau đó điều chỉnh thời gian, vectơ tiếp cận và quỹ đạo cơ động của Iskander để khai thác các khu vực "chết" hoặc yếu trong phạm vi giao tranh của Patriot. Quá trình tối ưu hóa này đòi hỏi dữ liệu chính xác về cách thức hoạt động của radar AN/MPQ-53/65 và tên lửa đánh chặn MSE của Patriot trong điều kiện tác chiến, bao gồm các vùng tìm kiếm và phát hiện hiệu quả hoặc thuật toán điều khiển hỏa lực, cũng như tác động của các biện pháp đối phó điện tử hoặc bão hòa radar.

Nga có thể đã thu thập dữ liệu này qua nhiều sự kiện trực tiếp, lặp lại các thay đổi về cấu hình bay và phân tích kết quả tại các khu vực được Patriot bảo vệ. Điều này giải thích tại sao phải mất nhiều năm kể từ khi các hệ thống Patriot lần đầu tiên xuất hiện trên chiến trường mới có sự thay đổi trên.

Lợi thế khác biệt của SAMP/T

Việc SAMP/T được Pháp tuyên bố hoạt động tốt hơn chứng minh cho giả thuyết về sự thay đổi của Iskander. Cấu trúc và radar của SAMP/T hoạt động với các dải tần số, phạm vi phủ sóng và logic giao tranh khác biệt cơ bản so với Patriot.

Patriot sử dụng radar AN/MPQ-53 hoạt động trong băng tần F–G (khoảng 4–8 GHz), với vùng tìm kiếm xác định (chính thức là khoảng 90° để tìm kiếm và khoảng 120° để theo dõi). SAMP/T sử dụng radar băng tần X của Arabel (khoảng 6,2–10,9 GHz) với quy trình quét khác nhau và quan trọng là phạm vi phủ sóng gần 360 độ của vùng giao tranh. Dòng tên lửa Aster 30 cũng có các đặc điểm dẫn đường giữa chặng và cuối chặng riêng biệt và các cấu hình động học khác với MSE.

Một hàm ý quan trọng là Nga dường như đã không thiết kế lại toàn bộ tên lửa Iskander mà thay vào đó đã tối ưu hóa các thông số cụ thể đối phó với Patriot PAC-3/MSE. Cách tiếp cận này khả thi hơn nhiều so với việc thiết kế lại tên lửa hàng loạt theo từng thế hệ.

Tin tốt cho các nhà vận hành Patriot là vấn đề này dường như chủ yếu liên quan đến phần mềm, cấu hình bay và khai thác cảm biến - nghĩa là các biện pháp ứng phó là khả thi và có thể triển khai tương đối nhanh chóng.

Hệ thống Patriot và tên lửa đánh chặn MSE có thể được điều chỉnh lại bằng cách cập nhật chế độ radar, thuật toán giao chiến và hệ thống tìm kiếm, phát hiện tên lửa để lấp đầy những lỗ hổng đã bị khai thác.

Nói cách khác, đây được đánh giá là một cuộc "đấu tay đôi" mang tính tình huống giữa hai hệ thống phòng thủ và tấn công, chứ không phải là một bất ngờ kỹ thuật không thể khắc phục, Defense Express kết luận.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc