Bầu cử bổ sung ở Georgia: Cơ hội thay đổi lịch sử của đảng Dân chủ Mỹ

Bang Georgia chiếm hai ghế trong việc giành quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ sẽ được quyết định trong cuộc bầu cử hôm 5/1 (theo giờ Mỹ), đảng Dân chủ cần chiến thắng cả hai ghế nếu muốn chiếm ưu thế ở Washington.

Dù Tổng thống đắc cử Joe Biden đã thắng cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11, đảng Cộng hòa lại chiếm ưu thế trong cả hai cuộc bầu cử giành ghế Thượng viện giữa Thượng nghị sĩ Kelly Loeffler và Raphael Warnock, giữa David Perdue và Jon Ossoff. Vì vậy, để giành được hai ghế Thượng viện, đảng Dân chủ sẽ cần nỗ lực bứt phá khỏi vị trí bất lợi.

Để giành được hai ghế Thượng viện, đảng Dân chủ sẽ cần nỗ lực bứt phá khỏi vị trí bất lợi. (Ảnh: The New York Times)

Nhưng trong hơn 1/4 thế kỷ qua, đây đã luôn là nhiệm vụ khó khăn đối với đảng Dân chủ. Họ chỉ chiếm ưu thế trong cuộc bầu cử bổ sung một lần duy nhất kể từ năm 1992. Trong những kỳ tuyển cử sau đó, lịch sử đã đứng về phía đảng Cộng hòa.

Từ sau năm 1992, nước Mỹ chứng kiến 10 cuộc bầu cử bổ sung giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ sau cuộc bầu cử vào tháng 11. Trong số đó, có 8 cuộc tranh cử trên toàn tiểu bang và 2 cuộc bầu cử bổ sung vì quyền kiểm soát Thượng viện.

Trong số 10 cuộc bầu cử bổ sung đó, đảng Dân chủ chỉ vượt được hiệu suất hoạt động của chính họ vào ngày bầu cử Tổng thống hai lần, và chỉ chiến thắng một lần trong cuộc bầu cử bổ sung vì vị trí ủy viên dịch vụ cộng đồng vào năm 1998. Đây là một kết quả rất thấp nếu so với việc họ chiếm được ưu thế trong nhiều cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Trong hai cuộc bầu cử bổ sung giành ghế Thượng viện, đảng Dân chủ đã chiếm ưu thế vào ngày bầu cử năm 1992, nhưng sau đó Thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ Wyche Fowler lại để thua đảng viên Cộng hòa Paul Coverdell. Đến năm 2008, Thượng nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa Saxby Chambliss dẫn trước đảng viên Dân chủ Jim Martin ba điểm vào ngày bầu cử, sau đó Chambliss chiến thắng với 15 điểm cách biệt.

Cùng năm 2008, đảng Cộng hòa cũng thành công lật ngược kết quả bỏ phiếu trong một cuộc bầu cử bổ sung vì vị trí ủy viên dịch vụ cộng đồng. Tuy bị dẫn trước một điểm trong ngày bầu cử, họ vẫn giành được vị trí này với cách biệt gần 14 điểm.

Đó là hai trong số những màn bầu cử bổ sung ấn tượng nhất của đảng Cộng hòa kể từ năm 1992, nhưng họ không phải chiến đấu đơn độc. Trong 10 cuộc đua, Đảng Cộng hòa đạt được trung bình 5,2 điểm vào thời điểm gần kề ngày bầu cử. Ngoại lệ lớn duy nhất của xu hướng này là cuộc đua năm 1998.

Một trường hợp đặc biệt khác trong đó đảng Dân chủ chiếm ưu thế trong các cuộc bầu cử bổ sung sau ngày bầu cử là một cuộc bầu cử địa phương năm 2010 nhằm bầu ra luật sư cho tòa án quận Macon. Trên danh nghĩa, đảng Dân chủ chiếm ưa thế khoảng 0,4% nhưng vẫn thua. Dù chỉ là một cuộc bầu cử bổ sung địa phương với số cử tri đi bầu thấp, đây cũng là một trường hợp đặc biệt trong đó có một ứng cử viên đảng Dân chủ và ba ứng cử viên đảng Cộng hòa. Số phiếu của đảng Cộng hòa bị chia nhỏ, dẫn đến chiến thắng cho phe Dân chủ.

Đã có một vài cuộc bầu cử bổ sung sau ngày bầu cử Tổng thống, nhưng trong đó chỉ có một trường hợp có biểu hiện tính định hướng ít ỏi, hầu như các cuộc cạnh tranh nổi bật đều là giữa những ứng cử viên của cùng một đảng. Điển hình là cuộc bầu cử bổ sung giành ghế luật sư quận Athens với hai ứng cử viên đảng Dân chủ và một ứng cử viên phi đảng phái được các đảng viên Cộng hòa tại địa phương ủng hộ. Tuy đảng Dân chủ dẫn trước khoảng 30% số phiếu trong ngày tổng tuyển cử nhưng chỉ giành được 4 điểm trong cuộc bầu cử bổ sung tháng 12.

Kết quả này dường như không có nhiều ý nghĩa do chỉ dừng ở quy mô địa phương và không có ứng cử viên chính thức của đảng Cộng hòa. Bởi vậy nó cũng không thể giảm bớt các thách thức đối với đảng Dân chủ vào ngày 5/1.

Nhưng tiềm năng của Georgia vẫn còn chưa được khám phá, thành phần trong cuộc đua tại đây không giống với bất kỳ cuộc bầu cử bổ sung nào được nêu chi tiết ở trên. Đây cũng là thời điểm quyết định với hai đảng đang cấp thiết muốn giành quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ.

Trần Trang (Nguồn: The Washington Post)