Bầu cử Mỹ 2024 còn 6 tháng nữa: Cuộc đua sẽ diễn ra như thế nào?

Những vấn đề nổi bật ở Mỹ hiện nay như làn sóng biểu tình của sinh viên ủng hộ Palestine, phiên tòa xét xử ông Trump, những tranh cãi về nhập cư, viện trợ... tiếp tục làm nóng cuộc đua nảy lửa vào Nhà Trắng ngày 5/11 giữa Tổng thống đương nhiệm Joe Biden (Đảng Dân chủ) và cựu Tổng thống Donald Trump (Đảng Cộng hòa).

Hầu hết các cuộc khảo sát đều cho thấy đây là một cuộc đua sít sao giữa hai ứng cử viên Biden và Trump. Các chuyên gia cho rằng kết quả cuộc đua có thể sẽ phụ thuộc vào cách hai ứng cử viên thể hiện ở các bang chiến trường quan trọng như Michigan, Georgia và Nevada.

Theo cuộc thăm dò gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Pew, gần một nửa số cử tri cho biết sẽ bầu cho ứng cử viên khác ngoài ông Biden và Trump nếu có thể. Khoảng 2/3 số người được hỏi nói rằng họ ít hoặc không tin tưởng rằng ông Biden có đủ sức khỏe để tiếp tục làm tổng thống, đồng thời cũng lo lắng về tính cách bất thường và các rắc rối pháp lý của ông Trump.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump sẽ đối đầu trong cuộc bầu cử 2024 vào ngày 5/11. Ảnh: AP

Ông Biden và sự thiếu nhiệt tình của cử tri trẻ

Theo thông điệp thường lệ của phe ông Biden, bỏ phiếu cho người đương nhiệm của Đảng Dân chủ là bỏ phiếu cho các lý tưởng dân chủ. "Dân chủ nằm ở lá phiếu. Quyền tự do của bạn nằm ở lá phiếu", ông Biden nói hồi tháng 1.

Tuy nhiên, thông điệp này không còn gây được tiếng vang trong các bộ phận chủ chốt của Đảng Dân chủ - những người tức giận trước sự hỗ trợ của chính quyền ông Biden dành cho Israel trong cuộc chiến ở Gaza.

Ví dụ, gần đây xuất hiện làn sóng sinh viên biểu tình ủng hộ Palestine, phản đối cuộc tấn công của Israel tại Gaza. Các chuyên gia cho rằng điều này có thể khiến ông Biden gặp khó khăn trong việc thuyết phục bộ phận cử tri trẻ vào tháng 11 tới.

Năm 2020, ông Biden giành được khoảng 60% sự ủng hộ của các cử tri từ 18 đến 29 tuổi, nhưng một cuộc thăm dò gần đây của CNN cho thấy ông Biden đang kém ông Trump về số cử tri dưới 35 tuổi (40% so với 51%).

Đảng Dân chủ sẽ tập trung tại bang Chicago vào tháng 8 tới để chính thức xác nhận ông Biden là ứng cử viên năm 2024 của họ.

Ông Trump và những rắc rối pháp lý

Trong khi đó, về phía Đảng Cộng hòa, chiến dịch tranh cử của ông Trump đang diễn ra trước tình trạng rắc rối pháp lý chưa từng có. Cựu Tổng thống Mỹ này phải đối mặt với 4 vụ án hình sự riêng biệt, bao gồm một phiên tòa đang diễn ra ở New York về cáo buộc ông làm sai lệch hồ sơ kinh doanh liên quan đến khoản tiền bịt miệng một ngôi sao phim người lớn.

Mặc dù các bản cáo trạng hầu như không làm giảm sự ủng hộ của cử tri Đảng Cộng hòa đối với ông Trump, nhưng một số cuộc thăm dò cho thấy một bộ phận cử tri Mỹ sẽ không bỏ phiếu cho ông nếu ông bị kết án về bất kỳ vụ án nào.

Ông Trump dự kiến được xác nhận là ứng cử viên năm 2024 của Đảng Cộng hòa tại đại hội đảng ở bang Wisconsin vào tháng 7.

Kinh tế vẫn là quan trọng nhất

Giáo sư khoa học chính trị Jan Leighley tại Đại học Mỹ ở Washington DC cho rằng nền kinh tế Mỹ luôn là vấn đề quan trọng trong bầu cử và sẽ tiếp tục là trọng tâm trong vài tháng vận động tranh cử tới. Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy, bất chấp các chỉ số kinh tế tích cực, nhiều người Mỹ tin rằng tình hình kinh tế hiện tại kém hơn so với thời ông Trump còn ở Nhà Trắng.

Giáo sư Erik Nisbet tại Đại học Northwestern cho biết: "Nhiều người có cái nhìn thiện cảm hơn về nhiệm kỳ tổng thống trước đây của ông Trump so với nhiệm kỳ tổng thống hiện tại của ông Biden nói chung".

Ông nói thêm rằng bộ phận cử tri gốc Latinh và da đen cũng như giới trẻ đang hoài nghi về khả năng làm kinh tế của ông Biden. Tất cả đều là thành phần chủ chốt của Đảng Dân chủ.

"Ông Trump sẽ muốn nói về mức độ tồi tệ của nền kinh tế, trong khi nhóm của ông Biden thay vào đó sẽ cố gắng xoay sang các vấn đề khác", giáo sư Nisbet nói.

Một trong những vấn đề đó là quyền phá thai. Ông Biden đã biến quyền tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản trở thành trọng tâm trong chiến dịch tái tranh cử của mình, đồng thời liên tục lên án ông Trump và các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa vì ủng hộ các hạn chế về quyền phá thai.

Năm 2022, dưới thời ông Trump, Tòa án Tối cao Mỹ quyết định lật ngược phán quyết trong vụ "Roe kiện Wade" năm 1973 và khiến việc thông qua luật về phá thai được trao lại cho từng bang ở Mỹ. Một số bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đã ban hành các giới hạn nghiêm ngặt về việc phá thai.

Theo giáo sư Leighley, chiến dịch tranh cử tổng thống "sẽ có sự nhấn mạnh vào vấn đề phá thai và vai trò của ông Trump cũng như Đảng Cộng hòa trong vấn đề đó".

Ông Trump và ông Biden trong cuộc tranh luận tổng thống gần nhất vào năm 2020. Ảnh: Reuters

Chờ đợi cuộc tranh luận đầu tiên

Cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa ông Biden và ông Trump trong cuộc bầu cử Mỹ 2024 có thể diễn ra vào tháng 9 hoặc tháng 10. Ngày 1/5, Ủy ban Tranh luận Tổng thống nhắc lại rằng cuộc đối đầu trên truyền hình đầu tiên giữa các ứng cử viên sẽ diễn ra vào ngày 16/9. Xác nhận ngày đã được công bố vào cuối năm ngoái.

Thông báo được đưa ra sau khi nhóm của ông Trump thúc giục Ủy ban đẩy nhanh lịch trình. Tuần trước, cả ông Biden và ông Trump đều cho biết sẵn sàng tham gia vào bất kỳ cuộc tranh luận nào trong quá trình bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa.

Theo giáo sư Nesbit, các cuộc tranh luận tổng thống là một truyền thống quan trọng ở Mỹ. "Khi có các cuộc tranh luận tổng thống, ngay cả khi chúng không làm thay đổi suy nghĩ của bất kỳ ai, thì điều quan trọng là người Mỹ ít nhất phải nghe hai ứng cử viên của mình chia sẻ quan điểm của họ", ông cho biết.

Hoài Phương (theo Al Jazeera)