Bầu cử Mỹ: Đạn bắn ông Trump nhưng đảng Dân chủ 'bị thương'

Ngày 13/7, trong khi đang phát biểu trước đám đông ủng hộ tại Butler, bang Pennsylvania, ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump bị một tay súng tấn công. May mắn viên đạn chỉ bay sượt qua tai phải của ông và vết thương không quá nghiêm trọng.

Vụ ám sát tạo ra mối đe dọa chưa từng có đối với ông Trump cũng như chiến dịch tranh cử của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên sự kiện này lại một lần nữa giúp ông Trump trở thành biểu tượng cho tinh thần Mỹ đồng thời tạo ra ấn tượng xấu từ cử tri đối với đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Sau cuộc tranh luận trực tiếp thảm họa và sự kiện ông Trump bị ám sát hụt, các thành viên đảng Dân chủ gần như mất hết niềm tin về cơ hội ông Biden tái tranh cử thành công. Trong khi đó những hoài nghi về sức khỏe lẫn vấn đề tuổi tác của Tổng thống Mỹ vẫn còn đó.

Việc Tổng thống Biden dừng tái tranh cử là một trong những quyết định mang tính lịch sử trong nền chính trị hiện đại của nước Mỹ cũng như đảng Dân chủ. (Ảnh: Reuters)

Ngày 21/7, Tổng thống Biden bất ngờ đưa ra quyết định cuối cùng về tương lai chính trị của ông sau nhiều tuần đấu tranh trước sức ép từ chính nội bộ đảng Dân chủ.

Trong bức thư đăng trên mạng xã hội X, ông Biden cho biết sẽ rút khỏi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 dù các hoạt động tranh cử đã diễn ra. Tổng thống Biden nói thêm ông sẽ ủng hộ Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris trở thành ứng viên của đảng Dân chủ trong đại hội đảng sắp tới.

Rút lui để tránh thất bại?

CNN dẫn lời hai cố vấn thân cận của ông Biden tiết lộ, trước khi ông Biden đưa ra quyết định dừng tái tranh cử, các thành viên cấp cao của đảng Dân chủ đã thực hiện cuộc thăm dò ý kiến về khả năng chiến thắng của đương kim Tổng thống. Kết quả hầu hết đều nhận định chiến thắng trước ông Trump trong cuộc bầu cử lần này là điều khó xảy ra.

Cuộc thăm dò này cũng nhấn mạnh rằng mọi nỗ lực của nhóm tranh cử của ông Biden nhằm xoay chuyển thế cục là không thể, đảng Dân chủ sẽ sớm “trắng tay” tại bang chiến trường quan trọng.

Trước khi công bố quyết định rút lui, ông Biden đã có 48 giờ thảo luận với gia đình và các cố vấn thân cận nhất về chiến dịch tranh cử đầy tranh cãi. Hầu hết đều được thực hiện qua điện thoại khi ông đang phải điều trị COVID-19.

Đây được xem là một trong những quyết định mang tính lịch sử trong nền chính trị hiện đại của nước Mỹ cũng như đảng Dân chủ, bởi sau hơn 50 năm mới có một tổng thống không tái tranh cử. Quyết định này cũng chỉ ra rằng đảng Dân chủ đang bị đẩy vào tình thế có thể sẽ thua nếu ông Biden tiếp tục cuộc đua và họ cần đến một phương án khác an toàn hơn.

Trong bối cảnh chỉ còn hơn ba tháng trước ngày bầu cử, giới phân tích Mỹ nhận định việc lựa chọn Phó Tổng thống Harris làm ứng cử viên ra tranh cử vẫn tiềm ẩn rủi ro đối với đảng Dân chủ, một phần vì tỷ lệ tín nhiệm của bà trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây không tốt hơn đáng kể so với ông Biden, và một phần vì chiến dịch tranh cử thiếu ấn tượng của bà trong kỳ bầu cử 2020.

Trong khi đó, những ứng cử viên tiềm năng khác, vốn được coi có thể thay thế Tổng thống Biden như Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer hay Thống đốc California Gavin Newsom chưa có đủ uy tín thực tế cũng như tính chính danh để tập hợp nội bộ Đảng Dân chủ thành một khối thống nhất như liên danh Biden-Harris trong kỳ bầu cử 2020.

Đảng Dân chủ đang bị đẩy vào tình thế có thể sẽ thua trong cuộc bầu cử nếu ông Biden tiếp tục tái tranh cử và họ cần đến một phương án khác an toàn hơn. (Ảnh: AP)

Hiện tại Phó Tổng thống Harris vẫn là người xứng đáng thừa kế đương nhiên tấm vé với tư cách là người đồng hành cùng Tổng thống Biden trong chiến dịch tranh cử. Sau tuyên bố rút khỏi cuộc đua, của ông Biden, bà Harris cho biết có kế hoạch tìm kiếm đề cử của đảng Dân chủ và nỗ lực để trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên và người Mỹ gốc Á đầu tiên dẫn đầu tấm vé của một đảng chính trị lớn.

Tổng thống Biden đã giành chiến thắng ở gần như mọi cuộc bầu cử sơ bộ và họp kín ở các bang vào đầu năm nay với ít nhất 3.896 đại biểu đã cam kết ủng hộ. Nội quy hiện tại của đảng không cho phép ông Biden chuyển các cam kết này cho ứng cử viên khác.

Tuy nhiên, nhiều thành viên đảng Dân chủ đã tỏ lập trường công khai ủng hộ người phụ nữ đầu tiên, người phụ nữ da màu đầu tiên và người gốc Nam Á đầu tiên tham gia tranh cử Tổng thống Mỹ.

Nếu bà Kamala Harris được chọn làm làm ứng cử viên Tổng thống trong Đại hội toàn quốc sắp tới thì vấn đề được quan tâm nhiều nhất sẽ là việc ai sẽ trở thành liên danh tranh cử.

Trong khi đảng Dân chủ vẫn đang loay hoay tìm đối sách thì ở phía bên kia đảng Cộng hòa ngày càng tự tin về một chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay.

Ông Trump tự tin đánh bại đối thủ

Trong một phát biểu ngày 21/7, cựu Tổng thống Donald Trump khẳng định ông Biden sẽ đi vào lịch sử với tư cách là "tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ từ trước đến nay".

Ông Trump cho biết ông tin rằng Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ là đối thủ dễ đánh bại hơn so với ông Biden.

Theo một số nguồn tin am hiểu vấn đề, chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Trump vài tuần qua đã lên kế hoạch cho kịch bản bà Harris trở thành ứng viên đại diện đảng Dân chủ, đối đầu với ông trên đường đua Nhà Trắng. Họ tự tin rằng hai điểm yếu của bà Harris, gồm nhập cư và chi phí sinh hoạt, là những thế mạnh có thể mang lại chiến thắng cho ông Trump trong cuộc bầu cử.

Họ ra tín hiệu rằng sẽ "trói chặt" bà Harris với chính sách nhập cư của Tổng thống Biden, điều mà đảng Cộng hòa cho là nguyên nhân khiến hàng triệu người vượt biên giới phía nam vào Mỹ bất hợp pháp.

Mũi nhọn tấn công thứ hai sẽ tiếp tục xoáy sâu vào vấn đề kinh tế. Các cuộc thăm dò dư luận liên tục cho thấy đa phần người dân Mỹ hiện không hài lòng với tình trạng chi phí nhiên liệu và thực phẩm tăng cao, cũng như lãi suất khiến việc mua nhà trở nên khó khăn hơn.

"Bà ấy là người cùng dẫn dắt tầm nhìn của ông Biden", một cố vấn cho cựu tổng thống Trump nói. "Nếu họ muốn chuyển sang một phiên bản Biden 2.0 và Kamala đứng đầu danh sách thì chúng tôi vẫn ổn".

Ứng viên đảng Cộng hòa Trump vẫn được đánh giá cao hơn Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris trong các cuộc thăm dò gần đây. (Ảnh: Atlanta News)

Bên cạnh đó, Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa đang giám sát chặt chẽ nguồn tài chính cho chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden và sẵn sàng khởi kiện nếu bà Harris sử dụng trái phép nguồn tài trợ này dưới bất kỳ hình thức nào.

Đảng Dân chủ vẫn chưa xác định các bước đi tiếp theo và vẫn chưa có gì đảm bảo Phó tổng thống Harris sẽ trở thành ứng viên của đảng, bất chấp việc bà được Tổng thống Biden ủng hộ.

Các chiến lược gia chính trị nhận định việc bà Harris trở thành ứng viên đại diện đảng Dân chủ sẽ làm thay đổi cuộc đua Nhà Trắng theo những cách khó có thể lường trước được.

Một cuộc bầu cử mới?

Đảng Dân chủ có kế hoạch tổ chức các cuộc họp để chọn ứng cử viên sau ngày 1/8 và trước ngày 7/8, trước đại hội ngày 19/8 tại Chicago.

Khoảng 4.700 đại biểu đảng Dân chủ sẽ chọn một ứng cử viên mới theo đa số phiếu. Một đại hội mở sẽ diễn ra nếu nhiều ứng cử viên được giới thiệu và ông Biden chưa đưa ra lựa chọn người thay thế, khiến các đại biểu trước đó ủng hộ ông giờ có quyền tự do bỏ phiếu cho bất kỳ ai.

Hiện bà Harris là ứng cử viên hàng đầu, nhưng những cái tên khác cũng thường được nhắc đến bao gồm Thống đốc California Gavin Newsom, Thống đốc Illinois J.B. Pritzker, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc Colorado Jared Polis và Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro.

Các ứng cử viên tổng thống trước đây của đảng Dân chủ, Bộ trưởng Giao thông Pete Buttigieg, Thượng nghị sĩ Cory Booker, và Amy Klobuchar cũng nằm trong số những ứng cử viên tiềm năng.

Theo chuyên gia Jeff Mason của Reuters, việc ông Biden rời khỏi đường đua cũng đồng nghĩa với việc cuộc tái đấu mà cử tri Mỹ không hề mong muốn sẽ không diễn ra. Dù ứng cử viên của đảng Dân chủ là ai, thì rõ ràng giờ đây đảng Dân chủ đang có cơ hội đưa ra tầm nhìn về cải cách thực sự và kết quả tốt hơn cho tất cả người Mỹ.

Một cuộc thăm dò của YouGov hồi đầu tháng này cho thấy 82% thành viên đảng Dân chủ có thiện cảm với nữ Phó tổng thống Mỹ.

"Đảng Dân chủ có thể không muốn tranh cãi nhau tại đại hội đảng Dân chủ ở Chicago. Điều này có vẻ khó coi, vì vậy họ có thể nhanh chóng tập hợp xung quanh Kamala Harris, sau đó tìm cách chọn một phó tổng thống, người có thể sẽ giúp đỡ họ trong các lĩnh vực khác", theo Al Jazeera.

Các cuộc thăm dò được thực hiện sau cuộc tranh luận thiếu thuyết phục của Tổng thống Biden với ông Trump hồi tháng 6 không cho thấy bà Harris có nhiều khả năng đánh bại ông Trump hơn ông Biden. Tuy nhiên, những người ủng hộ bà Harris cho rằng những cuộc thăm dò này có thể thay đổi khi ông Biden rời khỏi cuộc đua.

Theo kết quả của các cuộc thăm dò gần đây, bà Harris được cho là có thể làm tốt hơn ông Biden trong cuộc đối đầu với ông Trump, mặc dù bà sẽ phải đối mặt với một cuộc cạnh tranh sít sao.

Trà Khánh - Phương Anh (Nguồn: CNN; The Guardian; Forbes)