Bầu cử Mỹ: Đảng Dân chủ tổ chức bầu cử sơ bộ đầu tiên ở Iowa, lựa chọn gương mặt ứng viên đủ sức đánh bại Trump
Vào sáng 4/2 (theo giờ VN), các cử tri đảng Dân chủ đã tụ họp tại bang Iowa để tham gia cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên theo hình thức họp kín (caucus), khởi động cuộc đấu nội bộ để chọn lựa là gương mặt đảng đứng ra chống lại Tổng thống Donald Trump trong kỳ bầu cử tháng 11 năm nay.
Cử tri đã đổ tới hơn 1.600 trường học, các trung tâm cộng đồng cùng nhiều địa điểm công cộng khác để đưa ra nhận định của họ về 11 ứng viên đảng Dân chủ mà dẫn đầu là thượng nghị sĩ bang Vermon Bernie Sanders và cựu Phó Tổng thống Joe Biden - những người đã giành được thứ hạng cao nhất trong các cuộc thăm dò dư luận mới đây ở Iowa.
Các địa điểm bỏ phiếu đã đóng cửa lúc 19h00 tối ngày 3/2 (giờ Mỹ, tức 8h00 sáng 4/2 giờ VN), kết quả dự kiến có sau vài giờ đồng hồ.
Bang Iowa, chủ yếu có cộng đồng người dân da trắng, là nơi diễn ra cuộc tranh tài ở từng bang đầu tiên nhằm lựa chọn gương mặt ứng viên đại diện của đảng Dân chủ, đối mặt với ông Trump trong kỳ bầu cử tổ chức ngày 3/11 tới. Sau hơn 1 năm thực hiện chiến dịch và hơn 800 triệu USD được chi, kết quả ở Iowa sẽ đưa ra những cầu trả lời đầu tiên cho đảng Dân chủ đang loay hoay tìm cách đánh bại vị Tổng thống xuất thân là doanh nhân.
Liệu cử tri muốn lựa chọn một người theo trường phái ôn hòa, độc lập và lập trường chống đảng Cộng hòa như Joe Biden, Pete Buttigieg - cựu Thị trưởng South Bend, Indiana - và thượng nghị sĩ Amy Klobuchar của bang Minesota? Hay họ sẽ lựa chọn một ứng viên có tư tưởng tự do và có thể thu hút được thêm những bộ phận cử tri mới như ông Sanders và bà Elizabeth Warren?
Do cử tri đi đăng ký muộn vào hôm đầu tuần, vòng bầu cử kiểu họp kín có thể thu hút một lượng lớn những người tham gia muộn, đặc biệt là các cử tri độc lập hoặc những cử tri đảng Cộng hòa không hài lòng với ông Trump.
Tại các địa điểm diễn ra họp kín, cử tri đã tập trung theo nhóm những người ủng hộ từng ứng viên để thể hiện sự ủng hộ của họ với ứng viên họ lựa chọn. Nếu một ứng viên không đạt đủ sự ủng hộ của 15% cử tri trong một cuộc bầu cử kiểu họp kín, lượng cử tri ủng hộ ứng viên này sẽ được trả lại để các ứng viên còn lại lôi kéo.
"Chúng ta cần một ứng viên có thể đoàn kết toàn đảng" - bà Warren nói tại một điểm diễn ra bầu cử ở Des Moines - "Chúng ta cần tất cả thành viên đảng Dân chủ đoàn kết. Trên hết, các bạn cần một ai đó có thể khơi dậy niềm cảm hứng cho mọi người: Các đảng viên Dân chủ, các đảng viên Cộng hòa và cả những người độc lập".
Ngay cả khi một ứng viên giành chiến thắng thuyết phục ở Iowa, đảng Dân chủ vẫn chưa thể có được câu trả lời rõ ràng bởi cuộc đua giành vị trí ứng viên đại diễn sẽ tiếp diễn ở 3 bang bỏ phiếu sớm khác gồm New Hampshire, Nevada và South Carolina vào cuối tháng này.
Bất cứ ứng viên nào lọt vào vòng đua có tên gọi "Siêu thứ Ba" (ngày 3/3) - thời điểm 15 bang và các vùng lãnh thổ bỏ phiếu - sẽ đều phải đối diện với tỷ phú, cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg, người bỏ qua 3 cuộc bỏ phiếu sớm để tập trung vào các bang có nhiều đại cử tri đoàn tham gia kỳ đại hội toàn quốc đảng Dân chủ tổ chức vào tháng 7.
Ông Bernie Sanders hiện nay đang có tỷ lệ ủng hộ lên "như diều gặp gió" trong rất nhiều các cuộc thăm dò dư luận ở Iowa, vượt qua cả Joe Biden. Warren và Buttigieg tụt lại sau với khoảng cách khá xa, và nhiều cuộc thăm dò cho thấy vẫn còn một nhóm cử tri Iowa chưa quyết định, bởi vậy người ta có thể kỳ vọng vào một kết quả bất ngờ.
Bà Warren cố gắng lôi kéo thêm nữ cử tri trong sự kiện vận động tại Des Moines (Ảnh: Reuters)
Giới chức đảng Dân chủ ở bang Iowa đang mong chờ tỷ lệ tham gia bầu cử kỷ lục, vượt qua con số 240.000 cử tri tham gia cuộc bầu cử hình thức họp kín trong năm 2008, khi người dân Mỹ rất háo hức về khả năng ông Barack Obama trở thành ứng viên Tổng thống.
Đánh bại Trump chính là một yếu tố mà rất nhiều cử tri đảng Dân chủ cân nhắc khi họ tham gia vòng bầu cử này - theo một cuộc thăm dò được thực hiện bởi hãng National Election Pool. 6 trên 10 cử tri tham gia vòng bầu cử Iowa nói rằng họ muốn chọn ai đó có cơ đánh bại Trump, trong khi 4/10 nói muốn chọn một ứng viên đồng thuận với họ trong nhiều vấn đề quan trọng.
Trong các cuộc vận động cuối cùng ở Iowa trước khi cuộc bầu cử diễn ra, mọi ứng viên đều vạch rõ lý do mà họ là "người được chọn" để đánh bại ông Trump.
Ứng viên Joe Biden nói về kinh nghiệm chính trị của mình sau nhiều thập kỷ giữ các chức vụ quan trọng trong chính quyền, đáng chú ý nhất là việc ông đạt được nhiều mục tiêu tiến bộ nhờ vào mối quan hệ lưỡng đảng với các nhà lập pháp.
"Ông ta (Trump) sợ đến chết khi phải chống lại tôi, và ông ta có đủ lý do để quan ngại" - ông Biden tuyên bố trong một cuộc vận động ở Muscatine, Iowa. Đồng hành cùng vợ là bà Jill, ông Biden nói với những người ủng hộ rằng ông "cảm thấy rất vui" trong lúc phân phát pizza miễn phí cho các tình nguyện viên tại văn phòng chiến dịch ở Des Moines hôm đầu tuần này.
Ứng viên Sanders thì tìm cách gạt phăng loạt đòn công kích mà các đối thủ nhằm vào ông cho rằng ông sẽ khiến đảng Dân chủ bị ông Trump hạ gục. Ông Sanders cũng chỉ ra kết quả các cuộc thăm dò mới đây để chứng minh rằng ông đủ sức hạ bệ Trump.
Bà Warren, người đang tuột dốc trong các cuộc thăm dò, thì cố gắng thu hút thêm nữ cử tri. Trong khi đó, ông Buttigieg cam kết sẽ tạo nên một kỷ nguyên mới tích cực trong chính trị và tự nhận mình là một "kẻ ngoại đạo" chưa từng bị lôi kéo vào những vấn đề ở Washington, và đang thu hút được sự ủng hộ từ lưỡng đảng.