Bầu cử Mỹ: Liệu bà Harris có thể giành lại cử tri gốc Arab?

Cánh cửa hé mở cho bà Harris

Trong gia đình Muna Jondy, mọi chủ đề đều có thể được thảo luận trên nhóm chat chung WhatsApp. Cuộc trò chuyện 40 người, bao gồm anh chị em, cháu trai, cháu gái của bà Jondy, thảo luận về mọi thứ: sự cạnh tranh giữa Drake và Kendrick Lamar, sự vượt trội của đội bóng bầu dục Ohio State-Michigan và tất nhiên là cả chính trị.

Phó Tổng thống Harris sẽ tiếp nối chính sách của Tổng thống Biden về Israel nhưng bà bày tỏ quan điểm mạnh mẽ hơn về những mất mát của người Palestine. Ảnh: Brigde Michigan.

Cuộc thảo luận về chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Biden là chủ đề chung trong năm nay vì sự ủng hộ của chính quyền đối với Israel trong cuộc chiến ở Gaza đã khiến nhiều gia đình người Mỹ gốc Hồi giáo và Arab, bao gồm cả gia đình Jondy, cảm thấy tổn thương.

Nhưng, tâm trạng đó đã thay đổi khi ông Biden bỏ cuộc đua và Phó Tổng thống Kamala Harris trở thành ứng cử viên Dân chủ. Và, gia đình Jondy đã bắt đầu có ấn tượng tốt khi bà Kamala Harris nói sẽ không rời mắt khỏi hình ảnh những đứa trẻ đã chết hoặc sẽ không im lặng trước những thảm kịch đang diễn ra với người Palestine ở Gaza.

"Liệu cháu có bị điên không nếu cháu nghĩ rằng thông điệp này còn hơn cả những gì Tổng thống Biden từng sẵn sàng nói?", cháu gái của bà Jondy nhắn tin cho nhóm. Những người khác trong cuộc trò chuyện tỏ ra hoài nghi hơn: "Sẽ rất tuyệt, nhưng trừ khi chúng ta thấy có sự thay đổi rõ ràng trong chính sách, chúng ta sẽ không tin điều đó".

Những trao đổi vừa rồi trên nhóm WhatsApp là điển hình cho các cuộc trò chuyện diễn ra giữa những người Mỹ gốc Arab trên khắp nước Mỹ, những người đã quay lưng lại với Tổng thống Joe Biden vì cuộc chiến ở Gaza, cuộc chiến đã giết chết hơn 36.000 người trong 10 tháng qua.

Tại các tiểu bang chiến trường quan trọng như Michigan, nơi gia đình bà Jondy sinh sống, nhiều người đã bỏ phiếu cho ông Biden vào năm 2020 nói rằng họ cảm thấy bị phản bội và tham gia các phong trào phản đối chiến dịch tranh cử năm nay của ông. Phó Tổng thống Kamala Harris có thể có cơ hội thay đổi điều đó. Dù bà không đi chệch khỏi chính sách của ông Biden về Israel kể từ khi bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống, nhưng bà đã có giọng điệu mạnh mẽ hơn về nỗi thống khổ của người Palestine.

Abdullah Hammoud, thị trưởng người Mỹ gốc Arab đầu tiên của thành phố Dearborn (bang Michigan), cho biết: “Cánh cửa đã đóng lại với Tổng thống Biden, nhưng cánh cửa đã hé mở một chút với bà Kamala Harris. Tôi nghĩ rằng, việc hé mở cánh cửa thực sự tạo ra cơ hội cho cuộc đối thoại có ý nghĩa”.

Osama Siblani, nhà xuất bản tờ Arab American News có trụ sở tại Dearborn, cho biết phiếu bầu của người Mỹ gốc Arab tại Michigan hiện đang bị tranh giành. “Nếu bà ấy quan tâm đến phiếu bầu của chúng tôi thì chúng tôi cũng quan tâm đến ý kiến của bà ấy”, Osama Siblani cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông cũng sẵn sàng lắng nghe cựu Tổng thống Donald Trump, người có tiền sử sử dụng ngôn ngữ chống Hồi giáo và cấm đi lại từ một số quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi khi còn đương nhiệm. Vì thế, theo Osama Siblabni, sự ủng hộ dành cho bà Harris sẽ không tự động xảy ra. "Chúng tôi không có ý tưởng xấu hay ý tưởng tốt nào về bà Kamala Harris", ông Siblani nói. "Chúng tôi đang cố gắng lắng nghe bà ấy và trò chuyện với bà ấy ngay từ bây giờ".

Theo ước tính của Emgage, một nhóm các tổ chức chuyên xây dựng quyền lực chính trị cho người Mỹ theo đạo Hồi, Michigan có hơn 200.000 cử tri đã đăng ký là người Hồi giáo, con số này có thể đủ để xoay chuyển tình thế ở bang. (Tổng thống Biden từng giành chiến thắng tại Michigan với hơn 154.000 phiếu bầu vào năm 2020). Ngoài ra, còn có một lượng lớn người Mỹ gốc Arab ở Virginia, Minnesota và Pennsylvania, đây cũng là những bang chiến trường.

Sửa sai cho ông Biden

Trong chiến dịch vận động tranh cử năm nay, Tổng thống Joe Biden thường kết hợp sự ủng hộ rộng rãi đối với cuộc chiến của Israel với sự chỉ trích một số chiến thuật trên chiến trường. Nhưng, sự tức giận về cách tiếp cận của ông - và các chuyến hàng vũ khí của Mỹ tới Israel - đã bùng nổ trên những khuôn viên trường đại học và trên đường phố của các đô thị khắp nước Mỹ. Các nhóm biểu tình phản đối ông như phong trào "Uncommitted" và “Abandon Biden” đã nhanh chóng phát triển mạnh mẽ.

Cử tri người Mỹ gốc Arab và Hồi giáo hy vọng có sự ủng hộ nhiều hơn nữa của bà Harris với người Palestine và lệnh ngừng bắn ở Gaza. Ảnh: Reckon News.

Sự phản đối ông Biden đặc biệt rõ ràng trên mạng xã hội. Ngay sau khi ông tuyên bố rút khỏi chiến dịch tranh cử, diễn viên hài người Mỹ gốc Syria Nasser Al-Rayess đã đăng lên Instagram một đoạn video cho thấy ông đang nhảy trên phố theo điệu nhạc của một bài hát tiếng Arab nổi tiếng với tiêu đề: "Tôi gửi Joe Biden sau khi ông ấy bỏ cuộc bầu cử". Video này đã có hơn 800.000 lượt xem.

Chính quyền Tổng thống Biden thực ra cũng đã cố gắng tiếp cận để xoa dịu cộng đồng người Mỹ gốc Arab và Hồi giáo, đặc biệt là khi những người biểu tình ủng hộ Palestine thường xuyên xuất hiện và gây rối tại các sự kiện công cộng của ông Biden.

Vào tháng 4, khi Tổng thống Biden tổ chức một buổi họp mặt để đánh dấu sự kết thúc của tháng Ramadan, Tiến sĩ Thaer Ahmad - một bác sĩ cấp cứu người Mỹ gốc Palestine - đã trao cho ông lá thư của một bé gái 8 tuổi ở Gaza đã mất gia đình trong chiến tranh. Sau khi nói chuyện khoảng 6 phút, Tiến sĩ Ahmad nói với Tổng thống Biden rằng ông nên rời đi “vì tôn trọng cộng đồng của tôi”.

Tiến sĩ Ahmad nói rằng, không như Tổng thống Biden, bà Harris tỏ ra quan tâm và đồng cảm khi ông mô tả hoàn cảnh khốn khổ của người Palestine. Nhưng, ông cho biết một sự thay đổi về ứng cử viên và sự thay đổi về giọng điệu sẽ không lập tức tạo ra khác biệt quan điểm đối với ông.

“Những khẩu hiệu suông sẽ không có tác dụng”, Tiến sĩ Ahmad nói. “Phải có sự sẵn lòng thừa nhận những thất bại về chính sách trong vài tháng qua và tất nhiên là những bước cụ thể nào sẽ được thực hiện để tránh lặp lại những thất bại này”.

Nada Al-Hanooti, một nhà tổ chức của Emgage hoạt động tại Dearborn với mục tiêu huy động cử tri Hồi giáo, phân tích rằng để giành lại các cử tri Mỹ gốc Arab cũng như các cử tri Hồi giáo, bà Harris cần phải phân biệt cách tiếp cận của mình với ông Biden.

Bà Harris không chủ trì buổi phát biểu của Thủ tướng Israel Netanyahu tại Washington mà chỉ họp với ông vào hôm sau. Ảnh: CNBC.

Al-Hanooti cho biết bà cảm thấy vui mừng khi bà Harris từ chối chủ trì bài phát biểu trước Quốc hội của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào tháng trước, dù việc này là nhiệm vụ truyền thống của một phó tổng thống. Một số nhà lãnh đạo người Mỹ gốc Arab hiểu sự vắng mặt của bà - thay vào đó bà tham dự một sự kiện vận động tranh cử ở Indianapolis - là dấu hiệu thiện chí với họ, mặc dù họ thừa nhận những trách nhiệm đang tiếp diễn của bà với tư cách là phó tổng thống, bao gồm cuộc họp với ông Netanyahu.

Còn rất nhiều thách thức

Sau cuộc cuộc họp riêng với ông Netanyahu, bà Harris xuất hiện trước báo giới để đưa ra sự ủng hộ mạnh mẽ cho quyền tự vệ của Israel nhưng cũng tuyên bố rằng "quá nhiều thường dân vô tội" đã chết ở Gaza. Ít nhất thì điều đó cũng khiến những cử Mỹ gốc Arab, như bà Al-Hanooti, quan tâm và muốn theo dõi sát sao bước đi tiếp theo của bà Harris trong tương lai.

Các bang như Michigan, Virginia, Minnesota và Pennsylvania có lượng lớn người Mỹ gốc Arab và họ thường xuyên biểu tình phản đối việc Mỹ ủng hộ Israel. Ảnh: Brigde Michigan.

“Tôi là người Mỹ gốc Palestine, theo đạo Hồi, theo đảng Dân chủ”, bà Al-Hanooti nói. “Tôi muốn bỏ phiếu cho đảng Dân chủ. Tôi cũng muốn bỏ phiếu theo lương tâm của mình và tôi muốn đảm bảo rằng người tôi bỏ phiếu cho sẽ chia sẻ các giá trị của tôi và chia sẻ các giá trị của lệnh ngừng bắn, chia sẻ các giá trị của quyền tự quyết của người Palestine và chia sẻ các giá trị của chúng tôi về nhân quyền”.

James Zogby, người đứng đầu Viện người Mỹ gốc Arab (AAI) có trụ sở ở Washington, cho biết AAI đã thực hiện một số cuộc thăm dò ý kiến cử tri người Mỹ gốc Arab trong năm qua và cảnh báo rằng cộng đồng này có nhiều quan điểm khác nhau, bao gồm cả một số tiếng nói ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump. Dù vậy, James Zogby thừa nhận rằng bà Harris có cơ hội thu hút những cử tri từng bỏ phiếu cho ông Biden vào năm 2020 nhưng nay đang thay đổi ý định vì những gì xảy ra ở Gaza. "Tôi nghĩ rằng, nếu bà ấy tận dụng cơ hội, thay đổi hướng đi và làm rõ rằng một chính quyền Harris sẽ khác, bà ấy có cơ hội lật ngược tình thế", ông nói.

Trong số những người chung quan điểm với Zogby có bà Jondy, một luật sư và là đảng viên Dân chủ lâu năm, người đã quyên góp cho các ứng cử viên của đảng Dân chủ. “Tôi đã bị giằng xé”, bà Jondy, sống ở vùng ngoại ô Flint (Michigan) và có cha mẹ là người Syria và Palestine, cho biết.

Trước khi ông Biden bỏ cuộc, bà đã cân nhắc đến việc không đi bỏ phiếu. Giờ đây, Jondy rất mong muốn được nghe Kamala Harris nói thêm về Gaza, bởi những tín hiệu thay đổi dù là nhỏ nhoi trong diễn ngôn của người có thể trở thành Tổng thống Mỹ dù sao vẫn đem lại chút hy vọng cho những trái tim Palestine đang đau lòng nhìn về Gaza. “Tính đến hôm nay”, bà Jondy nói về Phó Tổng thống Harris, “bà ấy đã có phiếu bầu của tôi”.

Những suy nghĩ của bà Jondy là tín hiệu tích cực. Nhưng, để thực sự giành lại niềm tin của nhóm cử tri Mỹ gốc Arab, bà Harris còn rất nhiều việc phải làm, trong đó bài kiểm tra đầu tiên là chọn một người bạn đồng hành. Hiện tại, một trong những cái tên trong danh sách rút gọn cho ứng viên Phó Tổng thống của bà Harris, Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, đã công khai chỉ trích những người biểu tình ủng hộ Palestine và ông này cũng là người Do Thái.

Một số nhà lãnh đạo người Mỹ gốc Arab ở Michigan cho biết việc đưa ông Shapiro vào danh sách sẽ làm tăng thêm sự lo lắng của họ về mức độ ủng hộ mà họ có thể mong đợi từ chính quyền Harris. “Shapiro là một trong những người đầu tiên chỉ trích sinh viên. Nếu bà Harris chọn ông ấy, điều đó đồng nghĩa rằng bà sẽ tiếp tục các chính sách của chính quyền ông Biden”, Rima Meroueh, Giám đốc Mạng lưới quốc gia vì cộng đồng người Mỹ gốc Arab cảnh báo.

Quang Anh