Bầu cử New Zealand kết thúc nhưng có 3 vấn đề còn bỏ ngỏ

Đảng Dân tộc của ông Christopher Luxon đã giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử Quốc hội tại New Zealand diễn ra vào hôm qua với 50 ghế, tăng 16 ghế so với cuộc bầu cử trước. Kết quả bầu cử cho thấy cử tri nước này đã lựa chọn sự thay đổi sau khi đã quá mệt mỏi do phải đối mặt với cơn bão lạm phát cùng với nhiều vấn đề đang tồn tại như tỷ lệ tội phạm tăng cao, vấn đề nhà ở ngày càng khó khăn, nợ công tăng…

Lãnh đạo đảng Dân tộc, ông Christopher Luxon (giữa) sẽ là Thủ tướng thứ 42 của New Zealand. Ảnh: Nick Monro.

Đảng Dân tộc đã có bước tiến lớn trong cuộc bầu cử song chiến thắng này chưa đủ để rải hoa hồng cho đảng trong 3 năm tới, đặc biệt khi trước mắt vẫn đang phải đối mặt với những vấn đề đang còn bỏ ngỏ sau cuộc bầu cử.

Thứ nhất, mặc dù đảng Dân tộc giành được 50 ghế trong Quốc hội song số ghế này chưa đủ để có thể đứng ra tự thành lập chính phủ của riêng mình. Vì thế, lãnh đạo đảng Dân tộc, ông Christopher Luxon cho biết đang thảo luận với đảng ACT, hiện đang nắm giữ 11 ghế về việc thành lập chính phủ liên minh. Và cho đến hôm nay, vấn đề này chưa được ngã ngũ.

Thứ hai, thông thường, Quốc hội New Zealand có 120 ghế, tuy nhiên, trong nhiệm kỳ 2023-2026, số ghế sẽ tăng thêm 1 do ứng cử viên của đảng ACT tại 1 khu vực bầu cử đã đột ngột qua đời nên tại khu vực bầu cử này sẽ tổ chức cuộc bầu cử bổ sung vào tháng 11/2023 và vì thế, số ghế trong Quốc hội khóa 54 của New Zealand sẽ tăng lên 121 ghế. Và điều này có nghĩa là cho dù cuộc bầu cử đã kết thúc song Quốc hội New Zealand sẽ vẫn trống 1 ghế và ghế này chỉ được xác định sau cuộc bầu cử bổ sung vào tháng 11 tới.

Thứ ba, vì Quốc hội New Zealand sẽ có 121 ghế nên nếu liên minh giữa đảng Dân tộc và đảng ACT không giành thêm được ghế trong cuộc bầu cử bổ sung vào tháng 11 tới thì với 61 ghế liên minh này chỉ vừa đủ điều kiện để giành quyền thành lập chính phủ. Tuy vậy nếu thành lập chính phủ mới với tỷ lệ 61ghế /121ghế tại Quốc hội thì sẽ ẩn chứa nhiều rủi ro. Vì thế, không loại trừ khả năng đảng Dân tộc sẽ không chỉ đàm phán với đảng ACT mà có thể cả với đảng khác, mà có thể là đảng New Zealand First nhằm xây dựng chính phủ vững mạnh hơn.

Như vậy có thể thấy, dù cuộc bầu cử Quốc hội đã kết thúc song vẫn còn những vấn đề bỏ ngỏ mà Thủ tướng sắp tới của nước này là ông Christoper Luxon phải giải quyết trong những ngày tới.

Việt Nga/VOV-Australia