Bầu cử ở Greenland: Giữ quyền tự chủ trước 'áp lực rất lớn' từ Tổng thống Mỹ

Cử tri Greenland bỏ phiếu bầu cơ quan lập pháp tại Nuuk, ngày 11-3-2025

Theo Politico ngày 12-3, Đảng Dân chủ (Demokraatit) trung hữu đối lập đã tạo nên cú sốc chính trị khi giành được gần 30% số phiếu bầu, một bước nhảy vọt so với vị trí thứ tư và chỉ 9,1% số phiếu bầu họ nhận được trong cuộc bầu cử trước đó. Lãnh đạo đảng Demokraatit 33 tuổi Jens-Frederik Nielsen, người từng cảnh báo rằng tuyên bố của Tổng thống Donald Trump là “mối đe dọa đến nền độc lập chính trị” của Greenland, đã gọi kết quả này là “lịch sử” và thừa nhận đây là điều “chúng tôi không ngờ tới”.

Đáng chú ý, đảng Qulleq - được xem là thân Mỹ nhất tại Greenland - thậm chí không giành đủ phiếu bầu để có một ghế trong cơ quan lập pháp. Kết quả này, với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu đạt 70%, được các chuyên gia xem là sự phản đối thẳng thừng đối với những tuyên bố liên tục của ông Donald Trump về việc muốn “thâu tóm” hòn đảo chiến lược này.

Ngay sau chiến thắng, ông Nielsen đã nhanh chóng khẳng định lập trường của mình với truyền thông quốc tế: “Chúng tôi không muốn trở thành người Mỹ. Không, chúng tôi không muốn trở thành người Đan Mạch. Chúng tôi muốn trở thành người Greenland và chúng tôi muốn có nền độc lập của riêng mình trong tương lai. Và chúng tôi muốn tự mình xây dựng quê hương của mình”.

Greenland - hòn đảo với dân số khoảng 56.000 người, phần lớn có nguồn gốc thổ dân Inuit - đã trở thành tâm điểm chú ý quốc tế kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần công khai kế hoạch kiểm soát hòn đảo này. Trong bài phát biểu tại phiên họp toàn thể của Quốc hội Mỹ gần đây, ông Donald Trump khẳng định Mỹ cần Greenland để bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia và ông hy vọng sẽ có được điều đó “bằng cách này hay cách khác”.

Sự quan tâm của ông Donald Trump không phải không có cơ sở. Greenland nằm trên các tuyến đường hàng không và đường biển chiến lược ở Bắc Đại Tây Dương. Hòn đảo là nơi đặt Căn cứ Không gian Pituffik của Mỹ, hỗ trợ các hoạt động cảnh báo tên lửa và giám sát không gian. Đặc biệt, Greenland còn sở hữu một trong những mỏ uranium và khoáng sản đất hiếm lớn nhất thế giới - nguyên liệu cần thiết để sản xuất từ điện thoại di động đến công nghệ năng lượng tái tạo.

Mặc dù phần lớn người dân Greenland đều mong muốn độc lập khỏi Đan Mạch, nhưng cách thức và thời điểm đạt được mục tiêu này vẫn khác nhau giữa các đảng phái. Như Tổng Biên tập tờ Sermitsiaq, báo chính của Greenland, Masaana Egede đã nhận xét: “Chúng tôi muốn độc lập, nhưng mỗi người đều có định nghĩa rất khác nhau về độc lập”.

Đảng Dân chủ của ông Nielsen chủ trương một con đường chậm rãi hướng đến độc lập, ưu tiên phát triển kinh tế trước khi chính thức tách khỏi Đan Mạch. Chiến dịch tranh cử của họ tập trung vào cải thiện nhà ở và tiêu chuẩn giáo dục. Trong khi đó, đảng Naleraq - đứng thứ hai với 24,5% số phiếu bầu - lại là đảng ủng hộ mạnh mẽ nhất việc thúc đẩy độc lập sớm. Phản ứng từ Copenhagen cũng đáng chú ý. Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen đã chúc mừng đảng Dân chủ và cảnh báo rằng chính quyền mới của Greenland có thể sẽ phải “đối mặt với áp lực rất lớn” từ Tổng thống Mỹ, đồng thời khẳng định: “Tương lai của Greenland phụ thuộc vào những gì người dân và chính quyền Greenland mong muốn”.

Minh Trí