Bầu cử Quốc hội Đức: Bất ngờ trong không bất ngờ

Không bất ngờ khi Thủ tướng Olaf Scholz thuộc đảng Xã hội Dân chủ Đức (SPD) bị cử tri bãi nhiệm, nhưng bất ngờ khi đảng này nếm trải kết quả bầu cử tồi tệ nhất kể từ năm 1890. Liên minh dân chủ thiên chúa giáo (CDU) và Liên minh xã hội thiên chúa giáo (CSU) trở thành phe phái chính trị lớn nhất trong Quốc hội và sẽ thành lập Chính phủ với ứng cử viên thủ tướng là Chủ tịch đảng CDU Friedrich Merz. Tuy nhiên, bất ngờ khi phe CDU/CSU chỉ giành được có 28,5% phiếu bầu, đạt kết quả bầu cử thấp thứ hai kể từ năm 1949 trở lại đây.

Không bất ngờ khi đảng cực hữu, dân túy và dân tộc chủ nghĩa Sự lựa chọn thay thế cho nước Đức (AfD) thắng lớn nhưng bất ngờ khi đảng này trở thành đảng phái chính trị lớn thứ hai trong Quốc hội, tăng gấp đôi tỷ lệ phiếu bầu so với lần bầu cử Quốc hội năm 2021. Cứ 5 cử tri có một bầu cho đảng này và ở 5 bang phía đông của nước Đức, đảng AfD trở thành đảng phái chính trị lớn nhất.

Không bất ngờ khi ba đảng từng liên minh thành lập Chính phủ sau cuộc bầu cử Quốc hội năm 2021 là đảng SPD, đảng Xanh và đảng Dân chủ Tự do (FDP) đều bị cử tri Đức trừng phạt, nhưng bất ngờ ở mức phạt: cả đảng SPD và đảng Xanh đều bị thất cử nặng nề trong khi đảng FDP thậm chí còn không có chân trong Quốc hội mới. Bất ngờ lớn khi đảng cánh tả tưởng đã bị lụi bại bởi phân rẽ nội bộ mà hồi phục nhanh chóng và trỗi dậy ngoạn mục.

Với kết quả bầu cử này, ông Merz chắc chắn sẽ phải liên minh phe CDU/CSU với đảng SPD để cầm quyền. Từ trước đến nay, hai phe này đã nhiều lần cùng nhau chấp chính. Phe CDU/CSU mạnh hơn nhưng lại buộc phải liên minh với đảng SPD để cầm quyền. Đảng SPD yếu nhưng lại đóng vai trò "lập vua" sau cuộc bầu cử Quốc hội.

Kinh tế và nhập cư là hai chủ đề nội dung quyết định kết quả cuộc bầu cử Quốc hội năm nay. Phe cực hữu, dân túy và dân tộc chủ nghĩa thắng cử vang dội. Ông Merz dễ thành lập được Chính phủ nhưng sẽ khó khăn trong cầm quyền khi cả phe cực hữu và dân túy lẫn phía cánh tả đều hùng mạnh hơn nhiều so với trước, khi nước Đức thâm hụt ngân sách trầm trọng và kinh tế sa sút nặng nề.

Ông Merz từng là địch thủ chính trị đáng gờm nhất của cựu Thủ tướng Angela Merkel trong phe CDU/CSU và bà Merkel đã đẩy phe này đến tình trạng bị mất quyền, giờ chính ông Merz giành về lại quyền lực cho phe CDU/CSU.

Dịch Dung