Bầu cử sơ bộ Mỹ: 5 câu hỏi lớn dự đoán 'sóng gió' mới giữa hai ứng cử viên Đảng Dân chủ

Một tuần sau khi bất ngờ giành ưu thế trở lại với sự ủng hộ công khai của nhiều cử tri có uy tín, cuộc chạy đua trở thành ứng cử viên (ƯCV) đại diện cho Đảng Dân chủ ra tranh cử tổng thống giữa hai ông Joe Biden và Bernie Sanders lại chuẩn bị đón nhận những sóng gió mới.

Trước thềm diễn ra 6 cuộc bầu cử sơ bộ mới trong ngày 10/3 để chọn ra 352 đại biểu tham dự đại hội Đảng Dân chủ toàn quốc vào tháng 7 sắp tới, trang AP đưa ra những câu hỏi lớn liên quan tới cả hai ƯCV Dân chủ trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020.

Ông Sanders liệu có "bắt kịp" đối thủ Biden?

Sau Siêu Thứ Ba tuần trước, cựu Phó Tổng thống Biden đã giành được ít nhất 664 đại biểu so với 573 đại biểu của nghị sỹ Sanders. Tuy nhiên, sự chênh lệch không quá xa nhất là khi cần phải có 1.991 đại biểu ủng hộ thì một trong hai người mới có thể trở thành đại diện chính thức cho Đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Mặc dù vậy, đó vẫn là một quãng đường khó khăn, nhất là khi Đảng Dân chủ sử dụng hệ thống tỷ lệ (ứng cử viên sẽ nhận được số đại biểu tùy theo số phiếu); chứ không phải là nguyên tắc "winner-take-all" (người thắng cuộc sẽ có tất cả các đại biểu trong bang) của Đảng Cộng hòa.

ƯCV tổng thống, Thượng nghị sỹ Bernie Sanders (ảnh: AFP)

Với số đại biểu lớn nhất, hai bang Michigan và Washington có vai trò quan trọng trong ngày thứ ba (10/3). Bốn năm trước, ông Sanders từng vượt qua đối thủ cùng đảng là bà Hillary Clinton tại cả hai bang này, trong đó chiến thắng tại bang Michigan đã giúp ông có động lực theo đuổi cuộc đua cho tới tận cuối kỳ tiến cử vào tháng 6 (mặc dù rốt cuộc vẫn thất bại trước cựu Ngoại trưởng Mỹ).

Sau Michigan vào năm 2016, các thắng lợi đáng kể nhất của ông Sanders đến từ bốn cuộc họp kín tại Idaho (thêm 13 đại biểu), Utah (thêm 21) và Washington (thêm 47). Tuy nhiên, tin buồn là năm nay, bang Utah đã chuyển sang hình thức bầu cử sơ bộ vào tuần trước; còn hai cuộc bầu cử sơ bộ tại Washington và Idaho được đánh giá là có kết quả khó dự đoán hơn so với năm 2016. Ngay cả khi giành chiến thắng ở hai bang này, sẽ rất khó để ông Sanders có thể lặp lại thành tích đã làm được trước bà Clinton trước đây.

Nếu ông Sanders lại thất bại, người ủng hộ ông sẽ có thái độ ra sao?

Các cố vấn hàng đầu của ông Sanders nhìn lại năm 2016 và thừa nhận, họ không lường được rằng chiến dịch của ông sẽ tiến triển theo cách đó. Bốn năm trước, một phần lớn trong số những người ủng hộ nhiệt thành của ông Sanders – bao gồm nhiều cử tri trẻ từ chối công nhận bà Clinton là đại diện của Đảng Dân chủ và lựa chọn ở nhà vào ngày bỏ phiếu. Lần này, mọi người ủng hộ ông đều tuyên bố Sanders sẽ chiến thắng. Nhưng như vậy, điều gì sẽ xảy ra nếu mọi cánh cửa khả thi cho thượng nghị sỹ đều khép lại?

Hai ƯCV Sanders và Biden thể hiện sự khác biệt khá rõ ràng trong cả tầm nhìn và chính sách. Bản thân ông Biden từng phải tỏ ý e ngại trước sức ép từ những người ủng hộ Sanders trên mạng xã hội. Tuy nhiên, cựu phó tổng thống khẳng định cuối tuần trước, "chúng ta không thể xé nát đảng này và để Trump đắc cử; chúng ta phải luôn dõi theo trái bóng".

ƯCV tổng thống, cựu Phó Tổng thống Joe Biden (ảnh: AP)

Những người ủng hộ bà Elizabeth Warren ở đâu?

ƯCV, Thượng nghị sỹ Elizabeth Warren rời bỏ đường đua với tuyên bố, "tôi ủng hộ cho Bernie". Tuy nhiên, theo AP, những xu thế của cử tri sau Siêu Thứ ba tuần trước cho thấy, người ủng hộ bà không thực sự "toàn tâm" với ông Sanders. Thậm chí, một số còn quay sang chọn ông Biden trước khi bà Warren rút lui – bằng chứng là ông Biden giành chiến thắng ngay tại bang quê nhà của bà, Massachusetts.

Những cử tri da màu gốc Phi sẽ tiếp tục bỏ phiếu cho ông Biden?

Trong Siêu Thứ ba, cử tri người Mỹ gốc Phi thể hiện sự ủng hộ ấn tượng cho ông Biden và góp phần quan trọng vào chiến thắng của chính trị gia 77 tuổi tại bang Texas, đồng thời kéo dãn khoảng cách với đối thủ Sanders tại các bang Alabama, North Carolina và Virginia. Liệu tinh thần này có tiếp diễn ở bên ngoài miền nam hay không, sẽ quyết định kết quả ở hai bang Michigan và Missouri.

Tại Detroit – thành phố lớn nhất của bang Michigan, hơn 78% cư dân là người Mỹ gốc Phi. Cử tri da đen cũng đóng vai trò chủ chốt tại thành phố St. Louis và Kansas. Gần như chắc chắn ông Sanders sẽ đặt hy vọng vào các cử tri da đen trẻ tuổi hơn. Dữ liệu của hãng tin AP dự đoán, Thượng nghị sỹ và ông Biden sẽ có cơ hội ngang bằng trước các cử tri da đen dưới 45 tuổi.

Tuy nhiên, tỷ lệ người Mỹ gốc phi cao tuổi đi bỏ phiếu lại nhiều hơn. ƯCV Biden trông chờ vào chiến thắng tại bang Mississipi, nơi hầu hết các lá phiếu của Đảng Dân chủ tới từ cộng đồng người Mỹ gốc Phi. Tại bang láng giềng Alabama, tuần trước có tới 7/10 cử tri da đen bỏ phiếu cho ông Biden.

Ai giành được sự ủng hộ của các công đoàn lao động lớn?

Bang Michigan có số lượng thành viên công đoàn đủ lớn (khoảng 600.000 người) để gây ảnh hưởng tới một cuộc bầu cử sơ bộ. Cả hai ông Biden và Sanders đều tuyên bố mình là ƯCV đại diện cho tầng lớp công nhân; trong đó, cựu phó tổng thống có quan hệ tốt hơn với giới lãnh đạo công đoàn còn thượng nghị sỹ lại thu hút trực tiếp các công đoàn viên.

Tại bang Nevada, ông Sanders có lợi thế nhiều hơn trong khi ông cũng cần phải đạt được điều tương tự tại bang Michigan – nơi công đoàn lao động uy tín nhất là Liên hiệp các Công nhân Ô tô vẫn chưa thể hiện lập trường nghiêng về ƯCV nào.

Minh Đức