Bầu cử tổng thống Ba Lan ngã ngũ, châu Âu lại 'dậy sóng'
Đường đua bầu cử Tổng thống vòng 2 tại Ba Lan đã ngã ngũ với chiến thắng sít sao thuộc về ứng cử viên Karon Nawrocki, 42 tuổi, theo đường lối dân tộc chủ nghĩa và hoài nghi Liên minh châu Âu.
Với một cuộc đua “nghẹt thở” tới tận những phút cuối, kết quả này một lần nữa cho thấy sự phân hóa sâu sắc trong lòng xã hội Ba Lan, với những tầm nhìn khác biệt về tương lai đất nước.
Ông Nawrocki được đảng Luật pháp và Công lý hậu thuẫn nhận được 50,89% số phiếu bầu so với 49,11% của đối thủ - Thị trưởng Warsaw Rafał Trzaskowski, 52 tuổi theo chủ nghĩa tự do. Cuộc bầu cử tổng thống vòng 2 đã chứng kiến màn rượt đuổi tỷ số sít sao giữa hai ứng cử viên hàng đầu. Có thời điểm ông Trzaskowski đã vươn lên dẫn đầu. Tuy nhiên khoảng cách giữa hai ứng cử viên chưa lúc nào vượt quá 2%. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 71,6%.
Ứng cử viên Karon Nawrocki giành chiến thắng sít sao trong cuộc bầu cử tổng thống Ba Lan. Ảnh: Reuters
Trong bài phát biểu ngay sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa, ông Nawrocki tự tin tuyên bố: "Chúng ta sẽ chiến thắng và chúng ta sẽ cứu Ba Lan. Đây là một những cuộc bầu cử quan trọng nhất kể từ năm 1989 và đó là lý do tại sao tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn. Từ tận đáy lòng mình, tôi muốn cảm ơn người dân Ba Lan”.
Cuộc đua giữa ông Nawrocki và ông Trzaskowski không chỉ là cuộc đối đầu giữa hai ứng cử viên mà còn là phép thử đối với tương lai của Ba Lan - một quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên minh châu Âu (EU), đang ở ngã ba đường giữa hội nhập châu Âu và bảo vệ chủ quyền truyền thống. Ông Karol Nawrocki là một nhà sử học nổi tiếng, theo đường lối dân tộc chủ nghĩa, bảo thủ và có xu hướng hoài nghi EU.
Trong khi đó, đối thủ của ông - Thị trưởng Rafal Trzaskowski là người theo khuynh hướng tự do, ủng hộ EU và là một trong những đồng minh thân cận của Thủ tướng Donald Tusk. Chính vì thế, chiến thắng của ông Nawrocki đặt ra thách thức lớn cho Thủ tướng Donald Tusk, người vừa trở lại cầm quyền vào cuối năm 2023 với cam kết khôi phục quan hệ với EU và tái lập nền tư pháp độc lập.
Chuyên gia Krysztof Izdebski tại Quỹ Batory đánh giá: "Tại Ba Lan, chức vụ Tổng thống phần nhiều mang tính nghi lễ, nhưng Tổng thống cũng có thể phủ quyết dự thảo luật đang được quốc hội thông qua. Vì vậy, Tổng thống có ảnh hưởng trực tiếp đến việc ban hành và thực hiện các cải cách hay các điều luật. Chúng ta đang trong chiến dịch chính trị cho cuộc bầu cử Quốc hội dự kiến vào năm 2027. Vì vậy tôi nghĩ, với chiến thắng của ông Nawrocki, tiếng nói của đảng Luật pháp và Công lý sẽ có thêm sức nặng và Thủ tướng Donald Tusk sẽ gặp khó khăn trong việc thúc đẩy các dự án”.
Theo các nhà phân tích, so với sự thận trọng của Thủ tướng Donald Tusk, ông Nowrocki nhiều khả năng sẽ chủ động làm sâu sắc thêm mối quan hệ với Mỹ theo hướng ưu tiên lợi ích song phương và chủ quyền quốc gia, phản ánh tinh thần “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” mà Tổng thống Donald Trump theo đuổi. Về chính sách đối với Ukraine, ông Nawrocki vẫn bày tỏ sự ủng hộ đối với nước này trong cuộc xung đột với Nga, song không tán thành việc Ukraine gia nhập NATO và đặt dấu hỏi về tính bền vững của các khoản viện trợ dài hạn. Trong bối cảnh dư luận trong nước ngày càng mệt mỏi với cuộc chiến và gánh nặng viện trợ, quan điểm của ông Nawrocki có thể báo hiệu sự chuyển hướng chính sách từ hậu thuẫn toàn diện sang ủng hộ có điều kiện đối với Ukraine.
Kết quả bầu cử cũng khiến giới lãnh đạo EU lo ngại. Sau khi hoan nghênh sự trở lại của ông Donald Tusk như một bước tiến về hội nhập, Liên minh châu Âu nay phải đối mặt với một nguyên thủ có quan điểm hoài nghi châu Âu. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hôm nay đã chúc mừng chiến thắng bầu cử của ông Karol Nawrocki và cho biết bà tin rằng EU có thể tiếp tục "hợp tác rất tốt" với Ba Lan. Ông Nawrocki dự kiến sẽ nhậm chức vào ngày 6/8 tới./.
