Bầu cử Tổng thống mỹ 2024: Harris - Trump lần đầu tranh luận trực tiếp
Tối 10-9 (theo giờ Mỹ, tức sáng 11-9 theo giờ Việt Nam), hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ là bà Kamala Harris và ông Donald Trump đã có cuộc tranh luận trực tiếp tại Trung tâm Hiến pháp Quốc gia (NCC) ở Philadelphia, Pennsylvania, trong đó tâm điểm thu hút sự quan tâm của hàng triệu khán giả truyền hình là một loạt vấn đề liên quan tới đường lối, chính sách đối nội và đối ngoại.
Ông Trump và bà Harris tranh luận tối 10-9. Ảnh: Reuters
Ai làm tốt hơn?
Một cuộc thăm dò của CNN đối với những người theo dõi cuộc tranh luận cho thấy 63% cho rằng bà Harris đã vượt trội hơn ông Trump, trong khi 37% ủng hộ ông Trump. Trước cuộc tranh luận, những người tham gia thăm dò không nghiêng về bên nào, cho rằng ông Trump và bà Harris đều có 50% cơ hội.
Chuyên mục dự đoán bầu cử tổng thống trên trang PredictIt cho thấy khả năng chiến thắng của ông Trump đã giảm từ 52% xuống còn 47% sau cuộc tranh luận. Tỷ lệ này của bà Harris trong khi đó tăng từ 53% lên 55%.
Bà Harris đang được đánh giá cao hơn ông Trump khi liên tục dồn ép, khiến đối thủ rơi vào thế phải giải thích trong cuộc tranh luận đầu tiên. "Harris rõ ràng đang cố gắng thể hiện quyền lực, thái độ nghiêm túc và trưởng thành, tôi nghĩ bà ấy đã làm điều đó khá tốt", Martha Johnson, phó giáo sư ngành quản lý chính phủ tại Đại học Northeastern, bình luận.
Nick Beauchamp, phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Northeastern, đánh giá chiến lược tranh luận của bà Harris có hai điểm chính: "Đầu tiên là thể hiện rõ sự khác biệt với ông Trump và sau đó là chọc giận ông ấy nhằm khiến cựu tổng thống tung ra những lời chỉ trích không mấy hấp dẫn".
Tại sàn đấu tranh luận, bà Harris chủ động tiến về phía ông Trump để bắt tay. Đây là lần đầu tiên họ gặp mặt trực tiếp, cũng là cú bắt tay đầu tiên giữa hai ứng viên tranh cử tổng thống của hai đảng bắt tay nhau kể từ cuộc bầu cử năm 2016. Trong suốt 1 tiếng 45 phút tranh luận, hai ứng viên của hai đảng đã cho thấy sự khác biệt trong quan điểm, tầm nhìn về các vấn đề ưu tiên đối với người dân Mỹ.
Theo CNN, trong những phát biểu đầu tiên về vấn đề kinh tế, Phó Tổng thống Harris nói rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden phải "dọn dẹp mớ hỗn độn của ông Trump" sau bốn năm ông ở Nhà Trắng. Bà cáo buộc ông Trump đã để lại cho nước Mỹ "tỷ lệ thất nghiệp tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại suy thoái và là cuộc tấn công tồi tệ nhất vào nền dân chủ kể từ Nội chiến cũng như trải qua một đại dịch sức khỏe cộng đồng tồi tệ nhất trong một thế kỷ. "Những gì chúng tôi đã làm và những gì tôi dự định làm là xây dựng dựa trên những gì chúng tôi biết là nguyện vọng và hy vọng của người dân Mỹ", bà Harris nhấn mạnh. Ứng viên đảng Dân chủ nhấn mạnh rằng bà có một kế hoạch giúp đỡ các gia đình Mỹ lo lắng về nền kinh tế và chi phí sinh hoạt. Bà trình bày các kế hoạch xây dựng một "nền kinh tế cơ hội", bao gồm các đề xuất nhằm làm cho nhà ở trở nên giá cả phải chăng hơn và mở rộng khoản tín dụng thuế cho trẻ em. Bà Harris cũng chỉ trích các đề xuất của cựu Tổng thống Donald Trump, như cung cấp các khoản cắt giảm thuế cho các tập đoàn và lập luận rằng chúng sẽ gây tổn hại đến các gia đình trung lưu của Mỹ.
Về phần mình, ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Trump cam kết sẽ gia hạn các khoản cắt giảm từ Đạo luật Cắt giảm Thuế và Việc làm năm 2017, đặc biệt là các khoản giảm thuế thu nhập cá nhân và giảm thuế doanh nghiệp. Ngoài ra, ông Trump nhắc lại việc áp thuế đối với các quốc gia khác, chẳng hạn như Trung Quốc. Cựu tổng thống cũng nhắc đến tỷ lệ lạm phát cao dưới thời chính quyền của cặp đôi Biden-Harris, nói rằng chúng là "thảm họa đối với người dân".
Vài phút sau khi cuộc tranh luận kết thúc, chiến dịch tranh cử của Phó Tổng thống Harris đã kêu gọi sẵn sàng tham gia một vòng tranh luận khác trong tháng 10. Một thành viên trong nhóm của bà Harris cho biết họ nhiều lần vỗ tay khi theo dõi cuộc tranh luận. Theo họ, bà đã thể hiện khả năng kiểm soát vấn đề, truyền đạt thành công thông điệp về các vấn đề quan trọng, đặc biệt thành công trong việc khiến ông Trump nhiều lần bực bội. Trong khi đó, chiến dịch của cựu Tổng thống Donald Trump cũng bày tỏ tự tin ông đã làm tốt, trong đó các cố vấn Chris LaCivita và Susie Wiles khẳng định ông đã có màn thể hiện xuất sắc, đưa ra tầm nhìn táo bạo về nước Mỹ.
Đáp trả trước những kế hoạch của ông Trump, bà Harris cho biết các nhà kinh tế chính thống ủng hộ kế hoạch kinh tế của bà hơn kế hoạch của đối thủ. Bà lấy dẫn chứng trong một phân tích công bố hồi tuần trước của ngân hàng đầu tư Goldman Sachs. Trong báo cáo này, Goldman Sachs cho rằng các chính sách kinh tế của ông Trump - đặc biệt là về thương mại - sẽ khiến nền kinh tế Mỹ suy giảm một chút vào năm 2025. Ngược lại, các đề xuất chính sách kinh tế của bà Harris sẽ giúp nền kinh tế tăng trưởng ở mức không đáng kể vào năm tới.
Ông Trump đã đề xuất mức thuế từ 10% đến 20% đối với hầu hết các mặt hàng nhập khẩu vào Mỹ, ngoại trừ hàng hóa Trung Quốc sẽ bị áp mức thuế 60%. Theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, điều đó sẽ khiến mỗi người Mỹ thiệt hại 2.600 USD/năm. Đề xuất trục xuất 10 đến 20 triệu người nhập cư của ông Trump sẽ là một "cú sốc lạm phát". Ngược lại, các đề xuất của bà Harris mang tính chuẩn mực hơn và sẽ giúp nền kinh tế duy trì tốc độ.
Tranh luận về vấn đề quyền phá thai, cựu Tổng thống Trump đã bảo vệ quyết định ủng hộ lệnh cấm phá thai trong sáu tuần sẽ được đưa vào cuộc bỏ phiếu tại bang Florida. Ông Trump tiếp tục nói rằng ông đã có thể lật ngược phán quyết Roe v. Wade bằng cách bổ nhiệm các thẩm phán vào Tòa án Tối cao và cho biết ông vẫn tin vào các trường hợp ngoại lệ đối với tội hiếp dâm, loạn luân và nguy hiểm tới tính mạng của người mẹ. Ông Trump cũng tuyên bố ông sẽ không ký lệnh cấm phá thai trên toàn quốc nếu đắc cử. Về phía bà Harris, phó tổng thống chỉ trích cái mà bà gọi là "lệnh phá thai của ông Trump", đồng thời nói rằng chính sách về quyền phá thai của ông Trump là "vô đạo đức".
Bài Harris nhận được sự ủng hộ trong ngành giải trí
Nữ ca sĩ đình đám của hãng giải trí thế giới Taylor Swift đã ủng hộ bà Harris trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay.
"Tôi sẽ bỏ phiếu cho bà Kamala Harris và ông Tim Walz trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024", ca sĩ Taylor Swift ngày 10-9 thông báo trên tài khoản Instagram có 283 triệu người theo dõi, ngay sau khi buổi tranh luận giữa bà Harris và ông Trump kết thúc. Nữ ca sĩ đã cho biết cô sẽ bỏ phiếu cho bà Harris trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 5-11 tới. Swift giải thích cô ủng hộ bà Harris vì nữ chính trị gia 59 tuổi "chiến đấu vì lẽ phải" và nước Mỹ cần "một chiến binh" như phó tổng thống Mỹ. "Tôi nghĩ bà ấy là một nhà lãnh đạo vững vàng, tài năng và đất nước sẽ đạt được thêm nhiều thành tựu nếu được dẫn dắt bởi sự bình tĩnh thay vì hỗn loạn", nữ ca sĩ 34 tuổi bình luận.
Cùng với Taylor Swift, nhiều diễn viên, nhà sản xuất và nhà làm phim Hollywood đã nói rằng họ coi bà Harris, người California bản địa, là ứng cử viên quê hương của họ.
Bày tỏ quan điểm về chính sách đối ngoại, bà Harris cho biết bà nhất trí với quyết định rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan vào năm 2021 của Tổng thống Joe Biden. Đối với cuộc chiến ở Ukraine, ông Trump nhắc lại một lần nữa rằng ông có thể "giải quyết" xung đột trong vòng 24 giờ nhưng không nói liệu ông muốn Ukraine giành chiến thắng hay không. Ứng viên đảng Cộng hòa cũng nói rằng bà Harris đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vài ngày trước khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine song Phó Tổng thống đã bác bỏ.
Về bảo hiểm chăm sóc sức khỏe, ông Trump cho biết ông có kế hoạch thay thế Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (ACA), một điều mà trước đây ông đã hứa sẽ thực hiện. Về phần mình, bà Harris đáp lại rằng ông Trump đã tìm cách hàng chục lần xóa bỏ ACA. Bà ca ngợi công việc của chính quyền Tổng thống Biden nhằm giảm chi phí thuốc theo toa và hạn chế chi phí insulin. Bà cho biết bà sẽ củng cố đạo luật này nếu được bầu làm tổng thống.
Theo Đài Truyền hình CNN, sau lời kết màn trên sân khấu, ban tổ chức đã đo được khoảng thời gian phát biểu trong cuộc tranh luận đầu tiên của cựu Tổng thống Trump là 42 phút 52 giây, trong khi của Phó Tổng thống Kamala Harris là 37 phút 36 giây.
Mặc dù quy định của cuộc tranh luận cho phép cả hai ứng cử viên cơ hội công bằng để trả lời các câu hỏi, nhưng họ có thể chọn không sử dụng thời gian tối đa được phân chia từ trước. Theo một phóng viên có mặt tại sân khấu, bà Harris và ông Trump không tương tác khi kết thúc cuộc tranh luận. Cả hai cảm ơn những người điều phối, quay về phía lối ra và không nhìn nhau.
