Bé sơ sinh nhỏ tuổi nhất được thực hiện phẫu thuật tạo hình khe hở mặt phức tạp

Các bác sĩ phẫu thuật cho bệnh nhi.

Bé B.A là con thứ 3 trong gia đình. Khoảng tháng thứ 2 của thai kỳ, mẹ B.A bị cúm, tuy nhiên do nhà nghèo, đường xá đi lại khó khăn, lại thấy 2 bé trước hoàn toàn khỏe mạnh nên chị chủ quan không đi siêu âm.

Đến tháng thứ 7 của thai kỳ, chị mới đi siêu âm lần đầu tiên thì được bác sĩ thông báo con bị dị tật vùng mặt rất phức tạp.

Bác sĩ Phạm Tuấn Hùng, Khoa Sọ mặt và Tạo hình, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, bé B.A được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương khi mới 2 ngày tuổi, trong tình trạng có đa khe hở mặt rất phức tạp và hiếm gặp Tessier 3,4,5,6.

Trẻ có khe hở từ môi trên đến ổ mắt phải, khoang miệng thông với ổ mắt khiến lưỡi của trẻ thường xuyên liếm lên cả ổ mắt. Trẻ khuyết toàn bộ mi dưới, sàn ổ mắt phải, khuyết xương từ bờ dưới ổ mắt đến toàn bộ ½ cung hàm trên bên phải và toàn bộ xoang hàm trên bên phải; nhãn cầu phải tụt xuống dưới, lộ hoàn toàn ra bên ngoài; biến dạng mũi.

Ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhi, các bác sĩ đã nhanh chóng hội chẩn đa chuyên khoa Sọ mặt-Tạo hình, Mắt, Chẩn đoán hình ảnh để tìm ra phương án điều trị tối ưu cho bé.

Trẻ được thăm khám chuyên khoa Mắt để cố gắng bảo tồn chức năng của mắt phải, chụp X-Quang, CT sọ mặt, dựng hình 3D đánh giá tình trạng khe hở mặt, cấu trúc của xương.

Theo bác sĩ Đặng Hoàng Thơm, Trưởng khoa Sọ mặt và Tạo hình, Bệnh viện Nhi Trung ương, sau khi thăm khám, đánh giá mức độ thương tổn trên lâm sàng và trên phim chụp 3D cho thấy dị tật khe hở sọ mặt của bệnh nhi phức tạp và nguy hiểm.

"Nếu không nhanh chóng được phẫu thuật tạo hình lại các bộ phận trên khuôn mặt sẽ khiến trẻ gặp rất nhiều khó khăn khi ăn uống, sinh hoạt. Thêm vào đó, nhãn cầu phải của trẻ không được bảo vệ do khuyết toàn bộ mi dưới, nhãn cầu tụt xuống dưới nên không giữ được nước mắt, khiến trẻ dễ bị khô giác mạc.

Đồng thời, ổ mắt phải của trẻ thông với khoang miệng nên lưỡi thường xuyên liếm lên trên vùng mắt, gây viêm quanh mắt, khiến trẻ có nguy cơ cao bị tổn thương mắt dẫn đến mù lòa", bác sĩ Thơm cho hay.

Đây là em bé sơ sinh nhỏ tuổi nhất tính đến thời điểm hiện tại được thực hiện phẫu thuật tạo hình khe hở mặt phức tạp tại Việt Nam.

Sau gần 2 tuần được các y, bác sĩ tại khoa Sọ mặt và Tạo hình tận tình chăm sóc để tăng cường sức đề kháng và đảm bảo toàn trạng ổn định, 17 ngày tuổi, ngay khi đủ điều kiện về sức khỏe, bé B.A bước vào ca phẫu thuật cải thiện ngoại hình và các chức năng trên khuôn mặt mình.

Bác sĩ Đặng Hoàng Thơm, Trưởng ê-kíp phẫu thuật, người trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật cho biết: Do dị tật khe hở mặt Tessier 3,4,5,6 rất nặng nề và hiếm gặp, trẻ có đa khe hở sọ mặt phức tạp với độ khuyết hổng lớn, đặc biệt bệnh nhi còn quá nhỏ, mới 17 ngày tuổi, tổ chức da và cơ của trẻ rất mỏng manh lại bị thiếu rộng, nên khi phẫu thuật đòi hỏi độ tỉ mỉ, chính xác rất cao, cần có kế hoạch và chiến lược tạo hình phù hợp.

Mục tiêu của ca phẫu thuật là nhanh chóng tái lập lại cấu trúc giải phẫu vùng hàm mặt: tạo hình lại môi, che phủ các chỗ khuyết hổng mà vẫn bảo tồn được tất cả vạt da vùng mặt, đóng khe hở để lại ít sẹo, ít biến dạng co kéo nhất, giảm thiểu tối đa nguy cơ hoại tử vạt, bục vết mổ do căng, do thiểu dưỡng, tạo hình là mi dưới, sàn ổ mắt, đưa mắt trở về vị trí sinh lý bình thường.

Bệnh nhi đã có thể bú sữa bình không phải ăn qua sonde.

Sau ca phẫu thuật kéo dài gần 4 giờ đồng hồ, môi của bệnh nhi đã được tạo hình lại, trẻ đã có thể tự bú, ổ mắt được đưa về vị trí sinh lý bình thường, mi trên và mi dưới đã khép kín, che phủ toàn bộ nhãn cầu, khắc phục được tình trạng chảy tràn nước mắt.

Các khe hở mặt được đóng kín tạo nên khuôn mặt cân đối, tình trạng dị hình trên khuôn mặt trẻ đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, chức năng mắt của trẻ vẫn cần được theo dõi và đánh giá thêm.

Nhìn con yêu đang ăn sữa mẹ nhưng giờ đây là ăn được trực tiếp chứ không phải qua sonde nữa, mẹ bé vừa khóc vừa nói: “Biết rằng con và gia đình vẫn còn 1 chặng đường dài cần phải vượt qua, nhưng bước đầu thấy con đã có thể ăn uống dễ dàng hơn, em thấy mừng lắm rồi… từ lúc sinh ra đến giờ con phải ăn qua ống nên chưa được về nhà mà toàn phải nằm viện thôi, sắp tới con được về nhà với anh chị của con rồi… em không biết nói gì hơn ngoài cảm ơn các bác sĩ đã tận tình chữa bệnh cho con”.

Trong thời gian tới, bệnh nhi sẽ tiếp tục được các bác sĩ khoa Sọ mặt và Tạo hình, Bệnh viện Nhi Trung ương theo dõi sự phát triển của xương hàm mặt để can thiệp ghép xương, phẫu thuật khe hở vòm họng, phẫu thuật tạo hình điều chỉnh mũi về vị trí cân đối để trả lại toàn diện về cả thẩm mỹ, chức năng, giúp trẻ tự tin hòa nhập cộng đồng.

HẢI NGÔ