Bệnh nhân nhận tim lợn cấy ghép đầu tiên trên thế giới đã tử vong

Theo kênh CNN, ông David Bennett qua đời ngày 8/3 sau khi tình trạng sức khỏe bắt đầu xấu đi vài ngày trước. Ông đã được chăm sóc giảm nhẹ và có thể nói chuyện với gia đình trong những giờ cuối cùng cuộc đời.

Các bác sĩ trong cuộc phẫu thuật cấy ghép tim lợn chỉnh sửa gien cho bệnh nhân David Bennett ngày 7/1. Ảnh: AP

Bác sĩ Bartley P. Griffith, người đã cấy ghép tim lợn cho ông Bennett tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland, cho biết trong một tuyên bố: “Hàng triệu người trên thế giới đã biết tới ông Bennett nhờ lòng dũng cảm và ý chí sống kiên định”.

Ông Bennett mắc bệnh tim giai đoạn cuối và đã được cấy ghép tim lợn vào ngày 7/1. Ông Bennett không đủ điều kiện để cấy ghép tim thông thường hoặc dùng máy bơm tim nhân tạo. Cấy ghép tim lợn là lựa chọn khả dụng duy nhất vào thời điểm đó.

Trung tâm Y tế Đại học Maryland cho biết trái tim lợn được cấy ghép hoạt động tốt trong vài tuần mà không có bất kỳ dấu hiệu đào thải nào.

Ông Bennett đã có thể dành thời gian cho gia đình và tham gia vật lý trị liệu để giúp lấy lại sức khỏe. Ông ấy đã xem giải Super Bowl với bác sĩ vật lý trị liệu và thường xuyên nói về việc muốn trở về nhà.

Trước khi cấy ghép, ông Bennett đã cho biết: “Hoặc là chết hoặc là thực hiện ca cấy ghép này. Tôi muốn sống. Tôi biết đó là phỏng đoán nhưng đó là lựa chọn cuối cùng của tôi”.

Sau ca phẫu thuật kéo dài 7 giờ tại Baltimore ngày 7/1 vừa qua, bác sĩ Bartley Griffith cho biết: "Tim đập và có mạch, có áp lực như thể tim của chính ông ấy. Trái tim đang hoạt động bình thường. Chúng tôi rất vui mừng nhưng cũng chưa biết tình hình sau đó sẽ thế nào. Đây là điều chưa từng có tiền lệ".

Từ lâu, các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu và biến đổi gien lợn để phù hợp ghép tạng cho người, để không xảy ra tình trạng bị cơ thể đào thải sau khi ghép. Nghiên cứu được đẩy nhanh trong thập kỷ qua nhờ vào công nghệ nhân bản và chỉnh sửa gien mới.

Các nhà khoa học kỳ vọng những quy trình thế này sẽ mở ra kỷ nguyên mới của y học trong tương lai, giải quyết tình trạng thiếu hụt tạng hiến cho hơn nửa triệu người Mỹ.

Trong 48 giờ đầu tiên sau phẫu thuật - khoảng thời gian được đánh giá là quan trọng nhất - cơ thể ông Bennett đáp ứng tốt với trái tim mới, không xảy ra sự cố. Ông cũng được theo dõi các triệu chứng nhiễm virus retrovirus - một loại virus có thể truyền sang người từ lợn, tuy nguy cơ này khá thấp.

Các bác sĩ Mỹ thực hiện ca ghép tim lợn đầu tiên cho người. Ảnh: Reuters

Trên thực tế, phẫu thuật ghép tạng từ động vật sang người - có tên khoa học là "xenotransplantation - là phương pháp đã có từ lâu. Hàng trăm năm trước, nhiều bác sĩ đã thử nghiệm bơm máu và ghép da của động vật cho các bệnh nhân. Trong thập niên 60 của thế kỷ trước, một số bệnh nhân đã được ghép thận của tinh tinh, song người sống lâu nhất chỉ được 9 tháng. Năm 1984, một bé sơ sinh - được đặt tên là "Baby Fae" - đã được ghép tim từ khỉ đầu chó. Tuy nhiên, cô bé không qua khỏi sau 20 ngày.

Trái tim được ghép cho ông Bennett là của một con lợn đã được chỉnh sửa gien tới 10 lần. Quá trình chỉnh sửa gien được kiểm soát rất nghiêm ngặt và do Revivicor - một công ty con của tập đoàn công nghệ sinh học United Therapeutics - thực hiện. Các nhà khoa học đã loại bỏ 3 gien có thể gây phản ứng đào thải tạng ghép ở người, đồng thời bất hoạt một gien tăng trưởng nhằm ngăn tim lợn tiếp tục phát triển sau khi cấy ghép. Các chuyên gia cũng đưa 6 gien người vào bộ gien của lợn (hiến tặng) và chỉnh sửa để chúng có khả năng chống chịu tốt hơn với hệ miễn dịch của con người. Nhóm nghiên cứu cũng sử dụng một loại thuốc mới do Kiniksa Pharmaceuticals sản xuất và các loại thuốc chống thải tạng ghép thông thường để ức chế hệ miễn dịch và ngăn chặn sự đào thải.

Mỹ đang đối mặt với tình trạng thiếu nội tạng hiến tặng dành cho phẫu thuật cấy ghép, điều này khiến các nhà khoa học phải cố gắng tìm cách thay thế bằng nội tạng động vật. Năm 2021, Mỹ thực hiện hơn 3.800 ca phẫu thuật cấy ghép tim. Hiện vẫn còn khoảng 110.000 người Mỹ đang chờ để được cấy ghép nội tạng, trong khi có khoảng 6.000 bệnh nhân tử vong trước khi được cấy ghép.

Van tim lợn đã được cấy ghép vào người trong nhiều năm. Vào tháng 10/2021, các bác sĩ phẫu thuật đã thử nghiệm thành công cấy ghép thận lợn biến đổi gien vào một phụ nữ ở New York bị chết não.

Thùy Dương/Báo Tin tức