Bệnh nhân suy thận mạn tính ngày càng trẻ hóa

Bệnh nhân suy thận mạn tính được điều trị lọc máu tại Trung tâm Y tế huyện Tam Dương. Ảnh: Dương Chung

Trước thực trạng số lượng bệnh nhân suy thận mạn tính ngày càng gia tăng, để đáp ứng nhu cầu của người bệnh, Bệnh viện Đa khoa khu vực Phúc Yên đã tăng cường đầu tư, mua sắm bổ sung trang thiết bị máy móc, lắp đặt hệ thống lọc máu, chạy thận nhân tạo tiên tiến. Hiện nay, Khoa Ngoại Thận tiết niệu của bệnh viện có tới hơn 300 bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo, trong đó có không ít bệnh nhân dưới 35 tuổi.

Phát hiện mắc bệnh suy thận vào năm 2021 khi mới 29 tuổi, suốt 2 năm qua, đều đặn mỗi tuần 3 lần, anh V.H.G, sinh năm 1992, ở xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên phải tới Bệnh viện Đa khoa khu vực Phúc Yên để chạy thận nhân tạo.

Anh G cho biết: “Tôi chỉ nhận thấy bản thân có một vài triệu chứng đơn giản như bí tiểu, mệt mỏi, chán ăn… nên chủ quan, không đi khám sớm. Tới khi đi khám thì đã bị suy thận giai đoạn 4 và phải chạy thận nhân tạo từ đó cho tới nay”.

Tương tự như anh G, các triệu chứng bệnh suy thận của chị N.T.T.N, sinh năm 1993, ở xã Bàn Giản, huyện Lập Thạch cũng không rõ rệt. Vừa kết hôn được vài tháng, chị N xuất hiện triệu chứng buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi. Ban đầu, chị nghĩ là bản thân mình có thai và rất vui mừng. Tuy nhiên, tới khám tại Trung tâm Y tế huyện Tam Dương, chị N được chẩn đoán suy thận giai đoạn 4 và phải nhập viện điều trị ngay.

Từ đó cho đến nay, đều đặn mỗi tuần 3 lần chị lại bắt xe tới Trung tâm Y tế huyện Tam Dương để chạy thận nhân tạo. Chị N chia sẻ: “Qua các thông tin truyền thông tôi cũng đã nghe nhiều về bệnh suy thận mạn tính nhưng không ngờ bản thân lại mắc căn bệnh này. Giờ đây sức khỏe yếu lại thường xuyên phải ra vào viện để điều trị, mọi ước mơ về cuộc sống gia đình, dự định công việc trong tương lai của tôi gặp nhiều trở ngại”.

Thống kê tại Đơn nguyên Thận nhân tạo, Khoa Hồi sức cấp cứu, Trung tâm Y tế huyện Tam Dương cho thấy, số lượng bệnh nhân dưới 35 tuổi đang điều trị chạy thận nhân tạo chiếm khoảng 15%. Bác sĩ Đỗ Thị Mơ, phụ trách Đơn nguyên Thận nhân tạo cho biết: “Bệnh nhân suy thận mạn tính ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa.

Thời gian qua, trung tâm đã tiếp nhận rất nhiều trường hợp bệnh nhân suy thận dưới 35 tuổi, trong đó có những bệnh nhân 17, 18 tuổi đã bị suy thận. Bệnh nhân tới chạy thận nhân tạo tại trung tâm chủ yếu thuộc các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Tam Dương, Tam Đảo, Lập Thạch, một số xã lân cận của tỉnh Tuyên Quang.

Số lượng bệnh nhân có nhu cầu chạy thận nhân tạo rất lớn, nhưng do cơ sở vật chất, nhân lực của trung tâm còn hạn chế, nên chúng tôi chỉ tiếp nhận tối đa được khoảng 50 bệnh nhân và phải chạy máy theo chu kỳ mỗi ngày 3 ca.

Giai đoạn đầu của bệnh suy thận thường không có các triệu chứng rõ ràng, dễ bị bỏ qua; đặc biệt những người trẻ, có sức khỏe tốt thường có tâm lý chủ quan, bỏ qua những biểu hiện bất thường của cơ thể. Khi đã có biểu hiện lâm sàng thì bệnh suy thận đã ở giai đoạn cuối, rất khó xử lý, chi phí điều trị lớn. Thực tế, nhiều bệnh nhân trẻ tuổi có các biểu hiện mệt mỏi, chóng mặt, sốt, phù chân tay… mới đi khám thì đã suy thận ở giai đoạn cuối, bắt buộc chỉ định lọc máu chu kỳ".

Suy thận mạn tính là tình trạng chức năng thận bị suy giảm hoặc ngừng hoạt động, không thể đào thải các chất độc và dịch thừa ra khỏi máu. Bệnh có thể tiến triển thành suy thận giai đoạn cuối, gây tử vong nếu không được chạy thận nhân tạo (lọc máu) hoặc ghép thận.

Người mắc bệnh thận mạn tính phải phụ thuộc vào máy lọc nhân tạo, hạn chế tham gia lao động, sản xuất và tận hưởng cuộc sống. Phương pháp giải quyết triệt để duy nhất hiện nay là ghép thận nhưng chi phí quá đắt đỏ và phụ thuộc vào nguồn tạng hiến…

Hiện nay, chạy thận nhân tạo là giải pháp điều trị thường được áp dụng đối với người suy thận mạn tính. Để đáp ứng nhu cầu điều trị bệnh nhân suy thận mạn tính ngày càng gia tăng, các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đã tăng cường đầu tư trang thiết bị, phát triển nguồn nhân lực để triển khai phương pháp chạy thận nhân tạo cho người bệnh.

Trước năm 2005, toàn tỉnh chỉ có Bệnh viện Đa khoa tỉnh thành lập Khoa Thận nhân tạo, thì hiện nay, nhiều cơ sở y tế cũng đang đầu tư đẩy mạnh phát triển chuyên khoa này như Bệnh viện Đa khoa khu vực Phúc Yên, Trung tâm Y tế các huyện Tam Dương, Yên Lạc, Vĩnh Tường…

Theo các chuyên gia y tế, nguyên nhân dẫn đến suy thận mạn tính có thể do các bệnh lý như viêm cầu thận, nhiễm trùng tiểu, hoại tử ống thận, các dị tật bẩm sinh như thận đôi, thận đa nang… Bên cạnh nguyên nhân gây bệnh từ yếu tố di truyền, các bệnh lý kèm theo của người bệnh gây suy thận thì chế độ ăn uống, sinh hoạt của giới trẻ hiện nay cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp gây nên bệnh suy thận.

Lối sống thiếu khoa học, ít vận động, ăn uống nhiều chất béo, chất đường… ở giới trẻ dễ dẫn đến các hội chứng chuyển hóa (đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, gout, béo phì…). Chính biến chứng của những căn bệnh chuyển hóa này lên cơ quan thận là một trong những nguyên nhân khiến suy thận gia tăng ở người trẻ. Bên cạnh đó, thói quen mua thuốc, sử dụng thuốc điều trị tùy tiện, không theo chỉ dẫn của bác sĩ cũng là một trong những nguyên nhân có thể gây suy thận…

Suy thận mạn tính có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và giới tính. Để hạn chế nguy cơ suy thận mạn tính, mỗi người cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường bổ sung các loại rau củ, uống nhiều nước, giảm lượng muối trong khẩu phần ăn, thường xuyên tập luyện thể thao để nâng cao sức khỏe, sử dụng các loại thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ... Bên cạnh đó, nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện các bất thường bệnh lý và điều trị kịp thời, tránh để các bệnh lý về thận diễn biến nặng dẫn tới suy thận mạn tính.

Lê Mơ