Bệnh tay-chân-miệng vào mùa

Tháng 9 là thời điểm trẻ em phải trở lại trường học sau khi nghỉ hè. Môi trường tiếp xúc ở trường học dễ làm phát sinh các bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, trong đó có bệnh tay-chân-miệng (TCM), chủ yếu xảy ra ở trẻ dưới năm tuổi.

Trẻ bệnh chủ yếu từ nhà trẻ

Ghi nhận tại BV Nhi đồng 1 (TP.HCM), khu điều trị nội trú khoa nhiễm - thần kinh BV Nhi đồng 1, nhiều trẻ mắc bệnh TCM phải nằm ghép hai, ba bé một giường.

Ngắm bé Phạm Huy Hoàng (sáu tháng tuổi) thiêm thiếp ngủ, vợ chồng chị Phạm Thị Tuyết Nhi (23 tuổi, ngụ TP Cần Thơ) cho biết khi vừa sáu tháng tuổi, nhà neo đơn không có ai trông giúp con nên phải gửi bé ở nhà trẻ. Bé học được hơn một tuần nay thì về nhà nóng, sốt, quấy khóc, bỏ bú sữa. “Mới đầu tôi tưởng bé sốt do mọc răng nhưng quan sát con ngủ, tôi thấy bé thỉnh thoảng giật mình, ngoài ra người nổi thêm vài chấm đỏ nên đưa bé lên thành phố nhập viện, được bác sĩ chẩn đoán bệnh TCM” - chị Nhi cho hay.

Chăm sóc bé Nguyễn Thị Kim Tuyền (24 tháng tuổi), chị Trần Thị Thúy Hằng (30 tuổi, ngụ quận 11, TP.HCM) cho hay bé hiện đang học ở nhà trẻ gần nhà. Ba ngày trước, chị đưa bé đi chơi Trung thu cùng với các bạn ở nhà trẻ về thì bé nóng, sốt. “Khi lau mình cho con, tôi thấy bé bị nổi hột hột ở dưới đùi, chỉ nghĩ là muỗi cắn thôi nhưng ngày hôm sau, bé còn giật bắn người, đưa đi khám thì phát hiện bị bệnh TCM. Tôi đã báo cho cô giáo tình hình bệnh của bé và xin nghỉ để điều trị bệnh cho bé” - chị Hằng kể.

Trẻ mắc bệnh tay-chân-miệng điều trị tại BV Nhi đồng 1 (TP.HCM). Ảnh: HL

Quan sát, phát hiện sớm dấu hiệu bệnh

Theo BS Trương Hữu Khanh, khoa nhiễm - thần kinh BV Nhi đồng 1, bệnh TCM đang vào mùa và số lượng trẻ mắc bệnh nhập viện đang tăng dần. Nếu như vào tuần trước, trẻ mắc bệnh này nhập khoa nhiễm - thần kinh chỉ khoảng 20 trẻ thì đầu tuần này, con số này tăng vọt lên 50. Vào tháng 8, đã có trẻ mắc bệnh độ nặng nhập viện phải thở máy, các phụ huynh cần chú ý phòng ngừa và phát hiện các dấu hiệu trẻ bệnh để cách ly, điều trị kịp thời.

BS Khanh cho biết bệnh TCM thường gặp ở trẻ nhỏ dưới ba tuổi, độ tuổi càng nhỏ thì bệnh càng nặng. Đa số trên 90% trẻ sẽ khỏi sau 7-10 ngày. Các dấu hiệu nghi ngờ bệnh là trẻ tự nhiên bỏ ăn, chảy nước miếng, khóc, nói đau miệng, nổi mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, gối, lở trong miệng. Có thể đưa trẻ đi khám ở bác sĩ chuyên khoa nhi gần nhà xem có đúng không. Trẻ có dấu hiệu coi chừng nặng khi sốt hơn hai ngày, sốt hơn 39 độ C, uống thuốc khó hạ, hay nôn ói, nhợn ói, cần đưa đi bệnh viện.

Trẻ mắc bệnh nặng khi giật mình chới với lúc thiu thiu ngủ, nảy người, không giống với giật mình lăn qua lăn lại khi ngủ sâu, không đi vững, tay chân yếu, người run, cần đưa đi bệnh viện gấp. Bệnh quá nặng khi trẻ thở mệt, da nổi bông, mạch sờ không thấy hay quá nhanh.

Theo BS Khanh, bệnh TCM là bệnh truyền nhiễm cấp tính, chưa có vaccine phòng bệnh nên cần có các biện pháp vệ sinh và cách ly trẻ mắc bệnh. Cơ chế của bệnh là trẻ nuốt phải virus gây bệnh vào bụng. Virus phát tán ra môi trường từ phân, mụn nước và nhiều nhất là từ nước miếng của người bệnh. Một trẻ mắc bệnh dễ làm virus lây lan ở sàn nhà, đồ chơi, mặt bàn, nắm cửa... Con nít chưa có ý thức nên thường có thói quen móc miệng, ngậm tay rồi bốc lung tung, bò dưới sàn nhà và ngậm đồ chơi nên dễ nhiễm phải virus. Người lớn và trẻ lớn có khi mang virus bệnh nhưng biểu hiện rất nhẹ, nhìn bên ngoài không biết cũng có thể là nguồn phát tán virus ra môi trường và lây cho trẻ khác khi chăm sóc và tiếp xúc.

Do đó, trẻ đi học ở nhà trẻ cần rửa tay trước khi vào lớp, trước khi về nhà, khi về tới nhà. Người lớn phải rửa tay trước khi chăm sóc trẻ, trước khi chế biến thức ăn, nhất là mới đi ra ngoài về. Rửa tay đúng cách là phải rửa với xà phòng dưới vòi nước để đẩy chất bẩn có chứa virus ra khỏi bàn tay.

Khi có con mắc bệnh, phụ huynh cần cho bé nghỉ học ít nhất 10 ngày, thông báo cô giáo bé mắc bệnh TCM để phòng cho bé khác, sát trùng dụng cụ học tập, tay nắm cửa, sàn nhà, đồ chơi để phòng cho mấy bé khác.

HOÀNG LAN